Bedelli askerlik yapanlar kıdem tazminatı alabilir
Askerlik nedeniyle işten ayrılanlar kıdem tazminatı alma hakkına sahip bulunuyor. 2019 yılında kalıcı hale getirilen bedelli askerlikten yararlananlar da kıdem tazminatı alabiliyor. Ancak, kıdem tazminatı hakkını kaybetmemek için dikkat edilmesi gereken ayrıntılar bulunuyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, askere giden işçilerin kıdem tazminatı hakkıyla ilgili merak edilenleri yazdı
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aynı işverene ait bir veya birden fazla iş yerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Çalışılan her yıla karşılık, bir aylık brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. Bir yıl için ödenecek kıdem tazminatı tutarı, her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanını aşamıyor. 2023 yılı ikinci yarısında kıdem tazminatı tavanı 23 bin 489.83 TL olarak uygulanıyor.
Hak kazanılan kıdem tazminatı emekli olunduğunda veya yaş dışındaki asgari emeklilik koşullarını tamamlayınca alınabiliyor. Ayrıca, işverenin haklı bir nedene dayalı olmadan işten çıkarması veya işçinin haklı bir sebeple iş akdini feshetmesi halinde kıdem tazminatı ödenir.
Bunların dışında kadın işçilerin evlendikten sonra bir yıl içinde işten ayrılmaları, erkek işçilerin de askerlik nedeniyle işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alma hakkı bulunuyor.
İŞTEN AYRILMA SEBEBİ AÇIK YAZILMALI
Kanuna göre, askere giden işçi kıdem tazminatını alabilir. Ancak, hakkın kaybolmaması için iş akdini fesheden işçinin askerlik sebebiyle ayrılacağını yazıda açıkça belirtmesi gerekir.
Her ne kadar işverene sözlü olarak askere gideceği belirtilmiş olsa da aş akdinin fesih belgesinde askerlik gerekçesinin kayda geçirilmesi gerekir. Aksi takdirde kıdem tazminatı ödemekten kaçınan işveren işçinin kendi isteğiyle istifa ettiğini iddia edebilir. Hiçbir gerekçe olmadan kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı hakkı olmaz.
Yargıtay, işten ayrılma yazısında gerekçe belirtilmese bile işten ayrıldıktan kısa süre sonra askere gittiğini belgelemiş olanlara da kıdem tazminatı ödenmesi yönünde karar veriyor. Ancak, davaların yıllarca sürdüğünü unutmamak lazım.
BEDELLİ ASKERLİK YAPANLAR DA ALIR
Geçmişteki bedelli askerlik uygulamalarının bir kısmında temel hizmet şartı aranırken bir kısmında aranmadı. Temel hizmet şartı aranmayan dönemlerde sadece para ödendi. 2019 yılında çıkartılan kanunla bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirildi ve bir aylık temel askerlik eğitimi şartı getirildi.
Buna göre, bedelli askerlik yapanlar, askerliğini kısa dönem veya yedek subay olarak yapanlar gibi işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.
ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILANA İHBAR TAZMİNATI ÖDENMEZ
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinde, iş akdini fesheden karşı tarafa önceden bildirimde bulunmak zorunda. Bildirim (ihbar) süresi, iş yerindeki çalışma süresine göre değişiyor. İş sözleşmesi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan üç yıla kadar süren işçi için de 6 hafta önce bildirim yapılması zorunlu. Üç yıldan fazla süredir çalışan işçi için bildirim süresi ise 8 hafta olarak uygulanıyor.
Bildirim süresine uyulmaması halinde bu süreye karşılık gelen ücretin karşı tarafa ödenmesi gerekir. Buna ihbar tazminatı deniliyor. İhbar tazminatı, görüldüğü gibi iki tarafı da bağlıyor.
Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçilerin bildirim süresine uyması gerekmez. Önceden bildirim yapmak zorunda değiller. Bu nedenle işverene ihbar tazminatı ödemezler. İş akdini işçi feshetmiş olduğu için askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiye işverence de ihbar tazminatı ödenmez.
