Rusya, Polonya ve Bulgaristan'ın gazını kesti
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in dost olmayan ülkelere gaz ihracatında Rus Rublesi dışında ödeme almayacağına dair çıkan kararnamenin ardından Rus şirketi Gazprom, ruble ile ödeme yapmayan Bulgaristan ve Polonya'ya gaz akışını kesti. Avrupa'da doğalgaz vadelileri yüzde 13'ün üzerinde artışla yeniden 100 euro üzerine tırmanırken iki ülke alternatif kaynakları değerlendireceğini ve gaz stoklarının yeterli olduğunu açıkladı
Rus enerji şirketi Gazprom, rubleyle ödeme sistemine uymamaları nedeniyle Bulgaristan ve Polonya'ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı.
Kararın ardından ihtiyacının yüzde 40'ını Rusya'dan tedarik Avrupa'da megavat saat başına doğalgaz fiyatı yüzde 15'in üzerinde artarak 1 Nisan'dan bu yana en yüksek seviye olan 124 euroya kadar geldi, daha sonra 117 euroya gevşedi. Rusya'nın şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmeye başlaması ve küresel yaptırımların ardından doğalgaz fiyatları bir ara 225 euro seviyesini aşmıştı.
Rus lider Putin mart ayında çıkardığı kararname ile 1 Nisan itibarıyla "dost olmayan ülkeler" için Rusya'nın gazı dolar ve euro ile satmayacağını sadece ruble ile ödeme kabul edeceklerini açıklamıştı. Ruble ile ödeme kararını ise Macaristan dışındaki hiçbir ülke kabul etmemiş, kararı tek taraflı bir sözleşme ve yaptırım ihlali olarak nitelendirmişti.
Rusya, gaz satışında ödemelerin yüzde 60'ını euro, kalan kısmını ile dolar ile alıyordu.
ABD ve AB'nin yoğun yaptırımlarına maruz kalan Rus ekonomisi Ukrayna işgalinde döneminde sarsılırken borsa günlerce kapalı kalmış, Rus Rublesi de mart ayında dolar karşısında tarihin en düşük seviyelerini görmüştü.
Ruble'yi desteklemek Rus Merkez Bankası ve Rus Hazinesi bir dizi karar almış, Ruble bu kararların ardından tüm kayıplarını silerek savaş öncesi seviyesine geri gelmişti.
ESKİ MÜTTEFİKLER DÜŞMAN OLDU
Polonya ve Bulgaristan, işgal döneminde Ukrayna'ya güçlü destek veren iki ülke arasında bulunuyor. Petkov yönetimindeki Bulgaristan hükümeti, eski müttefikleri Rusya'ya karşı AB ve ABD'nin tüm yaptırımlarını uygularken pek çok Rus diplomatı da sınır dışı etmişti. Ülkede son 10 yılda yaşanan mühimmat depolarındaki patlamalardan Rusya'yı sorumlu tutan Bulgaristan, bir süredir Putin yönetimiyle gergin ilişkilere sahip.
Polonya ise ABD ve AB'den Kiev yönetimine gönderilen askeri yardımlar için transit ülke konumunda ve 3 milyon Ukraynalı mülteciye ev sahipliği yapıyor.
GAZ STOKLARI YETERLİ
Öte yandan Polonya, ülkenin doğalgaz ihtiyacının yüzde 45'i olan 9 milyar metreküp gazı Rusya'dan Yamal - Avrupa boru hattı üzerinden ithal ediyor.
Polonya enerji şirketi PGNiG karar sonrası Moskova'ya karşı hukuki haklarını kullanacaklarını belirtirken ülkenin İklim Bakanı Anna Moskwa ise Polonya'daki hanelerde gaz arzına yönelik herhangi bir sorun yaşanmayacağını belirtti.
Polonya, enerjide Rusya'ya olan bağımlılığını düşürmek için 2016 yılında Baltık Denizi kıyısında ilk LNG terminalini açmış ve bu yıl da Norveç'ten yeni bir boru hattını faaliyete geçirmişti.
6.5 milyonluk Bulgaristan ise ihtiyacının yüzde 90'ından fazlasını karşıladığı Rus gazına alternatif arıyor fakat yerel tüketimde henüz bir kısıntı yapılmadı. Bulgaristan'ın seçenekleri arasında Azerbaycan'dan yapılan ithalatı artırmak ilk sırada yer alıyor.
Almanya Ekonomi Bakanı Habeck, geçtiğimiz günlerde enerji güvenliği görüşmeleri için gittiği Polonya ziyaretinde Rusya'nın gazı kesmesi durumunda oluşacak durumun 'yönetilebilir' olduğunu söylemişti.
