Mavi kuşak ülkeleri: Neden uzun yaşıyorlar? Singapur nasıl başardı?
"Mavi Kuşak", dünyanın en yaşlı ve en iyi hayat standartlarına sahip olan insanlarından bazılarına ev sahipliği yapan coğrafi bölgelere verilen bilimsel olmayan bir terim. Bu kıstaslara uyan ise beş bölge var: Okinawa, Nicoya, Loma Linda, Icairia ve Sardinia. Son üye ise, katı kuralların getirilmesiyle yaşam süresi 65'ten 85'e yükselen Singapur. Buralarda yaşayan insanlar, genelde bitkisel bazlı besleniyor. Gün içinde egzersizler yapıyor. Yeteri kadar uyuyor. Aktif bir sosyal yaşantısı ve hayatta bir amacı var.
Mavi kuşak bölgeleri, insanların dünyanın geri kalanına kıyasla daha uzun bir yaşam beklentisine sahip olduğu, 100 yaş ve üzerinde yaşayan bir asrı devirmiş bireylerin daha yoğun olduğu bölgeler. Bilimsel olmayan bu terim 2004 yılında National Geographic kaşifi ve yazarı Dan Buettner tarafından popüler hale getirildi.
Dünya çapında beş mavi bölge bulunuyor: Bunlar Okinawa/Japonya, Ikaria/Yunanistan, Loma Linda/ABD, Sardunya/İtalya ve Nicoya/Kosta Rika.
"Mavi bölgeler" terimi, Buettner ve meslektaşlarının mavi bir kalem kullanarak uzun ömürlü popülasyonlara sahip yerlerin etrafına harita üzerinde daireler çizmesiyle ortaya çıkmıştır.
İlginçtir ki, Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yürütülen araştırma, genetiğin uzun ömürlülükte yalnızca yüzde 20-30 oranında rol oynadığını ortaya koyuyor.
Bunun yerine, Buettner'in ekibi yaşlılıkta yaşamaya katkıda bulunan, beslenme (çoğunlukla bitki bazlı), düzenli egzersiz, güçlü sosyal bağlantıları sürdürme, bir amaç duygusu ve stresi başarılı bir şekilde yönetme gibi diğer bazı faktörleri tespit etti. Buettner, daha uzun yaşamanın anahtarının sadece ölmekten kaçınmak değil, nasıl iyi yaşanacağını öğrenmek olduğu sonucuna varıyor.
Mavi kuşak ülkelerinde insanların neden daha uzun yaşadığını açıklayan çeşitli nedenler var; bunlar arasında aile zamanına daha fazla odaklanma, meyve ve sebze açısından zengin beslenme, düzenli egzersiz ve yaşlılara saygılı davranma gibi sebepler var.
Okinawa - Japonya
Okinawa, Tayvan ile Japonya'nın güney kıyısı arasında yer alan bir ada. Ülkenin geri kalanına kıyasla iki kat daha fazla asırlık nüfusuyla yüksek yaşam sürelerine sahip. Arkadaşlar ve komşular arasında güçlü sosyal ağlar kurma geleneği olan "Moai", ihtiyaç anında paha biçilmez maddi ve duygusal destek sağlıyor Bu bağlar beş yaşında kuruluyor.
Okinawalılar ayrıca yaşamda tanımlanmış bir amaç duygusuna sahip olmak anlamına gelen "ikigai" anlayışına da inanırlar. Emeklilik kavramı Okinawalılara uzaktır ve çoğu insan ilerleyen yaşlarında da bahçecilik gibi günlük el işlerini yapmaya devam eder.
Nicoya - Kosta Rika
Nicoya, Kosta Rika açıklarında 100 km uzunluğunda bir yarımada ve insan ömründe Kuzey Amerika'daki benzerlerini kolayca geride bırakıyor. Diğer pek çok "mavi kuşak" bölgesi gibi Nicoya kültüründe de maneviyat ve güçlü aile bağları büyük önem taşır. "Yaşamak için bir neden" anlamına gelen "Plan de Vida", Nicoyalı yaşlıları olumlu bir bakış açısı ve aktif bir yaşam tarzı sürdürmeye teşvik eder.
Geleneksel Mezoamerikan diyeti, antioksidan bakımından zengin tropikal meyvelere ve bol miktarda fasulye, mısır ve kabağa odaklanarak az sayıda işlenmiş gıda içerir. Nicoya'nın uzun ömürlü olmasının bir diğer sırrı da kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olan ve güçlü kemikleri destekleyen kalsiyum açısından zengin suyunda yatmaktadır.
Loma Linda - ABD
Listedeki tek şehir olan Loma Linda, Kaliforniya, mavi kuşak bölgeleri arasında benzersiz bir noktada. Birçok kişi, kentin ortalama bir Amerikalıdan on yıl daha uzun yaşamasının nedeni olarak dokuz bin kişilik "Yedinci Gün Adventist" topluluğuna işaret ediyor.
