İyi tartışabilmenin incelikleri
"Ben seni dinledim!" klişesine dayanan nice tartışmanın seyircisi olarak heba oldu gençliğimiz... Ne tartışmalar gördük, zaten hiç sonuca ulaşmayan… Tartışmalara nasıl yaklaşacağımızı yeniden düşünme zamanı...
“Ben seni dinledim!” klişesine dayanan nice tartışmanın seyircisi olarak heba oldu gençliğimiz... Ne tartışmalar seyrettik, zaten hiç sonuca ulaşmayan…
Sinir uçları hassas bir toplumda yaşıyoruz ne de olsa. Her an bizi öfkelendirecek bir şeyle karşılaşabiliyoruz. Her an, her yerde herhangi bir tartışma kızışabiliyor. Kişisel bir anlaşmazlıkla uğraşırken ya da politik bir tartışmaya girerken, duygular sıklıkla yükseliyor ve bu da ilerleme kaydetme ya da bir anlayışa ulaşma becerisini engelliyor.
Anlayacağınız, ilerleme kaydetmek ya da bir sonuca ulaşabilmek için ‘iyi tartışma’yı bilmek gerekiyor.
Tartışmalara nasıl yaklaştığımızı yeniden düşünmenin yalnızca ilişkilerimizi değil, genel olarak mesleki ve kişisel yaşamlarımızı da geliştirebileceği gerçeği ortada.
Amerikalı evlilik ve aile hukuku uzmanı Marilyn Chinitz, "Tartışmanın olumsuz bir çağrışımı var, ama öyle olmamalı" diyor, “Tartışma sosyal bir süreçtir ve herkes tartışma sanatında etkili olmayı hedeflemelidir. Çatışmanın her zaman bir tehdit olmadığını ve çoğu zaman bir konu hakkında ne hissettiğimizi incelemek ve görüşlerimizi netleştirmek için fırsatlar sunabileceğini unutmamak önemlidir.”
İşte burada ‘yıkıcı tartışma’ yerine ‘yapıcı tartışma’ yaratma becerisi devreye giriyor.
YAPICI TARTIŞMANIN OLMAZSA OLMAZLARI
‘Tartışma’yı “İrtibat kurduğunuz kişinin duygu, düşünce ve görüşlerini değiştirmeyi ya da revize etmeyi, onu etkilemeyi amaçlayan konuşmalar” olarak tanımlayan Klinik Psikolog Arzu Beyribey, tartışmanın farklı fikirlerin diğerini ikna etme çabasına dayandığını söylüyor.
“Tartışmalarda savunulan bir düşünce (tez) ve karşısında ise başka bir düşünce (antitez) bulunur” diyen Beyribey, hem özel hem iş hayatımızda zaman zaman tartışmalara girmemiz gerektiğinden, bu tartışmaların hem sonuca ulaşması hem de iki taraf açısından da en azami faydayı sağlayabilmesi için dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralıyor:
AŞK İLİŞKİLERİ İÇİN DOĞRU İLETİŞİM ÖNERİLERİ
1. Çözüm odaklı olmak: Problemlerin içinde sıkışarak uzun uzun problemin ve olmuş olanların üzerinde durmak yerine problemi yok edebilecek, tekrar karşılaşmamayı sağlayacak çözüm yollarını tartışmak önemli. Her iki tarafın da memnun olacağı bir çözüm bulmaya çalışmak, tartışmanın olumlu sonuçlanmasını sağlar. Bu yaklaşım, ortak bir amaç etrafında birleşmeyi teşvik eder. Çözüm için taraflar alternatif fikirlerini sakince paylaşıp beraber bir yol bulmaya çalışmalı.
2. Samimiyet: Hislerinizi açıkça ve dürüstçe paylaşmak, partnerinizle aranızdaki iletişimi güçlendirerek size olan güven ve sevgisini ona tekrar hissettirecektir. Çünkü samimi olmak yanlış anlaşılmaları önler, kişilerin birbirlerine karşı devamlı savunmada kalma ihtiyacını azaltır. Bu durum tartışmanın daha anlamlı olmasını, ilişkiden sağlanan tatminin ve duygusal bağın korunmasını ve çiftin dayanışmasını destekler.
