Mevsimlik işçilerin kulağı işverenden gelecek haberde
Tarım ve turizm sektörü başta olmak üzere mevsimlik işlerde çalışan işçiler, sezonun başlaması nedeniyle yılın bu dönemlerinde işverenden gelecek işe başlama davetini bekliyor. Pandemi dolayısıyla bu yıl faaliyete başlayamayan veya işçilerinin tamamını çalıştıramayacak durumdaki işyerlerinde çalışan işçiler, kısa çalışma ödeneği de bittiği için durumlarının ne olacağını merak ediyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, mevsimlik işçilerin haklarına ilişkin merak edilenleri yazdı
Geçen yıl mart ayının son haftasında başlayan kısa çalışma ödeneği dün itibarıyla sona erdi. Kısa çalışmadaki işçisini normal çalışmaya geçiren işverenler, işten çıkarma yasağı süresince işçi başına günlük 44.72 TL (aylık 1341 TL) normalleşme desteği alabilecekler. İşten çıkarma yasağı şimdilik 17 Mayıs’a kadar uzatılmış bulunuyor ancak 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılması bekleniyor.
Kısa çalışmadaki işçisini normal çalışmaya geçiremeyen işveren ise işçisini ücretsiz izne ayırabilecek. Bu durumda işçilere, normal ücretleri ne olursa olsun günlük 47.70 TL (aylık net 1420 TL) nakdi ücret desteği verilecek.
Tarım ve turizm sektörü başta olmak üzere mevsimlik işte çalışan işçileri yeni sezonda işe başlatamayan işverenler, bu işçileri ücretsiz izne ayırabilecekler. Mevsimlik işçiler işten çıkarma yasağı süresince ayda 1420 TL nakdi ücret desteği alacaklar.
İşveren, belirsiz süreli sözleşmeyle çalışan mevsimlik işçisini yeni sezonda çalıştıramayacaksa işten çıkarma yasağı süresince ücretsiz izinde göstermek zorundadır. İşveren işçiyi işe başlatmayıp ücretsiz izinde de göstermezse iş akdini feshetmiş durumuna düşer.
MEVSİMLİK İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR
İş Kanunu’na göre iş sözleşmeleri belirli süreli veya belirsiz süreli olabilir. Mevsimlik iş sözleşmeleri de belirli süreli olarak yapılabileceği gibi belirsiz süreli olarak da düzenlenebilir. Sadece bir sezon için yapılmış belirli süreli iş sözleşmesi, sezonun bitimi ile kendiliğinden sona erer.
Ancak, belirli süreli iş sözleşmesi yapılmış olmakla birlikte izleyen yıllarda da zincirleme mevsimlik iş sözleşmeleriyle çalışılmışsa, iş sözleşmesi belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.
Normalde mevsimlik işçinin kıdem tazminatı hakkı yoktur. Fakat, mevsimlik işçinin sözleşmesi belirsiz süreli olarak düzenlenirse veya ikinci sezonda da çalışmadan dolayı sonradan belirsiz süreli sözleşmeye dönüşürse, işçinin kıdem tazminatı hakkı doğar.
Mevsimlik işçiye, sezonda çalıştığı süreler dikkate alınarak ve bu sürelere göre kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Askıda geçen süre kıdemden sayılmaz.
Yılda 6 ay süren mevsimlik işte çalışan işçiye, çalıştığı her yıl için 15 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenir.
İşçi, sözleşmenin askıda olduğu dönemde aynı işverenin başka işinde çalıştırılıyorsa, bu süreler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınarak birleştirilir.
TEK SEZON ÇALIŞAN İŞÇİYE KIDEM TAZMİNATI ÖDENMEZ
Sadece bir sezonluk yapılan iş sözleşmeleri, sürenin sona ermesi, işçinin ölümü ya da süre sona ermeden önce fesih ihbarıyla sona erer. Bu durumda kıdem tazminatı ödenmez.
Belirsiz süreli sözleşmeyle çalışan mevsimlik işçi işverenin işbaşı davetine rağmen sezon başında işe başlamazsa kıdem tazminatı alamaz.
Mevsimlik işçinin belirsiz süreli sözleşme ile işe alınması veya üst üste birden fazla yıl çalışma dolayısıyla belirsiz süreliye dönüşmesi halinde iş sözleşmesi sezon bitiminde askıya alınır. Sezon sonunda askıya alınan iş sözleşmesi, taraflardan biri feshetmedikçe kendiliğinden feshedilmiş olmaz. Ertesi yıl sezon başında işe alınmayan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiş sayılır. İşveren davet ettiği halde işbaşı yapmayan işçinin iş sözleşmesi ise işverence devamsızlık nedeniyle haklı nedenle feshedilir veya sözleşme işçi tarafından feshedilmiş kabul edilir.
İŞÇİ SÖZLEŞME ASKIDA İKEN BAŞKA İŞTE ÇALIŞABİLİR
Sezonun sona ermesi nedeniyle işyerinden ayrılmak zorunda kalan, fakat iş sözleşmesi bozulmamış olan işçi, ertesi sezona kadar işverene hizmet etmek, işveren de ona ücret ödemek zorunda değildir. Sözleşmenin askıda olduğu dönemde, işçinin iş görme, işverenin ise ücret ödeme borcu ortadan kalkar. Ancak işçinin işyeri sırlarını saklama vs gibi sadakat ve kısmen işyerindeki kurallara uyma borcu, işverenin de işçisini gözetme ve eşit işlem borcu devam eder.
İşçi yeni sezonda işbaşı yapınca, tarafların askıda olan temel borçları yeniden aktif hâle gelir. Sezon bittiği halde iş sözleşmesi bozulmamış olduğu için yeni mevsim başında tarafların tekrar sözleşme yapmalarına gerek kalmaksızın işçinin iş görme vazifesi, işverenin de işçisine iş verme ve ücret ödeme yükümlülüğü işlerlik kazanır.
İş sözleşmesinin askıda olduğu dönemde işçi başka bir işverene bağlı olarak çalışabilir.
