Asgari ücret zammından ortalama ücretliler de yararlandı
Asgari Ücret Tespit komisyonu 2024 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere aralık ayında toplanacak. Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen ortalama kazanç verileri, asgari ücret zammının özellikle bu yıl ortalama ücretlere de yansıdığını gösteriyor. SGK'nın bu verileri, milyonlarca çalışanın asgari ücret zammını neden merak ettiğine de açıklık getiriyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, asgari ücretin ortalama ücretlere etkisini yazdı
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın çağrısıyla 2024 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için aralık ayının ilk günlerinde toplanacak. Asgari ücretle veya ortalama ücretle çalışan milyonlarca kişi ile işverenin gözü yeni asgari ücretin ne olacağına çevrilmiş durumda.
Sorularınız için: akivanc@haberturk.com
Türkiye’de asgari ücretle ortalama ücretler özellikle 2016 yılından sonra bir birine yaklaşmaya başladı. Ortalama ücretlerdeki artışın asgari ücretteki artışın altında kalması nedeniyle ikisi arasındaki makas giderek daraldı. Ancak, son bir yıldır ortalama ücretlerin de asgari ücrete paralel arttığı gözleniyor. Bunda ikisi arasındaki makasın çok daralmış olmasının da etkili olduğunu göz ardı etmemek gerekir.
Merkez Bankası’nın temmuz ayında açıklanan üçüncü enflasyon raporunda, asgari ücretteki her 1 puanlık artışın ortalama ücretlerde 0,93 puanlık artışa karşılık geldiği belirtildi. Buna göre, asgari ücretteki 10 puanlık artış ortalama ücretlerde 9,3 puan; asgari ücretteki 50 puanlık artış ise ortalama ücretlerde 46,5 puanlık artış sağlıyor.
Merkez Bankası bu hesaplamayı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Hanehalkı İşgücü Anketi mikro veri setine dayanarak yaptı. Söz konusu veri setinde kayıt dışı çalışanlar da yer alıyor.
Sigortalı çalışanların ücret bilgilerini ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nun istatistiklerinde görmek mümkün bulunuyor. SGK’ya çalışanlar için bildirilen prime esas kazançlar bir anlamda brüt ücretleri gösteriyor. Bazı işletmelerde daha az vergi ve prim ödemek için ücretlerin düşük gösterildiği biliniyor. Bu nedenle SGK’nın verilerini değerlendirirken bu gerçeğin göz önünde bulundurulması gerekiyor. Bununla birlikte SGK verileri, asgari ücrete yapılan zammın ortalama ücretlere ne kadar yansıdığı konusunda önemli fikir veriyor.
ORTALAMA KAZANÇ ZAMMI ASGARİ ÜCRET ZAMMINI GERİDE BIRAKTI
2022 yılı ocak ayında 5.004 TL olan brüt asgari ücret 2022 temmuz ayında yüzde 29,31 oranında artarak 6.471 TL oldu. 2023 ocak ayında 10.008 TL’ye yükselen asgari ücret temmuz ayına göre yüzde 54.66, geçen yılın ocak ayına göre ise yüzde 100 oranında arttı. Bu yılın temmuz ayında ise asgari ücret ocak ayına göre yüzde 34,04, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 107 oranında arttı.
Özel sektörde ücret zamlarının geriden geldiğini dikkate alarak SGK’ya mart ve ağustos ayları için bildirilen ortalama ücret verilerini karşılaştırdık.
Buna göre, 2022 yılı mart ayında 8.002 TL olan aylık ortalama ücretler 2022 ağustos ayında yüzde 33,55 artarak 10.687 TL’ye yükseldi. 2023 mart ayında ise geçen yılın ağustos ayına göre yüzde 53,42, geçen yılın mart ayına göre de yüzde 105 oranında artarak 16.396 TL oldu.
Bu yılın ağustos ayına geldiğimizde ise ortalama ücretler 22.693 TL’ye yükseldi. Bu, ortalama ücretlerin 2023 mart ayına göre yüzde 38,41, geçen yılın ağustos ayına göre ise yüzde 112 artış anlamına geliyor.
Başka bir ifadeyle asgari ücret artışının yüzde 107 olduğu son bir yıllık dönemde ortalama ücretlerdeki artış yüzde 112 olarak gerçekleşti.
ORTALAMA ÜCRET İLE ASGARİ ÜCRET MAKASINDA SEMBOLİK İYİLEŞME
Ortalama ücretler 2022 yılı mart ayında asgari ücretin 1,60 katı iken 2022 ağustos ayında 1,65 oldu. Bu yılın mart ayında ortalama ücret asgari ücretin 1,64 katı iken, ağustos ayında 1,69 kata çıktı. 2006-2015 yılları arasında ortalama ücretler asgari ücretin 1,9 katından fazla idi. Hatta 2007 ve 2009 yıllarında ortalama ücretler asgari ücretin 2,1 katı düzeyine çıkmıştı.
