Kültürel ve doğal miraslarımız XXVI (Korykos Antik Kenti )
Günümüze kadar gelebilen nadir antik kentler arasında yer alan Mersin'deki Korykos, birçok medeniyetin yerleşim alanı olarak seçtiği, ele geçirmek için mücadele ettiği Akdeniz'in önemli limanlarından biriydi. Kara kalesi, Kızkalesi, nekropol alanı ve kiliseleriyle önemli bir tarihi geçmişe sahip olan Korykos, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne aday
Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Mersin'deki Korykos, günümüze kadar gelebilen nadir antik kentler arasında yer alıyor. M.S 72'de Roma hâkimiyetine giren Kızkalesi mevkiisi, 450 ila 500 yıl Roma yönetimine bağlı kaldığı dönemde zeytincilikte büyük bir gelişme göstermiş ve zeytinyağı ihraç merkezi oldu. Bizanslılar Dönemi'nde Arap saldırılarına karşı kentin çevresi surlarla çevrildi.
Daha sonra burası Kilikya Ermeni Krallığı'nın eline geçti. Ermeniler, Kızkalesi'ni, 14'üncü yüzyılda artan Karamanoğlu Beyliği saldırıları nedeniyle Kıbrıs Krallığı'na sattı. Karamanoğlu İbrahim Bey, 1448'de ele geçirdiği Kızkalesi, yeniden imar ettirdi.
Kızkalesi, Karamanoğlu Beyliğinden sonra 1471'de Osmanlıların eline geçti.
Antik Kentin kalıntıları, kıyı boyunca doğuya doğru yaklaşık 2 kilometre uzanan oldukça geniş bir alana yayılmış durumda. Ören yerinde iç ve dış kale, kiliseler, sarnıçlar, su kemerleri, kaya mezarları, lahitler ve taş döşemeli Roma yolları kısmen ayakta bulunuyor.
Alana yayılmış 14 adet kilise bölgedeki mimari üsluplardan etkilenmiş olmalarının yanı sıra kendilerine özgü yerel bir karakter taşımalarıyla Korykos'u, benzer nitelikli diğer antik kentlerden ayıran en önemli unsurlar. Antik kentin kare planlı kalesi, iç içe iki sıra surdan oluşup etrafı hendekle çevrili. Kaleye giriş bugün mevcut olmayan bir köprüyle sağlanıyordu. Bugünkü haliyle kale, Orta Çağ mimari özelliklerini yansıtırken kentin hinterlandında çok sayıda küçük yerleşim ve çiftliklerle karşılaşılıyor. Bu yerlerde genel olarak zeytin ve üzüm yetiştirildiğine ilişkin kalıntılar göze çarpıyor.
GÜNÜMÜZE ULAŞAN KALINTILAR
Kara Kalesi: Kale yapılırken genelde Roma Dönemi mimari parçaları devşirme olarak kullanıldığı için Ermeni işçiliği çok az görülebiliyor. Kale çeşitli düzenlemeler ve eklemelerden sonra bugünkü haline 13'üncü yüzyılın ortalarında geldi. Kalenin doğusunda malzeme olarak küçük kesme taşın kullanıldığı geniş bir mezar bulunuyor.
Liman: Korykos ören yerine ait kalıntılar arasında en önceliklilerden biri.
Nekropol Alanı: Helenistik Dönem'e ait nekropol alanı limanın hemen karşısındadır ve bu alan Erken Bizans Dönemi'nde genişledi.
Sur kalıntıları: Korykos'a ait sikkelerde Tyche'nin başında duvarlı kent surları tasvir edildi. Bu erken dönemdeki kent surunun kalıntıları bugün rahatlıkla görülebiliyor. Sur nekropol alanının içinde yer alıyor.
Kiliseler: Korykos yerleşiminin kuzeyinde Katedral dışındaki Mezar Kilisesi, Büyük Kilise ve Transept Planlı Kilise bir tören yolunun güney tarafına art arda yapıldı. Bunlardan Mezar Kilisesi, Erken Hıristiyan mimarisi içinde özel bir yere sahip.
UNESCO'nun Dünya Miras Geçici Listesi'nde Türkiye'nin 77'si kültürel, 3'ü doğal ve 3'ü karma (Kültürel / Doğal) olmak üzere toplam 83 varlığı bulunuyor. UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletmekle yükümlüdürler.
UNESCO Dünya Miras Merkezi'nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Miras Komitesi'ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi'nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihi, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.
İlk kez 1994'te UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletilen Geçici Listemiz 2000, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020'da güncellendi.
