Otomotiv pazarının yüzde 70'i ithal oldu
Türkiye'nin toplam otomotiv üretimi, Ocak-Temmuz döneminde yüzde 5 gerileyerek 823 bin 636 adet olarak gerçekleşti. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, geçen yılın ilk 7 aylık dönemine göre yüzde 2 azalan otomobil üretimi ise 542 bin 177 adede ulaştı. Yılın ilk 7 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 1 geriledi, otomobil ihracatı ise yüzde 1 oranında arttı. 2024'ün ilk 7 aylık döneminde toplam pazar, geçen yılın aynı dönemiyle paralel seyrederken, otomobil pazarında yüzde 3'lük artış kaydedildi. Bu dönemde, pazardaki ithal araç payının yüzde 70'lerde kalması ise dikkat çekti. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2024 yılının ocak-temmuz dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı.
Buna göre, yılın ilk 7 aylık döneminde toplam otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5 azalarak 823 bin 636 adede ulaştı. Otomobil üretimi ise yüzde 2 azalarak 542 bin 177 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 853 bin 704 adedi buldu.
Yılın ilk yedi aylık döneminde ticari araç grubunda üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12, ağır ticari araç grubunda yüzde 18, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 11 geriledi.
Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 73 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 73, kamyon grubunda yüzde 77, otobüs-midibüs grubunda yüzde 54 ve traktörde yüzde 69 seviyesinde gerçekleşti.
İHRACAT 20 MİLYAR DOLARI AŞTI
Yılın ilk yedi altı aylık döneminde otomotiv ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 1 gerileyerek 581 bin 865 adet olarak gerçekleşti.
Bu dönemde otomobil ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artış kaydederken, ticari araç ihracatı ise yüzde 5 oranında geriledi. Traktör ihracatı ise 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 20 azalarak 9 bin 532 adet olarak gerçekleşti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre (ihracatçı birlikleri kaydından muaf ihracat ile antrepo ve serbest bölgeler farkı hariç), toplam otomotiv sanayi ihracatı, 2024’ün ilk yedi aylık döneminde yüzde 16 ile sektörel ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korudu.
Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) verilerine göre, ilk yedi aylık dönemde toplam otomotiv ihracatı, 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 1 artarak 20,7 milyar dolar oldu. Euro bazında ise ihracat paralel seyrederek 18,9 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı paralel seyrederken tedarik sanayi ihracatı da yüzde 3 oranında arttı.
SATILAN 10 OTOMOBİLDEN 7'Sİ İTHAL
2024’ün ilk 7 aylık döneminde toplam pazar, bir önceki yılın aynı dönemiyle benzer seviyede kaldı ve 698 bin 368 adet düzeyinde gerçekleşti.
Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 3 oranında artış sağladı ve 536 bin 351 adet oldu. Ticari araç pazarına bakıldığında ise yılın ilk 7 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla toplam ticari araç pazarı ve hafif ticari araç pazarı yüzde 11 gerilerken ağır ticari araç pazarında düşüş yüzde 9 olarak kayıtlara geçti.
2024 yılı ocak-temmuz döneminde otomobil satışlarındaki yerli araç payı yüzde 30, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı ise yüzde 31 olarak gerçekleşti.
Yılın ilk 7 ayında geçen yılın aynı dönemine göre toplam otomobil satışları yüzde 3, ithal otomobil satışları yüzde 8 artarken yerli otomobil satışları yüzde 6 oranında azaldı.
Bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre toplam hafif ticari araç satışları ise yüzde 11 azalırken yerli hafif ticari araç ise yüzde 47 azaldı. Aynı dönemde ithal hafif ticari araç satışlarında yüzde 27 oranında artış görüldü.
ÖTV ORANLARI EŞİTLENDİ
Pandemi döneminde yüzde 45 ve 50'lik ÖTV diliminde yer alan birçok yerli otomobil, yıllar içinde fiyatların artmasına bağlı olarak ithal rakipleri ile aynı olacak şekilde yüzde 80 ÖTV dilimine girdi.
Bu durumun yerli otomobillerin rekabetçiliğini olumsuz etkilediğini kaydeden sektör yetkilileri, geçmişte yapılan matrah düzenlemelerinin yeniden uygulanması ile yerli modellerin ÖTV oranlarının düşeceğini ve bu modellerin yeniden cazip hale gelebileceğini kaydediyor.
Öte yandan, son dönemde birçok Çinli marka da Türkiye'ye giriş yaptı. Hatta bu markalardan biri olan Chery, yerli üretim yapan Fiat ve Renault'un ardından en çok satış yapan üçüncü marka bile oldu.
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, her fırsatta pazardaki ithal otomobil payına dikkat çekiyor. Öyle ki, pandemi döneminde yüzde 50-50 olan ithal/yerli otomobil payı, 2023'te ithal otomobiller lehine değişmeye başlamıştı. Bu durumun sürdürülemez olduğunu geçtiğimiz aylarda ifade eden Eroldu, Çinli otomobil markalarını açık bir şekilde Türkiye'de yatırım yapmaya davet etmişti.
Bu açıklamaların üzerinden çok geçmeden ise, önce tüm yakıt türlerindeki Çin üretimi otomobillere ek yüzde 40 gümrük vergisi getirildi, sonra ise BYD Türkiye'ye yatırım yapacağını duyurdu.
Önceki ay yaptığı açıklamalarda, Türkiye'ye yeni yatırımların gelebileceğini kaydeden Eroldu, "Yüzde 10 olan gümrük vergisine konulan yüzde 40 ek yükümlülükler yatırım yapma kararlarını da hızlandırdı. BYD’nin arkasından başka oyuncular da gelebilirler, bunların hepsi Türkiye için son derece önemli. Pazarın büyüklüğü bir teşviktir. Biz iç pazarı biraz daha büyütebilirsek, çok oyuncu zaten gelmeye doğru hareket edecek" ifadelerini kullanmıştı.
Tüm bu sürecin ardından, BYD yetkililerinin yatırım kararı sonrası yaptıkları açıklamada, pazarda ilk üçü hedeflediklerini açıklamasını da hatırlamak gerek.
Sonuç olarak, pazardaki yerlilik oranını korumak adına, ya yeni yatırımlar çekmemiz, ya da güncel gelişmelere uygun bir ÖTV matrah güncellenmesi ile günü kurtamamız gerekecek gibi görünüyor.
