2023'te Tom Cruise kaçtı, Atatürk engellendi

Uluslararası Yarışma
• Altın Lale... III. Dünya Savaşı
• Jüri Özel Ödülü... Pamfir
• Mansiyon... Atlantic Bar
• FIPRESCI Ödülü... Sıradaki Kız (Jung Jul)

Ulusal Yarışma
• Altın Lale... Kör Noktada
• Jüri Özel Ödülü... Cam Perde
• En İyi Yönetmen... Belmin Söylemez (Ayna Ayna)
• En İyi Kadın Oyuncu... Manolya Maya, Şenay Aydın, Laçin Ceylan (Ayna Ayna)
• En İyi Erkek Oyuncu... Alper Çankaya (Cam Perde)
• En İyi Senaryo Ödülü... Kör Noktada (Ayşe Polat)
• En İyi Görüntü Yönetmeni... Barış Aygen (Bir Tutam Karanfil)
• En İyi Kurgu... Kör Noktada (Serhad Mutlu ile Jörg Volkmar)
• En İyi Sanat Yönetmeni... Meral Efe Yurtseven ile Emre Yurtseven (Iguana Tokyo)
• En İyi Özgün Müzik... Kazuya Nagaya Sound Walk Collective (Iguana Tokyo)
• Mansiyon... Sanki Her Şey Biraz Felaket (Umut Subaşı)
• FIPRESCI Ödülü... Kör Noktada (Ayşe Polat)

Ulusal Belgesel Yarışması
• En İyi Belgesel... Boşlukta (Somnur Vardar)
• Mansiyon... Düet (İdil Akkuş - Ekin İlkbağ)

Seyfi Teoman En İyi İlk Film Ödülü
• En İyi İlk Film... Bars (Orçun Köksal)

Ulusal Kısa Film Yarışması
• En İyi Kısa Film... Adres (Aram Dildar)
• Mansiyon... Suriyeli Kozmonot (Charles Emir Richards)
• FIPRESCI Ödülü... 8 Mart 2020: Bir Günce (Fırat Yücel)

Genç Ustalar Yarışması
• Genç Usta Ödülü... Güvenli Bir Yer (Juraj Lerotić)

MERVE DİZDAR’IN ‘ALTIN PALMİYE’ ÖDÜLÜ VE KONUŞMASI (MAYIS)

Merve Dizdar, Türk sineması adına bir ilke imza atarak Cannes Film Festivali'nde ödül kazanan ilk Türk kadın oldu. Dizdar, Nuri Bilge Ceylan’ın 'Kuru Otlar Üstüne'deki 'Nuray' karakteriyle 'En İyi Kadın Oyuncu' ödülüne layık görüldü.

Merve Dizdar, ödül konuşmasında duygularını şöyle dile getirdi: Filmde canlandırdığım 'Nuray' karakteri inandığı şeyler ve varoluşu için mücadele veren ve bu uğurda bedeller ödemek zorunda bırakılmış bir kadın. Onu tanımak ve anlamak için uzun uzun çalışmak isterdim ama ne yazık ki yaşadığım coğrafyada bir kadın olmak 'Nuray’ın ve Nuraylar’ın duygusunu doğduğu günden beri ezbere bilmeyi gerektiriyor. Bu ödülü, 'Nuray' ve onun gibi kadınların mücadelesine güç verebilmek için ve bu ödülü kendisine layık görülenlere boyun eğmeyip eyleme geçen bu uğurda her şeyi göze alan ve ne olursa olsun umut etmekten vazgeçmeyen güzel tüm kız kardeşlerim ve Türkiye’de hak ettiği güzel günleri yaşamayı bekleyen tüm mücadeleci ruhlara armağan ediyorum.

Merve Dizdar’ın bu konuşması, tartışmalara sahne oldu. Dizdar’ın konuşma metninin Türkiye’yi yerdiği ve daha önceden hazırlatıldığı iddiaları ortaya atıldı.

Merve Dizdar, bu iddialara şu şekilde karşılık verdi: "Çok üzücü. Neden biliyor musunuz? Hiç öyle bir niyetim, hiç öyle bir derdim yok. Konuşmamdaki her şey çok net. Beni anlamamış olmalarına çok üzüldüm. Çünkü o kızdıkları kişi değilim ben. Ülkeme böyle bir ödülle geldiğim için gurur duyuyorum. Türkiye’de bu ödüle layık görülen ilk kadın oyuncu benim. Bunun gururunu yaşıyorken, bu ödülü tıpkı Nuray gibi mücadele eden tüm kadınlarımıza armağan etmek istedim. Mücadele tek mi? Her kadın bambaşka bir mücadele içinde değil mi? Hepsi için çok güzel, hak ettikleri kadar güzel bir hayat diledim. Kimseye kötü bir şey demedim. Tam tersine çok içten iyi dilekler diledim. Tüm kadınlarımıza. Bu kadar mutluyken kalkıp ülkemi nasıl kötülemiş olabilirim? Anlamadım ki. Bence bu yorumları yapanlar filmi izleyip canlandırdığım karakter olan Nuray’ın hikâyesine tanıklık edince ne demek istediğimi anlayacak."

