ODMD Başkanı Bozkurt Habertürk'e konuştu! 'ÖTV'de matrah güncellemesi şart'

Fakat, araç satışlarında son 2 yıldır devam eden bu yüksek tempo, pazardaki diğer gelişmelerin ise perde arkasında kalmasına yol açmış durumda.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, araç satışlarının 1 milyon adedi aştığı Ocak-Kasım döneminde, otomobil pazarının yüzde 70'i, hafif ticari araç pazarının ise yüzde 72'si ithal araçlardan oluştu.

İlk 11 ay sonunda, geçen yılın aynı dönemine göre ithal otomobil satışları yüzde 4 artarken, yerli otomobil satışları ise yüzde 7 oranında azaldı. Aynı dönemde, hafif ticari araç satışlarında da benzer bir tablo karşımıza çıkıyor. Ocak-Kasım döneminde yerli hafif ticari araç satışları yüzde 44 azalırken, ithal hafif ticari araç satışlarında ise yüzde 30 oranında artış karşımıza çıkıyor.

Bu tabloda, yerli üretim otomobillerin ithal modeller ile son 1 yıldan fazladır aynı ÖTV diliminde yer almasının büyük etkisi bulunuyor. Ayrıca, 2023 yılı başından bu yana Çin'den Türkiye'ye gelen yeni marka sayısının artması da pazardaki ithal payını yükseltiyor.

Öte yandan, 2025 bütçe teklifinde Motorlu Taşıt Araçları'ndan tahsil edilen ÖTV beklentisinin 2024'e göre yüzde 65 oranında artırıldığını da belirtmek gerek. Fakat, bu hedefin tutturulması için, ya pazarın daha da büyümesi ya da muhtemel bir vergi artışının gündeme gelmesi gerekebilir.

İşte tüm bunlar uzunca bir süredir yapılmayan ÖTV matrah güncellemesini yeniden gündeme getiriyor.

'MATRAH GÜNCELLEMESİ ŞART'

Yılın bitmesine sayılı günler kala Habertürk'e özel açıklamalarda bulunan Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, otomotiv sektöründeki güncel gelişmelere ve gelecek beklentilerine yönelik dikkat çeken mesajlar verdi.

Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) matrah güncellemesinin şart olduğunu söyleyen Bozkurt, ÖTV oranlarını belirleyen matrah düzenlemesinin iki seneyi aşkın bir zamandır yapılmadığını hatırlattı.

Bozkurt, "Mevcut durumda matrah tutarı 280 bin Türk Lirası’nı aşan otomobiller, 1600 cc altı motor hacmi için en üst özel tüketim vergi dilimi olan yüzde 80’lik vergi dilimine tabi oluyor. Uzun zamandır bu tanımlamalarda güncellemeler yapılmadı ve bizim talebimiz bu matrahlarda bir güncelleme yapılmasının şart olduğu yönünde. Düşük vergi diliminde yer alan araç seçeneklerinin artması ve daha geniş kesimlerin araçlara ulaşabilmesi için günümüz koşullarına uygun bir matrah düzenlemesi yapılmasının faydalı olacağına inanıyoruz" dedi.

'KOŞULLARA UYGUN KREDİ LİMİTLERİ GETİRİLMELİ'

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) yaklaşık 3 yıldır taşıt kredilerinde limitleri değiştirmediğini de vurgulayan Bozkurt, "BDDK'nın düzenlemesinde yer alan matrah ve vade sürelerini korumasının nedeninin uygulanmaya çalışılan sıkı para politikasının bir sonucu olduğu düşüncesindeyiz. Beklentimiz bu konuda da aynı özel tüketim vergi oranlarını belirleyen matrah güncellemesi ihtiyacı gibi, tüketicilere sunulan araç kredi limitlerinin ve vadelerinin de güncellenmesi ve günümüz koşullarına uygun limitlere getirilmesidir" diye konuştu.

Bozkurt, 2024'de nominal olarak fiyatlar artmasına rağmen, reel olarak fiyatlarda düşüş yaşandığına da değindi.

ODMD Yönetim Kurulu Başkanı Bozkurt, "Türkiye’nin büyük bir otomotiv sektörü potansiyeli var. Pandemiden bu yana biriken araç alım ihtiyacını karşılayacak şekilde araç bulunurluğunun artması ve Temmuz ayında GSR II yönetmeliğinin devreye alınmasıyla birlikte gerçekleştirilen büyük kampanyalar pazarın daha yüksek seyretmesini sağladı. Aslında tüm bunlar bizi mobilitenin bir ihtiyaç olduğu noktasına götürüyor. Bu da Türkiye’de otomotiv pazarının belli bir seviyenin altına düşmemesini sağlıyor" görüşünü paylaştı.

