Çocuklar zararlı içeriklerden nasıl korunacak
Çocukları internetin zararlı içeriklerinden koruma Eylem Planı'nın detaylarını Habertürk açıklıyor. O detaylar içerisinde Yaş doğrulama sistemi, Bağımsız denetleme kurumu, Davranışsal reklama son, Çocukların kişisel verilerini koruma, Devletin bakım ve gözetimine alma maddeleri bulunuyor
Çocukların internet ortamındaki güvenliğinin sağlanması ve internetin zararlı içeriklerinden korunması konusunda bakanlıkların yürüttüğü ortak çalışma tamamlandı.
Çalışma sonucunda bir eylem planı hazırlandı. Habertürk’ün edindiği bilgilere göre taslak çalışmanın detayları şöyle:
SANAL ZORBALIK VE MANİPÜLATİF REKLAMLAR
Dijital teknolojilerinin hızla gelişmesi ve internet kullanımının çok erken yaşlarda başlaması, eğitim ve bilgiye hızlı erişim açısından çocuklar için büyük fırsatlar sunmakla birlikte ciddi riskler de barındırıyor.
Zararlı içerikler, sanal zorbalık, kişisel veri ihlalleri ve manipülatif reklamlar, çocukların fiziksel, duygusal ve psikolojik sağlığını tehdit ediyor. Özellikle sosyal medya platformlarında ve çevrimiçi oyunlarda maruz kalınan uygunsuz içerikler, çocukların gelişiminde derin izler bırakıyor. Siber zorbalık vakaları ise çocuklarda özgüven kaybına, sosyal izolasyona ve hatta ciddi psikolojik travmalara yol açabiliyor.
EYLEM PLANI
Çocukların karşı karşıya kaldığı riskler ve problemlerin temelinde, internetin bilinçsiz kullanımı, ebeveynlerin ve eğitimcilerin dijital güvenlik konusundaki farkındalıklarının sınırlı olması ve platformların sorumluluklarını yeterince yerine getirmemesi yatıyor. Bu gerekçelerle sanal dünyadaki risklerden çocukların korunması için kapsamlı bir yaklaşımla çözüme yönelik bir eylem planının hayata geçirilmesinde zorunluluk bulunuyor.
YASAL DÜZENLEME GEREKİYOR
Sorunların çözümü, yalnızca bireysel farkındalık ya da aile denetimiyle sınırlı kalmayacak. Yasal düzenlemelerle teknoloji şirketlerinin yükümlülüklerinin artırılması, çocuklara özel güvenli dijital alanların oluşturulması, belirli platformlarda yaş doğrulama sistemlerinin zorunlu tutulması ve dijital okuryazarlık eğitimlerinin yaygınlaştırılması sağlanacak.
YASADA NELER OLACAK?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca yürütülen yasal düzenleme çalışması şu unsurları içeriyor:
- Dünya örneklerinin incelenmesi sonucunda Türkiye’ye özgü bir model oluşturacak yasal düzenleme yapılacak.
- Amaç doğrudan bir platformun yasaklanması değil; Türkiye’ de faaliyet göstermek isteyen hizmet sağlayıcı, sosyal medya platformları ve dijital oyun üreticilerine ; kullanıcının çocuk olduğunu tespit etmelerini sağlayacak öncelikle yaş doğrulama sistemlerini kullanma gibi belirli ve makul adımları atma yükümlülüğü getirilmesi,
- Uyulacak esaslar ve kullanılacak teknolojinin yine mevzuatla belirlenen bağımsız bir kurum tarafından oluşturulacak rehberlerle uyumlu olarak yerine getirilmesi,
- Kısıtlamada esas alınacak yaş kriterinin 16 yaş esas olmak üzere ve fakat diğer temel yasalarla uyumlu olarak ve uzman görüşleri de alınarak belki kademeli olarak tespit edilmesi;
- Çocuklara sunulan içeriklerde çocuklar için zararlı olabilecek unsurların yer almaması, -çocuklara yönelik siber zorbalık eylemlerinin, çevrim içi platformlarda kişiselleştirilmiş reklamların sunulması ve çocukların tüketim alışkanlıklarını manipüle etmeye yönelik davranışsal reklamcılık faaliyetleri yürütülmesinin engellenmesi, çocukların kişisel verilerinin korunması,
- Belirlenen yükümlülüklere uymayan ilgililere çeşitli yaptırımlar getirilmesi,
- Ebeveynlere yönelik olarak bakım ve gözetim yükümlülüğünün uzantısı olarak bir takım yeni yükümlülükler getirilmesi;
BAKANLIKLAR VE KURUMLAR ÇALIŞIYOR
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içerisinde bilişim sektörü ve ebeveynler işbirliğine dayalı bir model oluşturulması planlanıyor.
KADEMELİ YAŞ DOĞRULAMA
16 yaş sınırında kademeli bir uygulama düşünülüyor. Örneğin, 13 yaş altı için ebeveyn onayı zorunlu kılınırken; bu yaş grubuna sunulan içerikler daha sıkı denetlenecek.
Sadece basit yaş girişine dayalı doğrulama yetersiz kalacağından Biyometrik doğrulama, kimlik doğrulama hizmetleri veya ebeveyn kontrol uygulamaları gibi daha güvenli yöntemler kullanılacak.
Platformlar, içeriklerini yaşa uygunluklarına göre sınıflandıracak ve ebeveynlerin filtreler ayarlayabilmesine olanak tanınacak
Platformlar, zararlı içeriklerin (şiddet, istismar, nefret söylemi vb.) hızlı bir şekilde kaldırılması için etkili mekanizmalar oluşturacaklar.
Bu konuda ihbar mekanizmalarının kolay erişilebilir ve etkili olması önemli…
Platformlar, siber zorbalığa karşı sıfır tolerans politikası benimsemek zorunda olacaklar. Bu tarz davranışları sergileyen kullanıcılar için hızlı ve etkili yaptırımlar uygulanacak.
Zorbalık vakalarını bildirmek için kolay ve erişilebilir mekanizmalar sağlanacak ve bu bildirimler hızlı bir şekilde işleme alınacak.
Çocuklar ve ebeveynler için siber zorbalıkla ilgili eğitim ve farkındalık çalışmaları düzenlenecek.
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
Platformlar, çocuklardan sadece gerekli olan verileri toplayabilecek. Verilerin nasıl kullanıldığı konusunda şeffaflık sağlanacak.
DAVRANIŞSAL REKLAMCILIK
Çocukların tüketim alışkanlıklarını manipüle etmeye yönelik davranışsal reklamcılık faaliyetleri kesinlikle engellenecek. Kişiselleştirilmiş reklamlar yerine bağlamsal reklamların tercih edilmesi sağlanacak.
EBEVEYN KONTROLÜ
Ebeveynlere, çocuklarının çevrimiçi etkinliklerini izleme ve yönetme imkanı veren etkili kontrol araçları sunulacak.
Dijital okuryazarlık dersleri, okul müfredatına entegre edilecek ve çocuklara internetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda bilgi verilecek. Ebeveynlerin dijital güvenlik konusunda farkındalıklarını artırmak için eğitim programları düzenlenecek.
BAĞIMSIZ DENETİM MEKANİZMASI
Yasal düzenlemelerin etkinliğini denetleyecek bağımsız bir kurum oluşturulacak ve bu kurumun yaptırım yetkisi olacak.
Bu öneriler, hem uluslararası uygulamaları hem de güncel akademik verileri dikkate alarak çocukların internet ortamında daha güvenli bir deneyim yaşamalarını sağlamayı hedefliyor.
