Elektrikli araç bataryasında dev rekabet!
Yollardaki elektrikli araç sayısı her geçen gün artarken, bu araçların kalbi görevini gören batarya yatırımları da hız kazandı. Birçok firma yerli batarya üretmeye henüz başlamışken, son olarak Çinli Skywell de Türkiye'de batarya üretim tesisi açmaya yönelik karar aldı. Türkiye'de Togg'un Farasis ortaklığında hayata geçirdiği Siro, Ford Otosan, Aspilsan ve Toyota Otomotiv Sanayi batarya üretim konusunda erken davranan firmalar arasında yer alıyor. Koç Holding'in de LG ile birlikte yerli batarya üretmeye yönelik görüşmeleri sürüyor. Önümüzdeki dönemde yeni batarya fabrikalarının açılma ihtimali de bulunuyor. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Elektrikli araç satışlarının 2022 sonunda tüm dünyada 10 milyon adedi aşarak toplam satışların yüzde 14'üne ulaşması, bu araçların kalbi görevi gören batarya tarafını da gündemde tutuyor.
Bugün dünya yollarında 26 milyon elektrikli araç dolaşırken, global batarya pazarının ise 2022 sonu itibarıyla 104.3 milyar dolar büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor. Yılda yüzde 15 büyüme hızı ile ilerleyen pazarın, bu temposunu 2030'a kadar sürdüreceğine inanılıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) raporuna göre, otomotiv sektöründeki lityum-iyon batarya talebi, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 65 arttı. Bunda, global pazarlarda elektrikli otomobil satışlarının aynı dönemde yüzde 55 artması etkili oldu.
Dünyanın en büyük otomobil pazarı Çin'de 2022'de elektrikli otomobil pazarı yüzde 80 büyürken, batarya talebi ise yüzde 70 arttı. Batarya talebi ABD'de ise geçen yıl yüzde 80 oranında arttı.
Batarya talebinin artmasında her ne kadar elektrikli araç satışlarının artmasının payı olsa da, araçlarda kullanılan bataryaların hacminin büyümesi de etkili oluyor. Öyle ki, günümüzde elektrikli otomobillerde SUV modeller ve ticari araçların daha çok öne çıkıyor. Bu araçlarda kullanılan bataryaların binek otomobillere göre daha büyük boyutlarda olması da talebi yükseltiyor.
Avrupa Birliği'nin 2030'dan itibaren fosil yakıtlı araçları kısıtlayarak yollardaki emisyonu önce yüzde 50 azaltıp, sonra sıfırlama planı ise, üreticileri elektrikli araç üretmeye zorluyor. İşte tüm bunlar batarya talebini artırırken, yeni yatırımları da zorunlu hale getiriyor.
İÇ PAZAR 6 KAT BÜYÜDÜ
Türkiye'de ise elektrikli araç pazarının büyümesi ile birlikte, son dönemde batarya yatırımları hız kazanmış durumda.
Öyle ki, Türkiye'de yılın ilk beş ayında elektrikli otomobil satışları 10 bin 166 adetle yüzde 3 paya ulaştı. Böylece elektrikli araçlar satışlarını bir yılda 6 kat artırmış oldu.
Gelinen nokada, tüm bu gelişmeler üreticileri yerli batarya üretmek için teşvik ediyor.
HÜCREYİ DE KENDİ ÜRETECEK
Bu üreticilerden, yerli elektrikli otomobil markası Togg'un Farasis ile yüzde 50-50 ortaklı kurduğu Siro, 2026 yılı itibarıyla hücre de dahil olmak üzere entegre bir enerji depolama üreticisi haline gelecek.
Şirket, aynı yıl Gemlik'teki fabrikasında 10 GWs üretim kapasitesine ulaşacak. Tesisin 2031 yılı itibarıyla ise üretim kapasitesi 20 GWs olacak.
Ayrıca, 2032 yılı sonuna kadar 30 milyar TL yatırımla 2 bin 200 kişiye istihdam sağlanacak.