'Yılbaşı Gecesi'

TÜRK YAPIMLARI YAYINDAN KALDIRILDI (HAZİRAN)

Küresel izlenme potansiyeline sahip Disney Plus'ın birçok Türk filmini yayından kaldırması herkesi şoke etti.

'Özür Dilerim'

İşin ilginç yanlarından biri de aralarında; 'Bursa Bülbülü', 'Recep İvedik' serisi, 'Kral Şakir: Geri Dönüşüm', 'Ben Gri', 'Kaçış', 'Dünyayla Benim Aramda', 'Yılbaşı Gecesi' ve 'Özür Dilerim'in de olduğu Türk yapımlarının yayından kaldırılmasında yapımcılarının da durumdan haberdar olmamaları.

'Bursa Bülbülü'

Türk yapımlarının yayından kaldırılması, izleyiciler ve sinema sektörünü şoke ederken, Disney Plus’ın Türkiye ofisinden konuyla ilgili şu açıklama yapıldı; "Global olarak bir strateji… Bu karar, Türkiye'de de uygulanıyor. Lokal içerikler üzerinde bir strateji uygulanıyor. 30 Haziran itibariyle şu ana kadar yayınlanan yapımlar platformdan kaldırıldı. Hali hazırdaki içeriklerin akıbeti de önümüzdeki dönemde belli olacak" ifadesini kullandı.

'Recep İvedik 7'

Disney Plus’ın bu kararı sonrası, sinema sektörü, önceki yol haritasına göre ilerlenmesi gerektiği sonucuna vardı. Yani; filmlerin sinema salonları için üretilmesi…
Disney Plus’ın kararı sonrasında filmler, doğal olarak daha çok sinema salonları için üretilmeye başlandı.

GÖREVİMİZ İPTAL
TOM CRUISE'UN KAPALIÇARŞI'DAKİ KEŞFİ SONRASINDA YAŞANANLAR (TEMMUZ)

Yılın kültür - sanat olaylarından biri; Habertürk’ün ortaya çıkardığı ‘Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma’nın ikinci bölümünün İstanbul’daki çekimlerinin iptal edilmesi...

Tom Cruise'un başrol oyuncusu ve ortak yapımcısı olduğu 'Görevimiz Tehlike' serisinin her filmi küresel çapta büyük ilgi görüyor.
Dijital platformların yüksek ücret tekliflerine rağmen üretimi sinemaya yapmakta ısrar edenlerin başında gelen Tom Cruise'un fenomen filmlerinden 'Görevimiz Tehlike'nin yedinci filmi olan 'Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma'nın ilk bölümü, gösterime 14 Temmuz'da girdi.

291 milyon dolarlık bütçeyle çekilen 'Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma'nın birinci bölümü, Türkiye'de 295.068 kişi tarafından izlenirken küresel hasılatı 567.535.383 dolar oldu.
'Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma'nın ikinci bölümünün bazı çekimlerinin İstanbul'da gerçekleştirilmesine karar verilmişti

23 Temmuz’da filmin yönetmeni Christopher McQuarrie ve başrol oyuncusu Tom Cruise, teknik ekiple birlikte çekim mekânlarını belirlemek için Tarihi Yarımada'da incelemeler yaptı.
İnceleme yapılan mekânlardan biri de Kapalıçarşı'ydı.

Yapılan incelemelerin ardından Kapalıçarşı'da çekim yapılacak noktalar belirlendi belirlenmesine ama 24 Temmuz Pazartesi günü İstanbul’da çekim yapılmasından vazgeçildi. Christopher McQuarrie, Tom Cruise ve teknik ekip, aynı gün İstanbul’dan ayrıldı.
Nedeni ise yapım şirketiyle Kapalıçarşı’nın yönetimi arasında yapılan gizlilik sözleşmesinin ihlal edilmesi.

Kapalıçarşı, pazar günü kapalıydı. İncelemeler için ekibe özel olarak açıldı. Çarşı yönetiminin belirlediği birkaç kişi de gizlilik sözleşmesi çerçevesinde ekibe eşlik etti.
Ne var ki Kapalıçarşı esnaflarından birinin pazartesi günü dükkânının kamera kayıtlarını sosyal medyaya sızdırmasıyla gizlilik sözleşmesi ihlal edildi.
Bunun üzerine de ‘Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma'nın ikinci bölümünün bazı sahnelerinin İstanbul'da çekilmesinden vazgeçildi.