Gerçekten de, diğer mavi bölge bölgelerinde olduğu gibi, "Yedinci Gün Adventistleri" büyük ölçüde vejetaryen bir diyet uygulamakta ve güçlü sosyal bağlara öncelik vermektedir.
Adventistler, düşük yoğunluklu egzersizleri teşvik eden ve diğerleri arasındaki bağları güçlendiren uzun grup yürüyüşleri gibi günlük etkinliklere katılır. Tipik bir Loma Linda diyeti kabaca yüzde 33 sebze, yüzde 27 meyve, yüzde 12 baklagiller ve soya ve yüzde 10 süt ürünlerinden oluşmaktadır. Et ve kümes hayvanları sadece yüzde 4, ilave şeker ise sadece yüzde 1'dir.
Icaria - Yunanistan
Icaria, dokuz binden az nüfusa sahip küçük bir Yunan adası. Kültür, beslenme, yaşam tarzı ve bakış açısı gibi faktörler sayesinde her üç sakininden biri doksan veya daha fazla yaşa ulaşıyor.
Icarialıların sosyal ve sağlıklı yaşam tarzı, gece geç saatlere kadar süren eğlence dolu domino oyunlarını ve adanın yürüyüş, su sporları ve bisiklet için ideal olan güzel arazisini takdir etmeyi içerir.
"Siga-siga" olarak bilinen yavaş yaşam tarzı, öğleden sonra verilen molalar ve akşamları içilen sert kırmızı şaraplar sayesinde stresi azaltmaya ve genel refahı artırmaya yardımcı oluyor. Çoğu Icarialı, yerel kaynaklı meyveler, sebzeler, tam tahıllar, fasulye, patates ve bol miktarda zeytinyağı içeren bir Akdeniz diyeti uyguluyor.
Sardinia - İtalya
İtalya'nın Sardinya adasındaki bir köy, dünyanın en uzun yaşayan insanlarına sahip. Köy sakinleri, izole konumları sayesinde yüzyıllardır geleneksel ve sağlıklı bir yaşam tarzına bağlı kalmayı başarıyor.
En önemlisi, bölge sakinleri, arkadaşlarına ve ailelerine bağlı kalarak depresyon ve stresi azaltıyor. Topluluklar sosyalleşiyor ve birlikte şarap içiliyor, büyükanne ve büyükbabalar çocukların yetiştirilmesinde rol oynayarak bilgelik ve destek sunuyor. Sardinia diyeti neredeyse tamamen bitki bazlı ve tam tahıllı ekmek, fasulye, evde yetiştirilen sebze ve meyvelerden oluşur. Et nadir olarak tüketiliyor.
Singapur faktörü
Uzun ömür söz konusu olduğunda, dünyada çok az yer yaşam beklentisinde Güneydoğu Asya'daki ada şehir devleti kadar ciddi bir sıçrama görmüştür. Ülkede 1960 yılında doğan bir çocuğun sadece 65 yaşına kadar yaşama ihtimali varken, tahminlere göre bugün Singapur'da doğan bir çocuk 86'dan fazla yaşamayı bekleyebilir. Singapur'daki asırlık ömürlerin sayısı da 2010-2020 arasındaki 10 yıllık dönemde iki katına çıktı.
Uzun ömürlülükteki bu büyük sıçrama büyük ölçüde bilinçli hükümet politikaları ve yatırımlar sayesinde gerçekleşti. Hatta bu fark, ülkeyi Ağustos 2023'te dünyanın altıncı "Mavi Kuşak Bölgesi" olmasına yol açtı.
Singapur ve diğer beş bölgedeki insanların kıstası sadece yaşamın niceliği değil, aynı zamanda yaşam kalitesi.
Güçlü toplu taşıma gibi diğer politikalar yürüyüşü ve günlük egzersizi teşvik ederken, ülkenin temiz ve güzel tutulmasına öncelik verilmesi de sakinlere güvenlik ve huzur hissi veriyor.
Buraya taşınmayı düşünenler için bu topluluk ruhunu ve yaşam tarzını benimsemek çok önemli.
Singapur'da yaşam kalitesi yüksek olsa da, burada yaşamanın bedeli de orantılı. Ülke genellikle dünyanın yaşanacak en pahalı yerlerinden biri olarak gösterilirken, dünyanın dört bir yanından buraya göç eden insanlarla nüfus çeşitlilik gösterse de, hükümet yasalar ve yaptırımlar yoluyla uygulanan güçlü bir sosyal uyum duygusuna öncelik veriyor.
Eyalette çöp atmaya, toplum içinde sigara içmeye, uyuşturucuya ve hatta kırmızı ışıkta geçmeye karşı katı yasalar ve cezalar var, ancak birçok sakin bu düzenlemelerin ülkeyi yaşamak için daha güvenli ve daha güzel bir yer olarak tutmaya yardımcı olduğunu düşünüyor.