KOÇ YOLA LG İLE DEVAM EDECEK
Öte yandan, Koreli SK On ile Ankara'da gerçekleştirilmesi planlanan batarya üretimi yatırımı hakkında imzalanan niyet mektubunu sonlandıran Koç Holding de, söz konusu yatırım için bir başka Koreli LG Energy Solution ile niyet mektubu imzaladı.
Taraflarca anlaşılması halinde üretime ilk etapta 2026 yılında başlanması ve yıllık 25 GW-saat kapasiteye ulaşılması planlanıyor. İkinci etap olarak da, 2029 yılında kapasitenin 20 GW saat artırılarak toplam 45 GW saate ulaşılacak.
Koç Holding'in Ford Motor Company ortaklığında faaliyet gösteren şirketi Ford Otosan da, Türkiye’de ürettiği tam elektrikli ticari araçların bataryalarını da kendisi üretiyor.
Şirketin Kocaeli'deki fabrikasında Ford Otosan mühendisleri tarafından tasarlanan bataryaların montajı gerçekleştiriliyor. Ford Otosan, bu yatırımla batarya montajının ötesinde donanım ve yazılımsal testleri de kendi mühendisliği ile yerli olarak geliştiriyor.
ASPİLSAN 1.5 MİLYAR TL'LİK YATIRIMI HAYATA GEÇİRDİ
Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı'na bağlı Aspilsan Enerji de Kayseri Mimarsinan OSB'deki Lityum İyon Pil Üretim Tesisi'nde elektrikli araç bataryası üretiyor.
Yaklaşık 1.5 milyar TL'ye tamamlanan tesis seri üretime geçmiş durumda. Silindirik pil üretim kapasitesi yıllık olarak 220 MWh olan Aspilsan, yılda yaklaşık 21 milyon adet hücre üretim kapasitesine sahip.
Yeni yatırımını prizmatik tipte pil üretimi için yapacak kurum, iş makineleri, telekomünikasyon sektörü ve elektrikli araçlara batarya tedariki yapacak.
SAKARYA'DA YENİ YATIRIMI DEVREYE ALDI
Japon otomotiv üreticisi Toyota da, Ocak 2023'te yaptığı açıklamaya göre, Avrupa'daki ilk batarya üretim hattını Sakarya’daki fabrikasında kuracak.
Batarya üretim hattı, yıllık 75 bin adet batarya kapasitesi ile üretimi destekleyecek. Ayrıca, üretilecek yeni C-HR için gerçekleşen 317 milyon euroluk yatırım ile Toyota’nın Türkiye’deki toplam yatırım tutarı da 2.3 milyar euroya ulaşacak.
ÇİN'DEN TÜRKİYE'YE GELDİ
Son olarak, Çinli elektrikli otomobil markalarından Skywell’in üreticisi Skyworth de, Türkiye’de 'Batarya Geliştirme ve Üretim' fabrikası açmak üzere harekete geçti.
Ulu Motor ile varılan anlaşma kapsamında, 2024 yılının ilk çeyreğine kadar 800 + 4C mimariye sahip batarya üretim fabrikası açılacak. Bu bataryalar ile şarj gücü 120kw'den 480kw'ye yükselecek, bu da 8 dakikada yüzde 0 ila 80 doluluğa ulaşmasını sağlayacak.
Her iki grup bu ortak proje için toplamda 25 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecekler.
Görüldüğü üzere, son dönemde Türkiye'deki batarya yatırımları bir hayli hız kazanmış durumda. Avrupa'daki yüzde 10 payın aksine, Türkiye otomotiv pazarındaki elektrikli araçların payının henüz yüzde 3 olduğu göz önüne alındığında ise, elektrikli araç satışlarında daha gidilecek çok yol olduğu söylenebilir.
Son olarak, Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB), Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) ve Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) tarafından, Türkiye'yi karbon nötr araçlar için üretim merkezi ve cazip bir pazar haline getirme vizyonu ile hazırlanan Sürdürülebilirlik Eylem Planı'nın (OSEP) başarılı olması halinde, ülkeye yeni batarya yatırımlarının gelmesi sürpriz olmayacaktır.
