Hafta tatilinde çalışana fazla mesai ücreti zorunlu mu?
Türkiye'de her 3 işçiden 1'i haftada 50 saatten fazla çalışıyor. İşçiler zaman zaman hafta tatilinde de çalışmak zorunda kalıyorlar. Peki hafta tatilinde çalışan işçinin fazla çalışma ücreti nedir? Hafta tatilinde çalışan işçiye ücret ödemek yerine izin kullandırılabilir mi? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, hafta tatilinde çalışma ile ilgili merak edilenleri yazdı
İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saat olarak uygulanıyor. İş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadıkça 45 saatlik süre haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünür. Haftanın 6 günü çalışılan iş yerlerinde günlük 7,5 saat, haftanın 5 günü çalışılan iş yerlerinde ise günlük 9 saat çalışma yapılabilir. Haftada 45 saati aşan çalışmalar “fazla çalışma” olarak kabul edilir.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Çalışma süresi, işçinin işte geçirdiği süredir. Ara dinlenmeler çalışma süresinden sayılmaz. Ara dinleme süresi günlük 4 saat veya daha kısa süreli işlerde 15 dakika, 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar süreli işlerde yarım saat, 7,5 saatten fazla süreli işlerde bir saat olarak uygulanıyor. Ara dinlenme süreleri en az olup, aralıksız olarak verilmesi gerekir. Ancak, işveren ara dinlenme sürelerini işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırabilir.
HAFTA TATİLİ EN AZ 24 SAAT OLMALI
İş Kanunu uyarınca, işçiye 7 günlük bir zaman diliminde kesintisiz en az 24 saat hafta tatili yaptırılması zorunludur. Haftalık 45 saatlik çalışma süresinin 6 günde doldurulduğu işyerlerinde hafta tatili bir gündür. Haftalık çalışma süresinin 5 günde doldurulduğu işyerlerinde ise hafta tatili iki gündür.
Hafta tatiline hak kazanmak için işçinin tatil öncesinde 6 gün çalışması gerekir. Mazeret izinleri ve raporlu günler hafta tatili bakımından çalışılmış günler olarak kabul edilir. Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan iş yerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işverence tatil edilmesi halinde, haftanın çalışılmayan günleri hafta tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır.
Yargıtay, 7 günlük zaman diliminde kesintisiz 24 saatin altında haftalık izin verilmesi durumunda, hafta tatili izni kullandırılmamış sayıyor.
HAFTA TATİLİNDE 1 SAAT DE 7,5 SAAT DE AYNI
İşçi, onayı olmadan hafta tatilinde çalıştırılamaz. Kendi rızasıyla hafta tatilinde çalışan işçiye, bir günlük ücreti yüzde 50 zamlı olarak verilir.
İşçinin hafta tatilinde bir - iki saatlik süreyle de olsa işe çağrılması, çalıştırılması, hafta tatilini kullanmadığı anlamına geliyor.
Hafta tatilinde ister 1 saat, ister 7,5 saat çalışan işçiye 1,5 günlük fazla çalışma ücreti ödenir.
ÜCRETİN ÖDENMEMESİ HAKLI FESİH SEBEBİ
Hafta tatilinde çalıştırılan işçiye ücret ödemek yerine hafta içinde izin kullandırmak mümkündür. Ancak, hafta tatilinde çalıştırıldığı halde ücreti ödenmeyen işçi, tatilde çalıştırıldığını yazılı delil veya tanıkla ispat edebilir. İşveren ise hafta tatilindeki çalışmaya karşılık hafta içinde izin verdiğini veya karşılığı ücreti ödediğini sadece yazılı belge ile ispatlayabilir.
İşçi hafta tatilinde çalıştığı halde fazla çalışma ücretini alamamış ve hafta içinde izin kullanmamışsa iş akdini haklı fesih yapabilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatını talep etme hakkına sahiptir.
İşçinin hafta tatili ücreti talep edebilmesi için hafta tatilinden önceki 6 günde 45 saat çalışması gerekir. Kanunda “çalışılmış sayılan haller” dışında bir sebeple 6 günden az çalışmış kişi hafta tatilinde çalıştığı gerekçesiyle ücret talep edemez.
