Elektrikli otomobilde yangın riskini azaltmak mümkün
Önceki gün Adana'da otoyol bariyerlerine çarpan bir Togg T10X'in, yaşanan kaza sonrası çekiciyle olay yerinden götürüldüğü sırada alev alması ve çıkan yangının ardından kullanılamaz hale gelmesi, elektrikli otomobil yangınlarının nasıl söndürüleceği konusunu gündeme getirdi. Uzmanlar, su ile müdahale edilen bir elektrikli otomobil yangınının sönmek yerine hızlıca daha da yayıldığını vurgularken, bu yangınları söndürmek için özel tekniklerin bilinmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, farklı tip bataryaların farklı söndürme yöntemleri gerektirdiğinden, kullanıcılara araçlarındaki bataryanın cinsini bilmesi de önem arz ediyor. Gerekli durumlarda, bataryanın araç ile bağlantısının kesilmesi de, yangınların önüne geçmede etkili oluyor. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Elektrikli otomobil sayısı her geçen gün artarken, bu otomobillerin karıştığı kaza sayısında da artış yaşanıyor.
Özellikle de, gücünü bataryadan alan bu otomobillerin karıştıkları trafik kazaları sonrası çeşitli nedenlerle yanmaları, kamuoyunda birçok soru işareti yaratıyor.
Öyle ki, önceki yıllarda çoğunlukla ABD'den gelen elektrikli otomobil yangın haberleri, artık Türkiye'de de görülmeye başlandı.
Bunun son örneği önceki gün Adana'da yaşandı. Otoyolda bariyerlere çarpan Togg'un T10X modeli, kaza sonrası çekiciyle olay yerinden götürüldüğü sırada alev aldı. Çıkan yangının ardından çekici tarafından yola indirilen otomobil zamanında söndürülemedi ve küle döndü.
T10X yangınının sebebi hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Fakat, konuya yakın kaynaklar, T10X'teki yangının otomobilin bataryasından kaynaklı değil, kaputunun altındaki aküden çıktığını belirtiyor.
Son dönemde birçok elektrikli otomobil, meydana gelen trafik kazaları sonrası benzer yangınlara sebebiyet verdi. Bu gibi olaylar, yollardaki elektrikli araç sayısı arttıkça daha da çok yaşanabilir.
İşte bu noktada, hem kullanıcıların hem de acil müdahale ekiplerinin bilmesi gerekenler var. Unutulmamalı ki, doğru bir müdahale ile olası yangınlar önlenebilir, çıkan yangınlar da kolayca kontrol altına alınabilir. Aksi halde, istenmeyen olaylar meydana gelebilir.
SU KULLANILMAMALI
Elektrikli otomobillerin kuşkusuz en önemli parçası batarya.
Bu otomobillerde kalp görevi gören bataryalar, çeşitli sebeplerden yangına sebebiyet verebiliyor.
Elektrikli araç bataryaları, yüksek enerji yoğunluğuna sahip olmaları nedeniyle kısa devre, aşırı ısınma gibi durumlar sonucu yangın riski taşıyabilir. Bu tür durumlar, lityum iyon bataryaların zarar görmesi sonucu meydana gelebilir ve yangınlar, benzinli araçlardaki yangınlara kıyasla daha şiddetli olabilir.
Makina Mühendisleri Odası (MMO), ağırlığı azaltarak menzili artırmak adına bataryaların etrafındaki koruma kalkanının çok ince hale getirildiğini, dolayısı ile lityum-iyon bataryaların içerisindeki sıvı gazın da herhangi bir kaza anında açığa çıkarak yangına sebep olduğunu belirtiyor.
Dolayısı ile, su ile müdahale edilen bir elektrikli otomobil yangını, sönmek yerine hızlıca daha da yayılıyor.
İlk olarak, elektrikli otomobil yangınına su ile müdahale edilmemesi gerektiğini vurgulayalım.
