Kültürel ve doğal miraslarımız V (Alahan Manastırı)

UNESCO Dünya Miras Listesi'ne önerilecek adaylar arasında Mersin'deki Alahan Manastırı da bulunuyor.

Evliya Çelebi'nin "Ustasının elinden yeni çıkmış gibi duruyor" sözleriyle anlattığı Alahan Manastırı, 1300 metre yükseklikte, Göksu Vadisi'ne bakan dik bir yamaca 440'ta inşa edildi.

Hıristiyanlığın Kapadokya ve Likonya'da yayılması sırasında bu yeni dini kabul edenlerin takibe uğraması ve inanmayanlar tarafından öldürülme korkusu, Hıristiyanları dağlık bölgelerdeki mağara kaya oyuklarında yaşamaya zorladı.

St. Paul ile Hıristiyanlığın öncülerinden Barnabas'ın Konya - Kapadokya ve Antalya - Antakya'ya kadar yaptıkları yolculukları sırasında konakladıkları yerlerden biri de Alahan Manastırı oldu.

Alahan Manastır Külliyesi; Batı Kilisesi, Manastır, Doğu Kilisesi, kayalara oyulmuş keşiş odacıkları ve çevredeki mezarlardan oluşuyor. Kilise binaları Ayasofya ile ortak mimari özellikleri taşıyan Alahan Manastırı'nın süslemesinde usta bir taş oymacılığı görülüyor.

İlk kilise korint başlıkla iki dizi sütunla üç nefe ayrılmış olup Narteksten ana mekâna geçilen kapının atkı ve yan dikmeleri kabartmalarla süslendi. St. Paul ve St. Pierre figürlerinden başka, bir çelengi taşıyan altışar kanatlı Cebrail, Mikail'in simgesel yaratıkları ezişi, kükreyen aslan, kartal ve öküz sembolleri, İncil yazılarının tasvirleri, üzüm salkımları, asma yaprakları ve balık motifleri zengin bir şekilde betimlendi.

Kiliselerin doğusundaki geniş avlunun güneyinde dinsel törenlerin yapıldığı dehliz 11 metre uzunluğunda kemerli ve sütunlu bir galeri şeklinde olup galerinin ortasında kalabalık kabartma süsleme ile her yanı işli büyük bir niş bulunuyor.

Galeride apsisli vaftizhane ve karşısında yer alan ve Alahan Manastırı'nın en görkemli yapısı olan mezarların kuzey duvarları kayaya yontuldu.

UNESCO'nun Dünya Miras Geçici Listesi'nde Türkiye'nin 77'si kültürel, 3'ü doğal ve 3'ü karma (Kültürel / Doğal) olmak üzere topmak 83 varlığı bulunuyor.

UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletmekle yükümlüdürler.

UNESCO Dünya Miras Merkezi'nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Miras Komitesi'ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi'nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihi, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.

İlk kez 1994'te UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletilen Geçici Listemiz 2000, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020'da güncellendi.