3. Ben dili kullanmak: “Sen” ile başlayan suçlayıcı, saldırgan cümleler yerine “Ben” ile başlayan cümleler kullanarak duygularınızı ifade etmek daha uygun olacaktır. Örneğin, “Sen hiç beni dinlemiyorsun” yerine, “Ben konuşurken dinlenmediğimi hissediyorum” demek stresi azaltarak daha yapıcı bir diyalog kurulmasını sağlar.
4. Zamanlama: Tartışmayı, her iki tarafın da rahat ve sakin olduğu uygun, ortak kararlaştırılan bir zamanda yapmak önemli. Kişilerin konuşmaya hazır, zamanın konuşma için yeterli olduğu, huzurlu bir ortamda, yorgun, stresli veya aceleci değilken yapılan tartışmalar, daha verimli bir sonuç sağlar.
5. Empati yapmak: Partnerinizin hislerini ve bakış açısını anlamaya çalışmak önemli. Onun duygularına saygı göstermek ve kendinizi onun yerine koyarak düşünmek, tartışmaları daha yapıcı hale getirebilir. Bu, karşılıklı anlayışı artırır. Empati yapmayı artırmak için, kişiye yargılamadan uzak, zaman zaman destekleyici tepkiler verebilir, sabırlı olmaya çalışabilir, beden dilinizin yumuşak olup olmadığına dikkat edebilirsiniz.
6. Olumlu yaklaşım: Partnerinizin olumlu yönlerini ve ilişkinizdeki güzel anları hatırlatmak, tartışmanın tonunu yumuşatabilir. Olumlu, saygılı, sevgi dolu bir dil kullanmak, tartışmanın yapıcı ve sevgi dolu bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur. Bu, birbirinize değer verdiğinizi göstermenin de bir yolu.
7. Özür dilemek: Yanlış yaptığınızı düşündüğünüzde özür dilemek ve hatanızı kabul etmek, tartışmanın çözümüne büyük katkı sağlar. Özür dilemek, karşılıklı anlayış ve saygıyı artırır. Bu çatışmayı hafifletir ve ilişkinin güçlenmesine yardımcı olarak karşı tarafı da hatalı olduğu zamanlarda özür dilemeye teşvik edebilir.
8. Ara vermek: Tartışma çok yoğun hale geldiğinde kısa bir mola vermek ve sakinleşmek önemli. Molalar, düşüncelerinizi toplamanıza ve duygularınızı kontrol etmenize yardımcı olabilir. Sakinleştikten sonra tartışmaya devam etmek daha yapıcı sonuçlar doğurur. Taraflardan birinin kontrolü kaybettiğini hissederseniz bunu önerebilir ve uygulayabilmek için ara verme konusunu baştan ilişkinizde bir kural olarak belirleyebilirsiniz. Yalnız ara verdikten sonra tekrar ne zaman konuşma yapacağınızı netleştirmek, iki tarafın da saygılı davranması açısından önemli.
9. Aktif dinleme: Bu, partnerinizi kesmeden ve dikkatle dinlemek, söylediklerini tam anlamıyla anlamaya çalışmak anlamına gelir. Karşınızdakinin kendini değerli ve anlaşılmış hissetmesini sağlar. Ona geri bildirimde bulunmak, yargılamadan sabırla söz size geçene kadar dinleyebilmek, konuşan kişinin söylediklerini anladığınızı teyit etmek için parafraz (paragraf değiştirici) kullanmak, tartışmanın daha yapıcı olmasına katkıda bulunur.
10. Uzlaşma: Her iki tarafın da memnun olabileceği bir orta yol bulmaya çalışmak tartışmayı çözmenin anahtarı. Uzlaşma, her iki tarafın da istek ve ihtiyaçlarını karşılayacak bir çözüm bulmak anlamına gelir. Bu, ilişkinin dengeli ve sağlıklı olmasını sağlar.