Birçok ünlü isim, sosyal medya hesaplarından bulunduğu paylaşımlarıyla keşif gezisinin görüntülerini paylaşan esnafa tepki gösterdi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, konuyla ilgili yaptığı açıklamada; “Biri densizlik yaptı diye öyle hemen iptal olmaz, merak etmeyin. Dedim ya, bu tarz çalışmalar bir günlük çalışmalarla gerçekleşmiyor. Yıllarca süren yıllar öncesinden başlayan çalışmalar. Öncelikli olarak kanunlarınızda, mevzuatlarınızda değişiklik yapıyorsunuz. Türkiye Sinema Genel Müdürlüğü ile birlikte yapmış olduğumuz çalışma sayesinde bakanlığımız, yasada bir düzenleme yapmıştı. Bundan 4 yıl önce hatırlarsınız. Türkiye'de yapılan yabancı prodüksiyon çekimlerine, bakanlık olarak biz destek veriyoruz dünyada olduğu gibi. Bu destek oranlarını da dünyada rekabet eder haline getirmiştik. Yine Turizm Geliştirme Ajansı da bu destek çalışmalarına katılımda bulunuyor. Biz Bakanlık olarak, Turizm Geliştirme Ajansı olarak 5 yıl önceki Türkiye değiliz bakın. Gerekli mevzuat düzenlemeleri yapıldı. Gerekli kaynak çalışmaları yapıldı. Türkiye'yi dünyayla rekabet eder hale getirdik. Biz gerekenleri yapıyoruz. Arada densizlik yapan kişiler olabilir, onlar da kendilerini düzeltirlerse biz sonuç almaya devam ederiz. Nasıl geçmişte biliyorsunuz tam pandeminin ortasında Guy Ritchie burada bir film çekmişti. İnşallah daha büyük prodüksiyonlar da Türkiye'de çekilecek. Şimdilik bu kadarını söyleyelim. Gerçekleştikçe hep beraber öğreneceğiz zaten" diyerek 'Görevimiz Tehlike: Ölümcül Hesaplaşma'nın ikinci bölümünün İstanbul çekimlerinin iptal edilme kararından vazgeçilmesi için çalıştıklarını dile getirdi.

‘ATATÜRK 1881 – 1919’ (AĞUSTOS)

Atatürk’ün biyografisi niteliğindeki ‘Atatürk’ dizisi, 28 Ekim’de Disney Plus’ta yayınlanacaktı. 30 Haziran’da Türk yapımlarını yayından kaldırmasının ardından 'Atatürk' dizisinin akıbetinin ne olacağı merak ediliyordu.

Disney Plus, 2 Temmuz'da yaptığı açıklamada dizinin planlanan zamanda yayınlanacağını dile getirerek; "Orijinal dizi Atatürk çok yakında Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında yayında" dendi.
Ne var ki ağustos başında ‘Atatürk’ün Disney Plus’ta yayınlanmama kararı çıktı. Tüm ülkeyi şoke eden bu karar büyük tepki çekti.

Ayyuka çıkan iddialara göre; ABD'deki Ermeni lobisi, ‘Atatürk’ dizisinin yayınlanmaması için Disney Plus’a baskı yaptı.
Söz konusu iddialar üzerine Türkiye Ermeni Vakıflar Birliği Başkanı Bedros Şirinoğlu, ABD'deki Ermeni kurum ve kuruluşlarına, "Türkiye - Ermenistan normalleşme sürecini desteklemeleri ve sorumlu davranmaları" çağrısında bulundu.

Bunun üzerine yapımcı şirketi O3 Medya; diziyi, ‘Atatürk 1881 - 1919’ adıyla iki bölüm halinde sinema salonlarında gösterime çıkarmaya karar verdi.
‘Atatürk 1881 - 1919’un 3 Kasım'da gösterime giren birinci bölümü, bugüne kadar … kişi tarafından izlenerek, kesilen bilet sayısı açısından; 2023’ün tüm filmler arasında …., Türk filmleri arasında ise … oldu.

TÜRKİYE KÜLTÜR YOLU FESTİVALLERİ (AĞUSTOS – KASIM)

Türkiye’nin uluslararası marka değerine katkıda bulunmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, Guinness Rekorlar Kitabı’na girebilecek kadar dünyanın en uzun ve en kapsamlı festivali kimliğine sahip.

2023’te 100 gün süren Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, şu şehirlerde düzenlendi;
• Kapadokya Balon ve Kültür Yolu Festivali – Nevşehir (5 – 13 Ağustos)
• Sümela Kültür Yolu Festivali / Trabzon (19 - 27 Ağustos)
• Palandöken Kültür Yolu Festivali / Erzurum (19 - 27 Ağustos)
• Troya Kültür Yolu Festivali / Çanakkale (9 - 17 Eylül)
• Başkent Kültür Yolu Festivali / Ankara (16 Eylül - 1 Ekim)
• GastroAntep Kültür Yolu Festivali / Gaziantep (16 - 24 Eylül)
• Mistik Müzik Festivali / Konya (23 - 30 Eylül)
• Beyoğlu Kültür Yolu Festivali / İstanbul (30 Eylül - 15 Ekim)
• Sur Kültür Yolu Festivali / Diyarbakır (14 - 22 Ekim)
• Efes Kültür Yolu Festivali / İzmir (28 Ekim - 5 Kasım)
• Antalya Kültür Yolu Festivali / Antalya (4 - 12 Kasım)

2028 HEDEFİ 35 ŞEHİR
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Sümela Kültür Yolu Festivali’nde yaptığı konuşmada şunları söyledi; “Kültür yolu etkinlikleri, başta Türkiye olmak üzere yurt dışında da tanıtım ve markalaşma konusunda çok ciddi sonuçlar getiriyor. O yüzden Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak çok önem verdiğimiz projelerin başında geliyor. İnşallah bundan sonra da her yıl 5 şehir ilave ederek kültür yolu festivallerini yaygınlaştıracağız.”

EFA ÜYESİ OLDU
Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, 1952’den bu yana Avrupa'nın en seçkin kültür sanat festivallerini bünyesinde barındıran Avrupa Festivaller Birliği (EFA) üyeliğine kabul edildi.
EFA üyeliğiyle birlikte Anadolu'nun zengin kültürel mirası, Türkiye Kültür Yolu Festivalleri vasıtasıyla dünya sahnesine taşınacak.

Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin 2024 takvimi, geçtiğimiz günlerde açıklandı;
• Adana... 13 - 21 Nisan
• Şanlıurfa... 25 Mayıs - 2 Haziran
• Bursa... 1 - 9 Haziran
• Samsun... 8 - 16 Haziran
• Trabzon... 22 - 30 Haziran
• Van... 29 Haziran - 7 Temmuz
• Nevşehir... 3 - 11 Ağustos
• Erzurum... 17 - 25 Ağustos
• Çanakkale... 31 Ağustos - 8 Eylül
• Gaziantep... 14 - 22 Eylül
• Ankara... 21 - 29 Eylül
• Konya... 21 - 29 Eylül
• İstanbul... 28 - Eylül - 6 Ekim
• Diyarbakır... 12 - 20 Ekim
• İzmir... 26 Ekim - 3 Kasım
• Antalya... 2 - 10 Kasım

İŞ BANKASI RESİM HEYKEL MÜZESİ’NİN AÇILIŞI (EKİM)

Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesi, Türkiye İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu'nu sergilemek üzere İstanbul / Beyoğlu’nda 29 Ekim’de açıldı.
1907’ye tarihlenen müze binası, 1950’de Türkiye İş Bankası mülkiyetine geçmiş; 1953 - 2016 arasında bankanın Beyoğlu Şubesi olarak hizmet verdi.

Bina, 2020 - 2023 arasında mimar Ertuğ Uçar ve Mehmet Kütükçüoğlu tarafından restore edilerek müzeye dönüştürüldü. Müzenin kuruluşunda mimar ve sanat tarihçisi Gül İrepoğlu küratör, müzeolog Burçak Madran ise danışman olarak görev yaptı.

Türkan Şoray - Kadir İnanır

ULUSLARARASI ADANA FİLM FESTİVALİ (EYLÜL)
Bu yıl, 30'uncu kez düzenlenen Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali'nde; başkanlığını Ömer Faruk Sorak'ın yaptığı 'Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması' kategorisinde 'En İyi Film' ödülünü 'Sanki Her Şey Biraz Felaket' kazandı.
Festivalde Türkan Şoray ile Kadir İnanır'a 'Sinemanın Yüzü' ödülü verildi.

• En İyi Film Ödülü… Sanki Her Şey Biraz Felaket
• Yılmaz Güney Ödülü… Karganın Uykusu
• Jüri Özel Ödülü… Cam Perde
• En İyi Yönetmen Ödülü… Umut Subaşı (Sanki Her Şey Biraz Felaket)
• En İyi Senaryo Ödülü… Umut Subaşı (Sanki Her Şey Biraz Felaket)
• En İyi Kadın Oyuncu Ödülü… Selen Kurtaran (Cam Perde)
• En İyi Erkek Oyuncu Ödülü… Ahmet Ağgün (Karganın Uykusu)
• En İyi Müzik Ödülü… Canset Özgecan (Karganın Uykusu)
• En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülü… Ziya Kasapoğlu (Karganın Uykusu)
• En İyi Sanat Yönetmeni Ödülü… Meral Aktan (Annesinin Kuzusu)
• En İyi Kurgu Ödülü… Fikret Reyhan (Cam Perde)
• Yardımcı Rolde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü… Elit İşcan ( Suyun Üstü) / Nilay Erdönmez (Yüzleşme)
• Yardımcı Rolde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü… Necip Memili (Annesinin Kuzusu) / Okan Urun (Yüzleşme)
• Türkan Şoray Umut Veren Genç Kadın Oyuncu Ödülü… Deniz Altan ( Kıyıda)
• Yılmaz Güney Umut Veren Genç Erkek Oyuncu Ödülü… Eser Ağçalı (Karganın Uykusu)
• Mansiyon Ödülü… Leyla, Reyhan, Asya (Bir Gün 365 Saat)
• SİYAD Cüneyt Cebenoyan En İyi Film Ödülü… Sanki Her Şey Biraz Felaket (Yönetmen: Umut Subaşı)
• Film-Yön Erden Kıral En İyi Yönetmen Ödülü… Alpgiray M.Uğurlu ( Açık Kapılar Ardında)

Öğrenci Kısa Film Yarışması
• En İyi Belgesel Film Ödülü… Hayallerin Ötesinde – Deniz Mıdık
• En İyi Canlandırma Film Ödülü… Nefes – Şule Barman – Erdem Boz
• En İyi Kurmaca Film Ödülü… Karıncanın Ayak İzleri - Ümit Güç
• En İyi Deneysel Film Ödülü… Sonsuza Dek Birlikte? - Zeynep Sude Karabulut
• Öğrenci Kısa Film Yarışması Fikret Öz Jüri Özel Ödülü… Kuşlar İşer Mi? – Arif Canpolat
• Uluslararası Kısa Film Yarışması En İyi Film Ödülü… No Place For Old Man - Anson Chu
• Uluslararası Kısa Jüri Özel Ödülü… Amaia’s Guests - George Todria
• Uluslararası Kısa Film Yarışması Mansiyon Ödülü… Kolaj - Gülce Besen Dilek
• Adana Kısa Film Yarışması En İyi Film Ödülü… Aynalı Zırhlı (Abdullah) Doğala