Bunun yaşanmaması için yapılması gereken ise, yangına müdahale ekiplerinin gerekli eğitimleri almış olmasıdır.
Yerli otomobil markası Togg, bu kapsamda geniş çaplı bir çalışma yapıyor. Togg ekipleri, yurdun dört bir yanındaki itfaiyelere elektrikli otomobil yangını söndürme eğitimleri veriyor. Bu eğitimler sayesinde, Mayıs ayı başında Gaziantep'teki bir şarj istasyonunda meydana gelen T10X yangını hızlıca ve en az hasarla söndürülmüştü.
BATARYANIN CİNSİNE GÖRE ÖNLEM
Elektrikli araç yangınlarında su kullanılmaması gerektiğini söylemiştik. Peki su ile müdahale edilmeyen bir yangın nasıl söndürülür?
İşte bu noktada, farklı üreticilerin çözümleri bulunuyor. Bilinen en yaygın yöntem ise, kimyevi köpük ve kuru toz kullanımı. Yangın battaniyesi ile alevlerin büyümesini engellemek de yine başka bir etkili yöntem.
Uzmanlar, bu gibi yangınlarda termal kamera kullanımının da önemine değiniyor. Bu sayede, fazla ısınan bölgenin tespit edilerek daha hızlı önlem alınabileceği aktarılıyor.
Ayrıca, farklı tip bataryaların farklı söndürme yöntemleri gerektirdiğini de belirtmek gerek. Dolayısı ile, kullanıcıların araçlarındaki bataryanın cinsini bilmesinin önem arz ettiği ortaya çıkıyor.
Öte yandan, batarya kaynaklı yangınlarda ortaya çıkan kimyasal gazlara maruz kalmamak adına da çeşitli önlemlerin alınması gerekiyor.
'ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLER TEK TEK İNCELENMELİ'
Buraya kadar anlattıklarımız, elektrikli otomobilde yangın çıktıktan sonra ne yapılması gerektiği ile ilgiliydi.
Bu noktada, elektrikli otomobillerde yangın çıkmaması için ne yapılması gerektiğinden de kısaca bahsetmek gerek.
Elektrikli bir otomobil eğer bir trafik kazasına karıştıysa, ya da bir kazaya karışmasa bile çekici ile bir yerden başka bir yere götürülecekse, öncelikle aracın bataryasının otomobil ile bağlantısının kesilmesi gerekiyor.
Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Başkanı Berkan Bayram, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Her elektrikli otomobilde bataryanın yüksek voltajını kesen bir şalter bulunur. İlk yardım ekiplerinin elektrikli otomobilleri tek tek inceleyerek bu şalterin yerini tespit etmeleri ve gerekli durumlarda şalter vasıtasıyla bataryanın otomobil ile ilişkisinin kesmesi gerekir. Bu kapsamda, ilk önce, elektrikli otomobil sigortasından batarya bağlantısının kesilmesi gerekir. Sonra ise, aracın aküsünün kutup başları yerinden çıkarılmalıdır. Ancak bu şekilde, bataryanın otomobil ile bağlantısı tam olarak kesilebilir. Ayrıca, bu işlemleri çıplak elle değil, yüksek gerilim eldiveni ile yapmak gerekir, çünkü elektrikli otomobiller yüksek voltajlı araçlardır" dedi.
HER 5 ARAÇTAN 1'İ ELEKTRİKLİ OLACAK
2024'te dünya genelindeki elektrikli araç satışlarının yüzde 20'den fazla artarak 17 milyona ulaşması bekleniyor. Böylece, yıl sonuna kadar dünyada satılan her 5 araçtan birinin elektrikli olması öngörülüyor.
Türkiye'de de bataryalı otomobillerin satışlarında yükselme bekleniyor. 2023'te, elektrikli otomobil satışları 72 bin 179 adetle pazardan yüzde 7.5 pay almıştı. Bu yıl ise, elektrikli otomobil satışlarının 100 bini bularak pazar payını yüzde 10'un üstüne çıkarması bekleniyor.
