Borçlanmada düşük prim fırsatı için son 7 hafta
Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan askerlik, doğum gibi hizmet borçlanmalarında primler asgari ücrete göre belirleniyor. Asgari ücret yeni yılda zamlanacak. Yakın zamanda askerlik, doğum borçlanması yapması gerekenlerin maliyet artışına yakalanmamak için elini çabuk tutması gerekiyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç yazdı
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurt dışı borçlanması gibi hizmet borçlanma primleri, asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişen ve kişilerin tercih ettikleri kazanç tutarı üzerinden hesaplanıyor. Yurt dışı borçlanmaları hariç diğer borçlanmalarda bildirilen kazancın yüzde 32’si oranında prim ödeniyor.
Sorularınız için: akivanc@haberturk.com
Enflasyonun tek haneli olduğu yıllarda borçlanmanın ne zaman yapılacağı daha az önem taşıyordu. Enflasyon düşük olduğu için asgari ücret artışları da enflasyona paralel oluyordu. Son yıllarda yüksek enflasyon yaşandığı için asgari ücret de ona bağlı olarak yüksek artıyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2024 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için aralık ayında toplanacak. Yıllık enflasyonun Merkez Bankası’nın tahminleri doğrultusunda yüzde 65 çıkması halinde 6 aylık enflasyon yüzde 40’a yaklaşacak. Asgari ücret artışında enflasyon en önemli etkeni oluşturuyor.
ASKERLİK BORÇLANMASININ MALİYETİ
Yeni yılda asgari ücret artışıyla birlikte SGK’ya yapılan hizmet borçlanmalarının maliyeti de artacak. En çok borçlanma er ve erbaşlıkta geçen süreler ile yedek subay okulundaki süreler için yapılıyor. Askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış olanlar, askerlik borçlanması yaptıklarında sigorta başlangıç tarihini borçlandıkları süre kadar öne çekebiliyorlar. Bu da çoğunlukla daha erken emekli olma imkânı sağlıyor. Bu nedenle prim günü eksiği bulunmayanlar dahi askerlik borçlanmasını tercih ediyor.
18 ay askerlik yapan bir kişi bu sürenin tamamını en düşük primden borçlandığında halen 77 bin 268 lira ödeyerek 540 günlük askerlik süresini emekliliğine saydırabilir. Aynı kişi askerlik borçlanmasını 1 Ocak 2024 tarihinden sonra yaptığında asgari ücrete yapılacak zam oranında daha yüksek prim ödeyecek. Örneğin son 6 aylık enflasyon dikkate alınarak yüzde 40 zam geldiğinde askerlik borçlanmasının maliyeti 108 bin liraya çıkacak. Askerlik borçlanması başvurusunu 31 Aralık 2023 tarihinden önce yapanlar ise maliyet artışından etkilenmeyecekler.
DOĞUM BORÇLANMASI MALİYETİ
Doğum sonrası ücretsiz izin kullanan veya çalışmaya ara veren kadınlar her bir çocuk için boşta geçen sürelerinin 2 yıla kadar olan kısmını borçlanabiliyorlar. Borçlanma hakkı üç çocuğa kadar tanınıyor. Bir kadın Toplam 6 yıla kadar doğum borçlanması yapabiliyor.
Doğum borçlanması normalde sigortalı çalışmaya başladıktan sonra boşta geçen süreler için yapılıyor. Ancak, staj sigortası yapmış kadınlar da staj ile normal sigortalı çalışma arasındaki dönemde doğan çocukları için borçlanma yapabiliyorlar. Staj sigortası sayesinde bu şekilde borçlanma yapan kadınların sigorta başlangıç tarihleri, borçlanma yapılan süre kadar geriye çekildiği için daha erken emeklilik hakkı elde edebiliyorlar.
Halen en düşük prim üzerinden borçlanma yapan kadın çalışanlar, bir çocuk için 720 gün borçlanma yaptığında 103 bin lira ödemeleri gerekiyor. Borçlanmayı 1 Ocak 2024 ve sonrasında yaptıklarında ise asgari ücrete yüzde 40 zam gelmesi durumunda 144 bin lira ödemek zorunda kalacaklar. Borçlanmayı bu yılın sonuna kadar yapanlar, maliyet artışından etkilenmeyecekler.
YURT DIŞI BORÇLANMASI ZORLAŞACAK
Yurt dışında yaşayan Türkİye Cumhuriyeti vatandaşları bir günlük borçlanma için halen en düşük 201 TL prim ödüyorlar. Gurbetçi bir evkadını 5400 gün borçlanma için 31 Aralık tarihine kadar başvurduğunda 1 milyon 86 bin lira prim ödeyecek.
Asgari ücret yüzde 40 artarsa ocak ayından itibaren yurt dışı borçlanmasında 1 günlük prim tutarı 282 TL’ye çıkacak. 5400 gün için 1 Ocak 2024 tarihinden sonra borçlanma yaptığında 1 milyon 520 bin lira dolayında ödeme yapılması gerekecek.
Dezenflasyon programının başarıya ulaşması durumunda döviz kurundaki artışın enflasyonun altında kalması bekleniyor. Bu da dolar ve avronun reel anlamda değer kaybedeceği, Türk Lirası’nın değer kazanacağı anlamına geliyor. Gurbetçiler açısından gelecek yıl yurt dışı borçlanması yapmak döviz kurundaki olası bu gelişme dolayısıyla da daha maliyetli olacak.
Bu nedenle, 2024 yılında askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurt dışı borçlanması, öğrenim sürelerinin borçlanılması, avukatların staj sürelerini borçlanması gibi hizmet borçlanması yapmayı planlayanların başvuruyu 31 Aralık tarihine kadar yapmaları halinde daha düşük maliyetle borçlanmaları mümkün olacak.
HANGİ SÜRELER İÇİN BORÇLANMA YAPILABİLİR?
– Ücretsiz doğum izinleri,
– Sigortalı kadınların, üç çocuğa kadar, her çocuk için çalışmadıkları sürelerin 2 yıla kadar kısmı,
– Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreler,
– Kamu görevlilerinin personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
– Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
– Sigortalı olmaksızın yapılan 1 yıla kadar avukatlık staj süreleri,
– Sigortalıların beraatla sonuçlanan tutukluluk veya gözaltı süreleri,
– Grev ve lokavtta geçen süreler,
– Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
– Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
– 13 Şubat 2011 tarihinden sonra, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
– Sigortalı olmaksızın, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun’a göre yurt dışına gönderilenlerin, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim süreleri,
–Türk vatandaşlarının yurt dışı borçlanması.