'PAZAR ARTIK 1 MİLYON ADEDİN ALTINA DÜŞMEZ'

Yıl sonu pazar tahmini ile ilgili de konuşan Bozkurt, 2024'ün ilk çeyreğinin otomobil satışları açısından hızlı başladığını ve ikinci çeyrekte bir yavaşlamanın görüldüğünü de aktardı. ODMD Başkanı Bozkurt, "Temmuz itibariyle GSR II yönetmeliğinin devreye girmesiyle birlikte pazarın biraz daha hareketlendiğini gördük. İlk 11 ayın ardından 1 milyon barajı aşıldı. Yılın son ayının da hareketli bir dönem olduğunu düşündüğümüzde, 2024’ün 2023’e yakın bir adetle kapanacağını söyleyebiliriz" dedi.

2025 yılında ise, özellikle ilk çeyrekte yeniden değerleme oranıyla birlikte ÖTV muaf müşterilerinin talebiyle Ocak-Şubat aylarında büyük bir düşüş öngörülmediğini kaydeden Bozkurt, "2025 yılında olağanüstü olumsuz bir gelişme olmadıkça, artık Türkiye pazarının 1 milyon adedin altına düşmemesini bekliyoruz" diye konuştu.

Ocak-Kasım döneminde, elektrikli otomobillerin aldığı payın yüzde 10’a ulaştığını da belirten Bozkurt, "Daha önce de söylediğimiz gibi pazara sunulan model sayıları arttıkça pazardan aldıkları paylarda da artışlar gözlemleniyor. Bu pay önümüzdeki dönemde de yeni teknolojilerdeki gelişmelere paralel olarak büyüme potansiyeli taşıyor" beklentisini paylaştı.

Hatırlanacak olursa, ODMD, otomobillerden alınan ÖTV'nin sıfırlanmasına yönelik 10 yıllık planını 2022 sonunda kamuoyu ile paylaşmıştı. O dönem büyük ses getiren bu plan ile ilgili aradan geçen sürede ise herhangi bir gelişme yaşanmadı. Bu konu hakkında da görüşlerine başvurduğumuz ODMD Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, net konuştu. Bozkurt, "Malumlarınız olduğu üzere, 2023 Şubat ayında yaşanan ve hepimizi derinden etkileyen deprem felaketi sonrası bütçe ile ilgili ihtiyaçların artması söz konusu olmuştu. Dolayısıyla önerimizle ilgili olarak somut bir gelişme sağlanamamasını bu gelişmelere bağlıyoruz" dedi.

ÜRETİCİLER DE İNDİRİM İSTEMİŞTİ

Otomotiv sektöründe iki büyük dernek bulunuyor. Yerli üreticiler Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) çatısı altında toplanırken, Türkiye'de satış ve pazarlama faaliyeti yürüten tüm yerli ve ithal markalar ise Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) çatısı altında temsil ediliyor.

Her ne kadar iki derneğin bakış açısı kendi dinamiklerine göre farklılaşabilse de, pazarın büyütülmesi konusunda ise hem ODMD hem de OSD aynı yerde buluşuyor.

Hatırlanacak olursa, yıl içinde yaptığı açıklamalarda pazardaki yerlilik oranının düşmesine özellikle değinen OSD Başkanı Cengiz Eroldu, bu konuda en net ifadeleri ise Nisan ayında kullanmıştı.

Eroldu o dönem yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin bu kadar çok otomobil ithal etmesi sürdürülebilir değil. Teşviklerimiz var ama pazar 1 milyon adet değil 2 milyon adet olsa iş o zaman değişir. ÖTV’nin göreceli olarak indirilmesi lazım. Bizim rekabet ettiğimiz batılı ülkelerde böyle bir vergi sistemi yok. Çoğu ülkede yalnızca KDV var. Bu bir kerede olmayacak ama belli bir plan çerçevesinde pazarın büyütülmesiyle burada yabancı yeni sermaye Türkiye’ye gelecektir" demişti.

Sonuç olarak, 2025'e girerken, otomotiv sektöründe hem üretici hem de ithalatçı kesimler farklı motivasyonlar ile ÖTV'de bir güncelleme bekliyor.