Yurt dışında 6 aydan fazla kalan emekli gurbetçiler dikkat!

Sosyal Güvenlik Kurumu, yurt dışı sürelerini borçlanarak aylık bağlananlardan 6 aydan fazla yurt dışında bulunanlara ilişkin duyuru yayımladı. Duyuruda, yurt dışında geçen sürelerini borçlanarak malullük, yaşlılık / emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususunun SGK tarafından gerekli görülen zaman ve hallerde araştırılmakta olduğu vurgulandı.

Ödenmekte olan aylıkların, ilgililerin yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışması, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alması halinde kesildiği anımsatılan duyuruda, kurumun Emniyet Genel Müdürlüğünden her yıl aldığı kayıtlara göre 6 aydan daha uzun süre yurt dışında bulunduğunu tespit ettiği emeklilerden, yurt dışında çalışıp çalışmadıklarını ve sosyal yardım alıp almadıklarını gösterir belgeleri üç ay içinde göndermelerinin istendiği belirtildi. İstenen belgeleri üç ay içinde göndermeyenlerin aylıklarının bildirim yapılmaksızın durdurulduğu kaydedildi.

Bu nedenle, altı aydan fazla yurt dışında bulunan emekli gurbetçilerin; aylıklarının durdurulmaması için, “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi”ni yurt dışında bulundukları altı aydan sonraki üç ay içerisinde aylığı bağlamış olan sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine göndermeleri istendi.

SGK konuyla ilgili olarak merkez ve taşra teşkilatına da bir genel yazı gönderdi. Yazıda, gurbetçilerin söz konusu yoklama belgelerinin kaydedileceği programın 25 Mart 2022 tarihinde işletime açıldığı belirtildi.

GURBETÇİLERİN BORÇLANMA HAKKI

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, 3201 Sayılı Kanun kapsamında borçlanma yapmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan emekli aylığı bağlatabiliyorlar. Borçlanma, yurt dışında sigortalı olarak çalışılan dönemler ile bu dönemler arasında her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler için yapılabiliyor. Çifte vatandaşlığı bulunanlar da borçlanma hakkından yararlanabiliyor.

Borçlanılacak sürelerde ve borçlanma başvurusu yapılan tarihte Türk vatandaşı olmak gerekiyor. Türk vatandaşlığından çıkmış olanlar, sadece 18 yaş ile vatandaşlıktan çıktıkları süre için borçlanma yapabiliyorlar.

Gurbetçiler, yurt dışında sigortalı çalıştıkları veya ilgili ülke mevzuatına göre “çalışılmış süre” kabul edilen günler için borçlanma yapabiliyor. Buna göre, yabancı ülkedeki sigortalı çalışma süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri, isteğe bağlı prim ödemesi yaptıkları süreler, çocuk yetiştirme, işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği ve bakım süreleri için borçlanma yapabiliyorlar. Sigortalılık süreleri arasında veya sonunda, her birinde bir yıla kadar geçen işsizlik süreleri için de borçlanma hakkı bulunuyor.

Ev kadını gurbetçi kadınlar ise evli ya da bekâr olup olmadıklarına bakılmaksızın, sigortalı olarak çalışmadıkları süreler için de borçlanma yapabiliyor.

GURBETÇİLERİN BORÇLANMA MALİYETLERİ ARTTI

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının 3201 Sayılı Kanun kapsamında yaptıkları borçlanma maliyetleri 2019 yılında çıkartılan kanunla artırıldı. Daha önce asgari ücretin yüzde 32’si oranında olan en düşük prim tutarı, yüzde 45’e çıkartıldı. Değişiklik olmasaydı 2022 yılı için günlük 53.36 TL ödemeleri yeterli olan gurbetçiler, değişiklik dolayısıyla bu yıl 75.06 TL prim ödeyecekler. Toplam 5400 gün borçlanma yapması gereken bir gurbetçinin 405 bin lira ödemesi gerekiyor.

BAĞ-KUR STATÜSÜNDE EMEKLİ OLABİLİYORLAR

Geçmişte borçlanma yapan gurbetçiler, Türkiye’de daha önce sigortalılıkları varsa o statüden emekli olabiliyorlardı. Türkiye’de SSK girişi olanlar daha az prim ödeyerek emeklilik hakkından yararlanıyordu. 2019 yılındaki değişiklik uyarınca yurt dışı borçlanmasına ait sürelerin tamamı artık BAĞ-KUR ( 4/b) kapsamında değerlendiriliyor.