İŞ HAYATI İÇİN DOĞRU İLETİŞİM ÖNERİLERİ
1. Açıklık: Düşüncelerinizi ve önerilerinizi net bir şekilde ifade etmek, yanlış anlaşılmaları önleyeceğinden, iş hayatı için ayrı bir öneme sahip. Açıklık, karşı tarafın sizin ne düşündüğünüzü ve ne istediğinizi tam olarak anlamasını sağlar, iletişimin verimini ve sorun çözme hızını artırır. Ayrıca kişilere bir geri bildirim de sağlayacağından, bireylerin kariyer gelişimine katkıda bulunur.
2. Konuya odaklanmak: Tartışmalarda kişisel saldırılardan kaçınarak belirli bir konuya odaklanmak, yapıcı bir diyaloğun temelini oluşturur. Kişisel meseleler yerine işle ilgili konulara odaklanmak, çözüm yollarını daha belirgin hale getirir. Bu, tartışmanın verimliliğini artırır.
3. Belgelendirme: Önemli tartışma ve kararları belgelendirmek ve yazılı hale getirmek, ileride olası anlaşmazlıkları önler. Belgelendirme, alınan kararların ve yapılan anlaşmaların takibini kolaylaştırır. İş süreçlerinin düzenli ve şeffaf olmasına katkıda bulunarak hesap verilebilirliği, kanıt ve hukuki korumayı, standartlaştırmayı, izlenebilirliği sağlar.
4. Geri bildirim: Yapıcı geri bildirimler vermek ve alınan geri bildirimlere açık olmak, iş ortamında sürekli gelişimi destekler. Geri bildirimler ister pozitif ister negatif olsun, doğru üslupla yapıldığında geliştirilecek yönleri belirleyeceğinden, performansı artırmak ve iş süreçlerini iyileştirmek için önemli bir araçtır. İş birliğini güçlendirir.
5. Aktif dinleme: Karşı tarafı dinlemek ve söylediklerine saygı göstermek, tartışmanın yapıcı olmasına yardımcı olur. Aktif dinleme, diğer kişinin kendini değerli hissetmesini sağlar ve ortak çözümler bulmayı kolaylaştırır. İş ilişkilerini olumlu yönde etkiler.
6. Çözüm odaklılık: Zorluk ve problemler karşısında pozitif bir yaklaşım sergileyerek sorunları değil, çözümleri tartışmak, tartışmanın verimliliğini artırır. Her iki tarafın da memnun olabileceği çözümler bulmak iş ortamında olumlu bir atmosfer yaratır. Hedefe yönelik düşünerek yöntemler geliştirmek, inovasyon, yaratıcılık, iş verimliliği ve motivasyonu artırır.
7. Zamanlama: Tartışmaları, işin en az etkileneceği zamanlarda yapmaya özen göstermek, iş akışının kesintiye uğramasını önler. Doğru zamanlama, tartışmanın daha sakin ve verimli geçmesini sağlar. İş süreçlerinin aksamadan devam etmesine yardımcı olur.
8. Duyguları kontrol etmek: Öz farkındalığınızı artırarak, duygusal tepkilerden kaçınmak ve sakin kalmak profesyonel bir tartışmanın temelini oluşturur. Duygusal kontrol, çatışma çözme yeteneğini ve iş birliğini artırarak objektif ve mantıklı kararlar almayı kolaylaştırır.
9. Profesyonellik: Tartışmalarda saygılı ve profesyonel bir dil, uygun bir hitap kullanmak, hem yazılı hem sözlü iletişimde iş ortamının saygınlığını korur. Kişisel saldırılardan ve duygusal tepkilerden kaçınarak konulara objektif bir şekilde yaklaşmak önemli.
10. Görüş birliği arayışı: Çatışmaları azaltmak, tartışmaya konu olan amaca ulaşılabilmesi, toplamda bir iyileşme sağlanabilmesi, karar alma sürecinin hızlanabilmesi, verimliliğin artması için mümkün olduğunca ortak bir karar ve görüş birliği aramak iş ortamında uyumu artırır. Görüş birliği, ekip içindeki iş birliğini ve motivasyonu da artırarak iş hedeflerine daha etkili bir şekilde ulaşılmasını sağlar.
