Temmuzda kıdem tazminatı tavanı ne olacak?

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

Kıdem tazminatı tavanı 6 ayda bir memur maaş katsayısına göre artırılıyor. Yeni kıdem tazminatı Hazine ve Maliye Bakanlığının yayımladığı genelge ile ilan ediliyor. Halen 35.058,58 TL olarak uygulanan kıdem tazminatı tavanının temmuz ayında yüzde 20 – 21 arasında değişen oranda artması bekleniyor. Bu da yaklaşık 7 bin lira artış anlamına geliyor. Brüt ücreti 35.058 TL’nin üzerinde olanlar temmuz ayından sonra işten ayrıldıklarında daha yüksek kıdem tazminatı alabilecekler.

Haziran ayında emeklilik dilekçesi vermiş olsaydınız 14 yıl 6 aylık çalışma karşılığında 508.349 TL kıdem tazminatı alabilecek iken temmuz ayını beklemekle en az 100 bin lira daha fazla tazminat alacaksınız.

Genelge gecikmeli yayımlansa da yürürlük tarihi ilgili 6 aylık dönemin 1. gününden başlatılıyor. Örneğin bu yıl genelge 5 Ocak’ta yayımlandığı halde, yeni kıdem tazminatı tavanının 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatına uygulanacağı belirtildi.

Yeni genelge ne zaman yayımlanırsa yayımlansın brüt ücreti yüksek olan ve 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren işten ayrılan işçiler yeni tavan üzerinden kıdem tazminatı alacaklar.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, emekli aylığı çalışanların talep ettiği tarihte başlar. Emeklilik koşullarını hak eden herkesin hemen emekli olma zorunluluğu bulunmuyor. Emekliliğe bağlı olarak alacağınız kıdem tazminatı için kıdem tazminatı tavanındaki artıştan yararlanmak amacıyla emeklilik dilekçesini geciktirmeniz sizin yasal hakkınız. İşyeri hiçbir sorun çıkartamaz.

EMEKLİ AYLIĞI DİLEKÇENİN VERİLDİĞİ TARİHE GÖRE Mİ AYLIĞIN BAŞLADIĞI TARİHE GÖRE Mİ BELİRLENİR?

Yazılarınıza göre 2024 yılının yıllık enflasyon + büyüme hızı, 2024’te emekli maaşlarına yapılan artıştan fazla ise emeklilik dilekçesini 2025 Ocak ayında vermek gerekiyor. Bu durumda 31.12.2024’te dilekçe verdiğimizde aylığın başlama tarihi 01.01.2025 olduğuna göre yine 2024 enflasyon + büyüme hızından yararlanabiliyor muyuz? Yani burada önemli olan dilekçenin verildiği tarih mi yoksa aylığın başladığı tarih mi geçerli? (Mustafa C.)

Emekli aylığının nasıl hesaplanacağı, dilekçenin verildiği tarihe göre değişir. Emeklilik dilekçesini 1 Temmuz - 31 Aralık tarihleri arasında verenlerin emekli aylıkları, bu yılın ocak ve haziran aylarında emekli aylıklarına yapılan zamma göre belirlenecek. Dilekçeyi 1 Ocak 2025 tarihinden sonra verenlerin aylıkları ise 2024 yılı enflasyonunun tamamı + büyüme hızının yüzde 30’una göre belirlenecek.

Emeklilik dilekçesinin 2024’te mi yoksa 2025’te mi verilmesi gerektiği konusunda çok soru geldiği için bir kez daha hatırlatayım. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 49,25 oranında zam yapıldı. Temmuz ayında ise yaklaşık yüzde 26 oranında zam yapılması bekleniyor. Yıllık enflasyon yüzde 88’in üzerinde çıkarsa SSK ve BAĞ-KUR’luların emeklilik dilekçesini 1 Ocak 2025’ten sonra vermesi daha avantajlı olacak.

İLK DEFA 2008 SONRASI SİGORTALI ÇALIŞMAYA BAŞLAYAN KİŞİ EMEKLİ OLDUKTAN SONRA ÇALIŞABİLİR Mİ?

Habertürk’teki yazınızda 2008 sonrası işe girip emekli olanların çalışamayacaklarını okudum. İlk kez duyuyorum, sizden detay almak istedim. Annemin 4/b başlangıç tarihi 1 Ekim 2008. 1 Nisan 2024 tarihinde işyeri faal iken emekli oldu. Halen esnaf. Henüz işyerini kapatmadı. Emekli maaşı ile ilgili bir sorun da yaşamadı. Ne yapmamız gerekiyor? Annemi etkileyen bir durum var mı? (Gülcan A.)

Emekli olduktan sonra kimlerin sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışabileceği 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 14’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu madde 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu tarihten önce sigortalı çalışmaya başlayan SSK, BAĞ – KUR ve Emekli Sandığı iştirakçileri emekli olduktan sonra 4/a (SSK) statüsünde çalıştıkları takdirde SGDP’ne tabidirler. Bu emekliler 4/b’li (BAĞ – KUR) olarak çalıştıklarında ise SGDP ödemezler. Emekli aylıklarını almaya devam ederek çalışabilirler.

İlk defa sigortalı çalışmaya 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayanlar emekli olduktan sonra vergi mükellefi / şirket ortağı olduklarında maaşları kesilmez. Ancak bir işyerinde 4/A’lı çalışırlarsa maaşları kesilir.

Anneniz emekli aylığını almakta iken esnaflık faaliyetini yürütmeye devam edebilir.

3600 GÜN İLE EMEKLİLİK İÇİN FAZLADAN PRİM ÖDEMEK GEREKİR Mİ?

Annem 19 Mart 1961 doğumlu. 1999'un 21 Mart'ı sigorta girişli. 2025 Nisan sonunda 3600 günü doldurmuş olacak. 3600 günü doldurduğu an emeklilik dilekçesi verdirmeyi düşünüyorum. Herkes “Fazladan 5 - 6 ay öde” diyor ama ben çok yoruldum. Fazladan ödemem gerekir mi?

3600 günden emeklilik SGK tarafından onaylandığında ilk sene sadece kök maaşını mı alacak yoksa 2025 koşulları içindeki maaşı mı alacak? Günümüze uyarlayıp sorarsam, bu yıl mayıs ayında emekli olsaydı 10.000 TL mi alacaktı yoksa sadece kök maaşını mı alacaktı? (Umur S.)

Annenizin son 2520 prim gününün yarıdan fazlası 4/a kapsamında ise 3600 prim gününü tamamladığı günden itibaren emeklilik dilekçesi verebilir. Daha fazla prim ödemeniz gerekmez.

Emekli olduğu tarihte hangi aylık yüksek ise o aylığı alır. Halen 10.000 TL olan en düşük emekli aylığının değişmediğini varsayalım. Kök aylığı 10.000 TL’den fazla ise kök aylığını alır, az ise 10.000 TL alır. Bu kural sadece emekli olduğu ilk yıl için değil sonraki yıllar için de geçerlidir.

Prim günü az olduğu için tahmin ediyorum şu an kök aylığı 10.000 TL’nin hayli altındadır. Mayıs ayında emekli olsaydı 10.000 TL alırdı.