Ulusal Belgesel Film Yarışması
• En İyi Belgesel Film… Rodakis’i Ararken
• Jüri Özel Ödülü… Aladağ “Bir Yürek Yangını”
• Mansiyon Ödülü… Flanöz

ANTALYA FİLM FESTİVALİ’NİN İPTAL EDİLMESİ (EYLÜL)
Yılın kültür sanat adına en büyük olaylarından biri de şüphesiz Antalya Film Festivali’nin iptal edilmesiydi.
İptal edilme süreci şöyle yaşandı;

25 Eylül 2023…
Belgesel film olan 'Kanun Hükmü' yarışmadan çıkarıldı. Bunun üzerine çeşitli yarışma kategorilerinin jüri üyeleri rest çekti. 'Kanun Hükmü'nün yarışmadan çıkarılmasını 'sansür' olarak niteleyen jüri üyeleri, "Filmi ya geri alın ya da biz yokuz" dedi.

Kanun hükmünde kararnameyle kamu görevinden çıkarılan Dr. Yasemin Demirci ve öğretmen Engin Karataş’ın yürüttükleri mücadeleyi anlatan filmin festival komitesince yarışmadan çıkarılma nedeni; Yargı sürecinin devam etmesi.

Birkaç gün sonra ‘Kanun Hükmü’, yarışmaya yeniden alındı.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: Antalya Altın Portakal Film Festivali, tarihin en zorlu dönemlerinde var olmuş ve filmlerin sınırları aşan tüm duygularına ev sahipliği yapmıştır. İnsanlığın tarih boyunca yanında ve karşısında olduğu ne varsa, sanatla dile getirilmiş olmasına özgürlük olarak bakmıştır. Antalya Büyükşehir Belediyesi geçtiğimiz 4 yıl boyunca; seçici kurulların oluşmasına, jürilerin belirlenmesine, filmlerin içeriğine ve filmlerin kazanıp kazanmaması konusuna hiçbir şekilde dâhil olmamıştır, bundan sonra da olmayacaktır. Daha önceki yönetim tarafından festival kapsamından çıkarılan ulusal yarışma kategorisi, büyük emeklerle ve festivali özüne döndürme inancıyla bizim dönemimizde yeniden festival kapsamına alınmıştır. Bu karar bizim sansüre karşı olan duruşumuzun en net göstergesidir. Son 4 yıldır olduğu gibi, Antalya Büyükşehir Belediyesi filmlerin ve kurulan hayallerin büyümesi için festival süresi boyunca sadece ve sadece ev sahipliği görevini üstlenmektedir. Bu ev sahipliği uluslararası bir festival olan Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin bağımsızlığı ve özgür yapısı için kritik bir öneme sahiptir. Ulusal ve uluslararası faaliyetlerimizle; Antalya’mıza ve sinemaseverlere verdiğimiz sözü tutarak, çalıştığımız her alanda olduğu gibi sinema emekçilerinin gayretlerine daima destek olacağız. Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında Festivalimizin 60'ıncı yılını kutlarken Antalya Altın Portakal Film Festivali’ni daha da ileriye götürmek için aynı azim ve kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz.

'Kanun Hükmünde'

27 Eylül 2023…
Kültür ve Turizm Bakanlığı, ‘Kanun Hükmünde’nin festivale yeniden dâhil edilmesi üzerine festivale olan desteklerini geri çektiğini belirterek şu açıklamayı yaptı; “Böylesi önemli bir festivalde, sanatın gücü kullanılarak mağduriyet algısı üzerinden FETÖ terör örgütü propagandası yapılmasına vesile olunması son derece üzücüdür. Bakanlığımız, Aziz milletimizin 15 Temmuz’da verdiği destansı mücadelesinin itibarsızlaştırılması, sanatın provokasyon unsuru olarak kullanılması çabasının bir parçası olmayacaktır.
Bu sebeple Antalya Altın Portakal Film Festivali’nden çekilmiş bulunuyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Gençlik ve Spor Bakanlığı da Antalya Film Festivali’nden desteğini çekerek ödül töreninin düzenleneceği spor salonunu tahsis etmekten vazgeçtiğini açıkladı; "Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde, belgesel yarışması bölümündeki 'Kanun Hükmü' adlı belgeselde mağduriyet algısı üzerinden FETÖ terör örgütü propagandası yapılması nedeniyle Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden desteğimizi çekmiş bulunmaktayız. Belgeselde FETÖ Terör örgütü propagandası yapılmasına vesile olunması nedeniyle, tahsisi yapılan Antalya Spor Salonu’nun tahsisi iptal edilmiştir. Bakanlığımız, aziz milletimizin 15 Temmuzda verdiği destansı mücadelenin itibarsızlaştırılması, sanatın provokasyon unsuru olarak kullanılması çabasının bir parçası olmayacaktır.
Kamuoyuna saygıyla sunulur."

