Türkiye'nin serveti 9 yılda yüzde 55 eridi
UBS ve Credit Suisse'ın Küresel Servet Raporuna göre Türkiye'de hane halklarının toplam serveti 2022 yılında TL'deki değer kaybı sebebiyle bir önceki yıla göre 142 milyar dolar azalarak 1 trilyon 41 milyar dolara düştü. Son 9 yılda toplam servetteki düşüş 929 milyar doları buldu. Türkiye'nin küresel servetten aldığı pay da 2022 yılında yüzde 0.2 ile 2001'den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Bunun yanında, raporda yer alan verilere göre 2022 sonu itibarıyla nüfusun en zengin yüzde 5'inin servetinin toplam servet içerisindeki payı yüzde 59.2 oldu. Yani yüzde 5'in serveti, kalan yüzde 95'in servetini geride bıraktı
Credit Suisse'in her yıl yayınladığı Küresel Servet Raporu, bankanın UBS tarafından satın alınmasıyla bu yıl iki kurum tarafından ortak olarak hazırlandı.
Rapora göre toplam küresel servet 2022 yılında bir önceki yıla göre 11.3 trilyon lira, yani yüzde 2.4 gerileyerek 454.4 trilyon dolara düştü. Bu, küresel servet miktarında 2008 yılından bu yana kaydedilen ilk düşüş oldu. Küresel olarak kişi başı servet de geçen yıl 2021'e göre yüzde 3.6'lık gerilemeyle 84 bin 718 dolara düştü.
Raporda bu düşüşte ABD Dolarının pek çok diğer para birimine karşı değerlenmesinin etkili olduğu belirtildi. Eğer kurlar 2021 seviyelerinde kalsaydı küresel servette yüzde 3.4'lük yükseliş kaydedilecekti.
EN ÇOK TL DEĞER KAYBETTİ
Raporda değerlendirmeye alınan ülkelerde dolardaki değerlenmeden en çok etkilenen ülke ise Türkiye oldu. Türk Lirası dolar karşısında 2022 yılında yüzde 46 değer kaybetti. Değer kaybında TL'yi yüzde 42 ile Arjantin Pesosu takip etti.
KONUT VE HİSSELERDEKİ YÜKSELİŞTE TÜRKİYE ZİRVEDE
Buna karşılık Türkiye geçen yıl yüzde 155 ile hisse değerlerinin en fazla yükseldiği ülke olarak öne çıkarken, bu bakımdan da Türkiye'yi yüzde 124.7'lik artışla Arjantin ve yüzde 33.3'lük artışla Birleşik Arap Emirlikleri takip etti. Rapordaki seçili pazarlar arasında Türkiye yüzde 59.6'lık artışla konut fiyatlarının en çok arttığı ülke oldu. Türkiye'yi yüzde 34.4'lük artışla Rusya ve yüzde 30.7'lik yükselişle Macaristan takip etti.
YÜZDE 12'LİK GERİLEME
Rapora göre 2022 sonu itibarıyla Türkiye'de hane halklarının toplam serveti 1 trilyon 41 milyar lira oldu. Ülkedeki toplam servet TL'deki değer kaybının etkisiyle bir önceki yıla göre 142 milyar dolar eridi. Oransal olarak servetteki düşüş yüzde 12 oldu. Bu düşüşle beraber Türkiye'nin küresel servetten aldığı pay yüzde 0.3'ten yüzde 0.2'ye geriledi.
Küresel servet raporunda rakamlarla Türkiye:
KİŞİ BAŞI SERVET 1 YILDA 2.616 DOLAR DÜŞTÜ
2022 sonu itibarıyla yetişkin başına servet 17 bin 578 dolar olarak hesaplandı. 2021 yılında söz konusu rakam 20 bin 194 dolar seviyesindeydi. Yani geçen yıl Türkiye'de yaşayan her yetişkin ortalama 2 bin 616 dolar servet kaybı yaşadı.
Türkiye'de yıllara göre toplam servet ve yetişkin başına servetin seyri:
Son 10 yıla bakıldığında ise yine TL'deki değer kaybının Türklerin dolar bazında büyük bir servet kaybı yaşadığı görüldü. 2013 yılında Türkiye'de hane halklarının toplam serveti 1 trilyon 970 milyar dolarla zirve yapmıştı. Aradan geçen 9 yılda yaşanan servet kaybı 929 milyar doları buldu.
KÜRESEL SERVETTEKİ PAYIMIZ 21 YILIN DİBİNDE
2013 yılında Türkiye'nin küresel servetten aldığı pay yüzde 0.7 iken 2022'de bu oran yüzde 0.2'ye geriledi. 2001-2022 yıllarını kapsayan UBS-Credit Suisse verilerinde daha önce Türkiye'nin küresel servetteki payı bu kadar düşük bir seviyeye gerilememişti.
SERVET KAYBI GSYH'DEKİ GERİLEMENİN ÜZERİNDE
Raporda Türkiye'de hane halklarının en yüksek seviyeye ulaştığı 2013 yılında Türk ekonomisi de 957.8 milyar dolarlık büyüklükle rekor kırmıştı. 2013'te kişi başı gelir de 12 bin 500 doları aşarak rekor kırmıştı. GSYH geçen yıl 906 milyar dolar, kişi başı gelir de 10 bin 661 dolar oldu. Yani GSYH son 2 yıldaki büyümeye rağmen 2013'ün yüzde 5.4 altında kaldı. Kişi başı gelir ise 9 sene öncesine göre yüzde 14.7 düşük durumda.
Buna karşılık kişi başı servet 2013'e göre yüzde 55.2, toplam servet ise yüzde 47.1 geriledi.
Rapora göre 2022 sonu itibarıyla Türkiye'de 1 ila 5 milyon dolar arasında serveti bulunanların sayısı 52 bin 392 oldu. 4 bin 835 kişinin 5 ila 10 milyon dolar arasında serveti bulunurken, 10 ila 50 milyon dolar arasında serveti olan kişi sayısı 2 bin 920, 100 ila 500 milyon dolar arasında serveti bulunan kişi sayısı 124, 500 milyon doların üzerinde serveti bulunan kişi sayısı ise 31 oldu.
YÜZDE 5 YÜZDE 95'İ GEÇTİ
Raporda bunun yanında servet dağılımına ilişkin de çarpıcı veriler yer aldı. Buna göre Türkiye'deki en zengin yüzde 1'lik kesim toplam servetin yüzde 29,5'ine sahip. En zengin yüzde 5'lik kesimin ise servetteki payı yüzde 59,2 seviyesinde yer aldı. Yani yüzde 5'in serveti kalan yüzde 95'lik kesimin üzerinde yer aldı.
Türkiye'deki servet dağılımı:
Servet dağılımındaki adaletsizlik dünya genelinde de görüldü. Küresel olarak en zengin yüzde 1'lik kesim 2022 sonu itibarıyla toplam servetin yüzde 44.5'ine sahip oldu. Yüzde 5'lik en zengin kesimin payı ise yüzde 69.2 olarak kayıtlara geçti.
Dünyadaki servet dağılımı:
