On soruda emekli ikramiyesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın pazartesi günü kabine toplantısı sonrasında açıkladığı emeklilere bir defalık 5 bin lira ödenmesine ilişkin yasal düzenleme, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda turizm amaçlı konutlarla ilgili kanun teklifine önergeyle eklendi. CHP’nin, ödeme tutarının 15 bin liraya yükseltilmesine ilişkin önergesi ise kabul edilmedi.

Kasım ayının ilk yarısında yapılacak ödemeyle ilgili merak edilen sorular ve cevapları şöyle:

1- İkramiye kimlere ödenecek?

Sosyal Güvenlik Kurumu’nca 2023 yılı ekim ayında emekli aylığı alanlara dosya bazında bir defaya mahsus 5.000 TL ödenecek.

EKİM AYINDA 1 GÜN ÇALIŞAN EMEKLİLER İKRAMİYE ALAMAYACAK

2- Ekim ayında çalışanlara ikramiye ödenecek mi?

1-31 Ekim tarihleri arasında 1 gün dahi sigortalı çalışması olan emekliler ikramiyeden yararlanamayacak. SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı’ndan emekli olup BAĞ-KUR kapsamına girecek şekilde faaliyette bulunan emekliler de ikramiye alamayacaklar.

Ayrıca, emekli olduktan sonra aylıkları kesilmeksizin kamuya ait işyerlerinde çalışmakta olanlara da ikramiye ödenmeyecek.

3- Dul ve yetim aylığı alanlar ne kadar ikramiye alacak?

Eşinden veya anne babasından dolayı dul ve yetim aylığı alanlara hisseleri oranında ödeme yapılacak. Örneğin, ölen eşinden dolayı yüzde 75 oranında dul aylığı alan kişiye 3.750 TL, yüzde 50 oranında dul aylığı alan kişiye ise 2.500 TL ödenecek. Anne babasından dolayı yüzde 25 oranında yetim aylığı alan çocuklara ise 1.250 TL ödeme yapılacak.

4- Dul ve yetim aylığı almakta iken çalışmaya devam edenlere ikramiye ödenecek mi?

Çalışan emeklilere ikramiye yasağı, dul ve yetim aylığı alanlara uygulanmayacak. Örneğin, henüz emekli olmayıp çalışmaya devam eden ancak ölen eşinden dolayı dul aylığı almakta olan kişilere, hissesi oranında ikramiye ödenecek.

5- Sürekli iş göremezlik geliri alanlara ödeme nasıl yapılacak?

İş kazası ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri alanlara, gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında yapılacak. Örneğin, iş göremezlik derecesi yüzde 30 olan bir kişiye 1.500 TL ödenecek.

6- Sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölenlerin hak sahipleri ne kadar ikramiye alacak?

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50’nin altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin hak sahiplerine ödeme yapılırken ölen kişinin iş göremezlek derecesi ve hak sahiplerinin hisseleri dikkate alınacak. Örneğin, sürekli iş göremezlik derecesi yüzde 40 olan kişiye normalde 2.000 TL ödenmesi gerekiyor. Bu kişi hayatını kaybetmişse yüzde 75 oranında gelir bağlanmış eşine 1.500 TL, yüzde 50 oranında gelir bağlanmış eşine ise 1.000 TL ikramiye verilecek.

7- Hem yabancı bir ülkeden hem de Türkiye’den emekli olarak kısmi aylık alan gurbetçilere ikramiye nasıl ödenecek?

Yabancı ülkelerle imzalanan sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca kısmi gelir veya aylık alan gurbetçiler, Türkiye’deki prim ödeme gün sayılarının toplam prim ödeme gün sayısına oranı üzerinden ikramiye alacaklar. Örneğin, Türkiye’deki prim gün sayısı 3600, Türkiye ve yabancı ülkedeki toplam prim gün sayısı 12000 olan kişiye 1.500 TL ödenecek.

SADECE TEK DOSYA ÜZERİNDEN İKRAMİYE ÖDENECEK

8- Birden fazla emekli aylığı alanlara birden fazla ikramiye ödenecek mi?

Hayır. Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlar en fazla ödemeye imkân veren bir dosya üzerinden ikramiye alabilecekler. Örneğin, hem kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alan hem de eşinden dolayı yüzde 50 oranında dul aylığı alan kişiye sadece 5.000 TL ödenecek. Eşinden dolayı yüzde 75 dul aylığı, babasından dolayı da yüzde 25 yetim aylığı alan kadına ise sadece eşinden dolayı 3.750 TL ödeme yapılacak.

30 EYLÜL ÖNCESİ EMEKLİLİK DİLEKÇESİ VERMİŞ AMA AYLIK BAĞLANMAYAN EYT’LİLER YARARLANACAK

9- Emeklilik başvurusunda bulunmuş ancak henüz aylığı bağlanmamış EYT’liler ikramiyeden yararlanacak mı?

30 Eylül 2023 tarihinden önce (kamuda çalışanlar için 14 Ekim 2023 tarihinden önce) emeklilik başvurusunda bulunmuş olup henüz emekli aylığı bağlanmamış kişiler, aylıkları bağlandığında ikramiyeyi de alacaklar. Ancak, örneğin nisan ayında emeklilik dilekçesi vermiş ve akabinde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışmaya devam edip de henüz aylığı bağlanmamış kişiler ikramiye alamayacaklar. 1 Ekim 2023 (kamuda çalışanlar için 15 Ekim 2023) tarihinden itibaren emeklilik dilekçesi verenler ise ikramiyeden yararlanamayacak.

10- Özel sandıklardan emekli olanlar ikramiye alacak mı?

Geçici 20. Madde kapsamında odalar, sigorta şirketleri ve bankalara ait sandıklardan emekli olanlar 5.000 TL’lik ikramiyeden yararlanamayacaklar.