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da konuyla ilgili bir açıklama yaptı; “Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde bir terör örgütünün propagandasının yapılmasına müsaade edilemez. Kültür ve Turizm Bakanımızın almış olduğu karar, çok değerli bir karar. Özellikle terör konusunda hep beraber kararlı olmamız lazım. Bu kararlılıktan hiçbir zaman taviz vermemiz gerekiyor. Özellikle Antalya Altın Portakal Film Festivali gibi geleneksel hale gelmiş bir festivalde terör örgütünün propaganda yapılmasına kesinlikle müsaade edilemez. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın aldığı kararı çok doğru buluyorum.”

Üç bakanlığın Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden desteklerini çekmesi sonucu festivalin uzun metraj film yarışmasının jüri başkanı Demet Akbağ, görevinden istifa ettiğini duyurdu.

29 Eylül 2023…
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin iptal edildiğini açıkladı. Böcek, "Gelinen noktada Antalya Büyükşehir Belediyesi olarak, yıllara meydan okumuş festivalimizin bazı kişilerin elinde malzeme edilmesine, sinema emekçilerinin hakkının yenmesine asla izin vermeyeceğim. Konunun tüm ülkeyi, Antalya’yı, tüm sinemaseverleri ve tüm sinema emekçilerini ilgilendirmesi nedeniyle konuyla ilgili ev sahibi olan belediyemiz bir karar almak zorunda kalmıştır" diye konuştu.

Festivalin sanatsal anlamda güçlü ve sinema adına örnek teşkil edecek şekilde yapılması için seçilmiş ve içeriğin belirlenmesinde sorumlu olan festival yönetmeni ve sanat ekibi olduğunu belirten Muhittin Böcek, "Başta festival yönetmeni olmak üzere tüm sanat ekibinin süreci yanlış yönettiği, kriz yönetimini yapamadığı tespit edilmiştir. Antalya Altın Portakal Film Festivali’ni özüne döndürmek ve Ulusal Kategoriyi festivale yeniden eklemek için çaba sarf etmiş birisi olarak yaşananları kabul etmem mümkün değildir" dedi.

Altın Portakal Film Festivali’nin siyaset üstü olduğunu söyleyen Muhittin Böcek, sözlerini "Hiç kimsenin şüphesi olmasın ki, festivalimizi kimsenin siyasi emellerine malzeme ettirmeyeceğim. Az önce açıkladığım nedenler dolayısıyla kendi kararıyla büyük bir karmaşaya neden olan festival yönetmeninin, sanat yönetmeninin ve oluşturdukları tüm sanat ekibinin görevlerine şu an itibariyle son verilmiştir. Tüm sanatçılarımızı, sinema emekçilerimizi ve sinemaseverlerimizi Antalya Altın Portakal Film Festivalimize sahip çıkmaya davet ediyorum. Bizim dışımızda oluşan ve oluşturulan bu süreç sebebi ile 7 - 14 Ekim arasında yapmayı planladığımız festivalimizi iptal ettiğimi tüm sinemaseverlere üzülerek bildiriyorum” şeklinde tamamladı.

Muhittin Böcek, ek bir açıklama yaparak Antalya Film Festivali’ni yıl bitmeden yapacağını şöyle dile getirdi; “Muhittin Böcek, ek açıklamasında "Altın Portakal Film Festivali'ni Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında, bu yıl bitmeden yapacağım. Bakanlıklardan hiçbir kuruş istemeden Altın Portakal'ın 60'ıncısını yapacağım. Tüm sanatçılarımızın, sinema emekçilerinin desteğiyle yapacağım. Bunu Türkiye görecek.”

İSTANBUL KOMEDİ FESTİVALİ (KASIM - ARALIK)

6'ncı İstanbul Komedi Festivali, 5 Kasım - 3 Aralık arasında düzenlenen 125 etkinlikle şehre bir kez daha kahkaha attırdı.
İstanbul Komedi Festivali; İstanbullulara söyleşiler, stand-up’lar, doğaçlama gösteriler, kapalı gişe tiyatro oyunları ve çocuk etkinlikleriyle İstanbullulara zengin bir program sundu.

Festivale, ayrıca yurt dışından da birçok ünlü isim katıldı.
O isimler; 2019’da ‘Funny Woman Awards’ı kazanmasıyla tanınan Laura Symth, ‘After Life’ dizisinin yıldız ismi İngiliz komedyen Sean McLoughlin, İngiltere’deki en iyi komedi kulübü komedyenlerinden, çok ödüllü komedyen Matt Richardson ve İngiliz komedyen Brennan Reece, İstanbul Komedi Festivali etkinlikleri kapsamında sahneye çıktı.

ULUSLARARASI SUÇ VE CEZA FİLM FESTİVALİ (KASIM)

Bu yıl; 17 Kasım - 23 Kasım arasında 13’üncüsü düzenlenen ‘Herkes İçin Adalet’ temalı Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali, 16 Kasım’daki açılış töreniyle başladı.

Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, yaptığı konuşmada 13'ncü yılına gelene kadar birçok konuyu gündeme getirdiklerini dile getirerek şunları söyledi: Festivalin yapılmasında başta İstanbul Üniversitesi olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Şişli Belediyesi gibi pek çok kurumun desteği var. Hepsine çok teşekkür ediyoruz. Farklı dünyaları adalet platformunda bir araya getirmek ve sorunlara adil bir çözüm bulmak amacıyla oluşturduğumuz Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali'nin bu yıl 13'üncüsünü yapıyoruz. Geçmiş yıllarda, insanlık trajedileri son bulsun, keyfilik ve güç değil, her alanda hukuk hâkim olsun istedik ama maalesef, şimdilerde trajediler daha da arttı. Bunları azaltmanın yollarından biri herkesin kendini ifade ettiği, faklı olsalar da birbiriyle konuşabildiği bir ortam oluşturmak. Bunun için de; ifade özgürlüğünün her yönüyle güvence altına alınması gerekir. İşte bu nedenle festivalimizin adalet platformunda dünyanın her köşesinden adalet filmlerini gösteriyor, akademik programımızda ifade özgürlüğünü konuşuyoruz. Şiddet ve nefret söylemine varmayan herkesin hangi dinden, milletten, inançtan ve görüşte olursa olsun bir araya gelebilsin istiyoruz. Milliyeti, etnik kökeni, cinsiyeti, cinsel kimliği, hayat tarzı ve dünya görüşü nedeniyle ayrımcılık yapmadan, konuşalım tartışalım istiyoruz. Kuran-ı Kerim başta olmak üzere kutsal kitapların yakılmasının 'ifade özgürlüğü' değil, 'nefret söylemi' olarak görülmesi gerektiğini söylüyoruz. İnsanlar, duygu ve düşüncelerini basınla, sosyal medya ile sanat ve bilimle ifade ederken barışçıl gösteri yaparken hiç bir makamdan çekinmesinler, kendilerini özgürce ifade etsinler istiyoruz. Özellikle hukukçuların hiçbir makam, güç odağının etkisine girmeden sadece ve sadece hukuku uygulasınlar istiyor, ‘herkes için adalet’ diyoruz.”

Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali direktörü Prof. Dr. Bengi Semerci ise açılışta yaptığı konuşmada "Biz festivali, sadece her yıl biriktirdiğimiz artarak çoğalan dostlarımızla gerçekleştiriyoruz. Destekleyenlere çok teşekkür ediyoruz. Bu yıl festivalde gösterimde olacak filmlerin birçoğu aynı zamanda kendi ülkelerinin Oscar adayları. 'Herkes İçin Adalet' demeye devam ediyoruz ama özellikle bu yıl ve bundan sonra herkes için sinema diyoruz" dedi.

Festivalde, şu başlıklar altında yarışmalar düzenlendi;

Altın Terazi Uzun Metraj Film Yarışması
• En İyi Film... Fani Dizeler
• Jüri Özel Ödülü... Hayat Yükü

Altın Terazi Kısa Metraj Kurmaca Film Yarışması
• En İyi Film... Sarı
• Jüri Özel Ödülü... Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar

Altın Terazi Kısa Metraj Belgesel Yarışması
• En İyi Film... Beyaz Dağın Çocukları
• Jüri Özel Ödülü... Suriyeli Kozmonot

***

• Habertürk Uzun Metraj Seyirci Ödülü... Yeşil Hudut
• Öğrenci Jürisi Ödülü... Karganın Uykusu
• SİYAD Jürisi Ödülü... Deniz Kızı

KAÇAK TARİHİ ESERLERİN İADESİ (ARALIK)

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın çalışmaları sonucu yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerimizden bazılarının ülkemize iadesi sağlandı.
Bu yıl; 3.059 parça tarihi eserin iadesi sağlanarak bu alanda bir önceki yıla oranla yüzde 168.80'lik artış sağlandı.

2023'te iadesi sağlanan eserler şöyle;

• ABD'den Gönüllü İade Alınan Pişmiş Toprak Kandiller (2 adet)
• Bulgaristan'dan İadesi Sağlanan Sikkeler (2940 adet)
• ABD'den İadesi Sağlanan Bronz Kılıç (1 Adet)
• ABD'den İadesi Sağlanan Eserler (12 Adet)
• İtalya'dan İadesi Sağlanan Roma Dönemi Zeugma Kökenli Stel (1 Adet)
• Hollanda'dan Gönüllü İade Alınan Gümüş Sikkeler (23 Adet)
• İsviçre'den İadesi Sağlanan Eserler (37 Adet)
• Almanya'dan Gönüllü İade Alınan Mermer Yazıt (1 Adet)
• Hollanda'dan Gönüllü İade Alınan Mermer Yazıt (1 Adet)
• ABD'den İş Birliği Çerçevesinde Alınan Bronz Başlar, Büst, Gümüş Heykelcikler (41 Adet)
TOPLAM... 3.059

SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS (ARALIK)

Botsvana’nın Kasane şehrinde gerçekleştirilen 18. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komite Toplantısı’nda Türkiye’nin 4 kültürel değeri daha görüşüldü. Dosyaların incelenmesinin ardından komite, Türkiye'nin başvurularını kabul ederek 4 kültürel değerimizi daha koruma altına aldı.

UNESCO tarafından koruma altına alınan kültürel değerler;

• İftar Gelenekleri
• Sedef Kakma Sanatı
• Tezhip Sanatı
• Mey/Balaban Zanaatkarlığı ve İcrası

Türkiye'nin 'UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri'nde yer alan kültürel değeri 30'a ulaştı. Türkiye, böylelikle kültürel değeriyle bu alanda en çok unsur kaydettiren ikinci ülke oldu.

CUMHURBAŞKANLIĞI KÜLTÜR VE SANAT BÜYÜK ÖDÜLLERİ (ARALIK)

Bu yıl; Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülen sanatçılar, ödüllerini almak için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde kabul edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptığı konuşmada ; “Ülkemizi her alanda olduğu gibi, kültür sanat faaliyetleri konusunda da Türkiye Yüzyılı hedeflerimize uygun bir seviyeye yükseltmekte kararlıyız. Cumhuriyetimizin ikinci asrını, Anadolu’daki varlığımızın bin yılını hakkıyla değerlendirmenin yolu, medeniyetimizi maddi ve manevi tüm unsurlarıyla yeniden şaha kaldırmaktan geçiyor” dedi.

2023 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülenler;

• Süleyman Uludağ… Bilim
• Ali Birinci… Kültür
• Emel Sayın… Müzik
• İlhami Atalay… Resim
• Hasan Aycın… Karikatür
• Sami Şekeroğlu… Sinema
• Refik Anadol… Dijital Sanat
• Sinan Genim… Mimari
• Nazan Bekiroğlu… Edebiyat
• Atilla İlhan… Vefa
• Barış Manço… Vefa
• İsmail Hakkı Uzunçarşılı… Vefa
• Muhsin Ertuğrul… Vefa
• Samiha Ayverdi… Vefa

ZEKİ DEMİRKUBUZ - NURİ BİLGE CEYLAN GERİLİMİ (ARALIK)

Türk sinemasının iki bol ödüllü yönetmeni Nuri Bilge Ceylan ile Zeki Demirkubuz arasında yıllardır bir gerilimin söz konusu olduğu biliniyordu. Ne var ki o gerilimin nedeni bilinmiyordu. Demirkubuz, Ceylan ile aralarındaki gerilimin ne olduğunu Habertürk'te yayınlanan Haluk Mertbey'in 'Meseleler' adlı programında açıkladı.

Zeki Demirkubuz, şöyle konuştu; "Zeki Demirkubuz, 2006'da 'Kader' adlı filminin Antalya Film Festivali’nde 'En İyi Film' ödülünü aldığı törende Nuri Bilge Ceylan’ın bayıldığını hatırlatarak şöyle konuştu: Hiçbir zaman söylendiği gibi çok yakın arkadaş değildik. Aç kalsam, ekmek parası isteyeceğim biri değildi ama işte Semih Kaplanoğlu gibi ya da başka arkadaşlar gibi görüştüğüm bir arkadaştı ama ben, midem bulanınca uzaklaştım ama ilişkimiz kopmadı.

Zeki Demirkubuz, sözlerini şöyle sürdürdü: 'İklimler'in kurgusu sırasında çok çiğ bir hareket yaptı. O, onu çekti, ben 'Kader'i çektim. O sene 'Kader' ağlarını Antalya Film Festivali’nde ördü; 'En İyi Film' ödülünü o dönem 300 bin liraya çıkardılar; 230 bin dolar... Dünyada eşi yok. Ödül töreninin açıklanacağı gün otelin lobisinde otururken bu geldi, böyle havalı havalı, gevrek gevrek… Jüride de Cannes’dan biri var, bunun bir arkadaşı. Hatta orada bunun esprisi oldu, herhalde sinyal aldı bu ondan keyfi yerinde diye. Benimle de konuşuyor, geldi masamıza oturdu, sohbet ettik. Aynı akşam bunlar geldi; yapımcısı, karısı, kendisi... Tören sırasında önümüze oturdular, hiç konuşmadılar benimle… Ebru, iki gün önce 'Kader'i izleyince allak - bullak olduğunu söylemişti, aramız iyiydi. Neyse geldiler, konuşmuyor. Arkasından seslendim de, bakmadı bile. Neyse, 'vardır bir derdi' dedim. İki tane ödül aldı, çıktı acayip küskün falan. Sonra her şeyin üstüne yemin ediyorum bir tane bile 'Kader'e şey yok… Bizim zaten bir beklentimiz de kalmadı. Tam böyle 'En İyi Film' ödülü açıklanmadan önce bu pat bayıldı. Gitti kaldırdılar, hatta ben de yardım etmeye çalıştım… Törenden sonra telefonla ‘İyi misin?’ demek için aradım. Konuşmak istemedi ve o günden itibaren konuşmadı. İki gün sonra Mis Sokak'ta yüz yüze geldik 'İyi misin?' dedim. Yüzünü çevirdi. Bir tane tokat atmak istedim..."

Zeki Demirkubuz ayrıca, Nuri Bilge Ceylan için; "Susacak, dişini sıkacak ve bir daha tek kelime etmeyecek. Ederse, Youtube kanalı açarım, her gün düzenli yayın yaparım. Konu başka yerlere gider. Bu ülkenin en sevdiği şeylerden biri unutmaktır. Her yaptığımız yanımıza kâr kalmıyor. Biraz düşüneceksin" dedi.

Bunun üzerine Nuri Bilge Ceylan, X hesabından şu yanıtı verdi; "Ne söylerse söylesin cevap vermeyeyim diyordum, ama bu üslup karşısında ne yazık ki bu artık mümkün değil. Kendine şimdiden bir youtube kanalı açarsa iyi eder. Yakında..."