"Tarihi eserlerimiz; geldi, geliyor, gelecek"

Zeus Sunağı'nın sergilendiği Berlin'deki Pergamon Müzesi, yılda 850 bin ila 1 milyon arasında ziyaretçiyi ağırlıyor.

İşinin en ehli uzmanların bile paha biçemeyeceği tarihi eserlerimiz, Anadolu'nun binlerce yıllık kültürünü yansıtıyor.

Anadolu'da ilk arkeolojik kazının yapıldığı 1857'den itibaren başta define avcıları aracılığıyla olmak üzere çeşitli yollarla yurt dışına kaçırıldı.

Smyrna’dan Dionysos Başı

Müzelerde sergilenen tarihi eserlerimizin hangileri olduğunu biliyoruz. Müzayede evlerinde açık artırmaya çıkarılan özel koleksiyonlarda yer alanlardan da haberlerimiz oluyor. Ne var ki özel koleksiyonlarda olup da satışa çıkarılmayanlardan, ihbar olmaması halinde haberimiz olmuyor.

Nereidler Anıtı

1980'den bugüne kadar iade edilen tarihi eser sayısı; 25.528..

Ki yaklaşık 8 bin parça tarihi eser, son 5 yılda iade alındı.

Sadece iade edilenlerin sayısı, yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerimizin ne kadar çok olduğu konusunda fikir veriyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Arkeolog Zeynep Boz

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye'den yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerimizin iadesi için son yıllarda bir hayli yoğun mesai yapıyor.

Gerçekleştirilen girişimlerle; tarihi eserlerimizi elinde bulunduranların gönüllü olarak iade etmesi sağlanıyor.

Ayrıca; tarihi eserlerimizin iadesi, diplomatik ilişkilerle de sağlanıyor.

Dava açılarak iadesi sağlanan tarihi eserler de oldu. Ne var ki bu yöntem istisnai.

Kamu kaynağını verimli kullanma adına dava açma yoluyla tarihi eser iadesini sağlanması, son tercih olarak kullanılıyor.

Eserlerin, daha çok gönüllü veya diplomatik ilişkiler çerçevesinde iadesinin sağlanmasına çalışılıyor.

Zeynep Boz ile Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy

Tarihi eserlerimizin yurt dışına kaçırılmaması, daha önceden kaçırılanların ise iadesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi ilgileniyor.

Son yıllarda en çok tarihi eserimizi iade eden New York'taki Türk evinde eylülde gerçekleştirilen eser iade törenine; Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, New York Başkonsolosu Muhittin Ahmet Yazal, Zeynep Boz ile Türk ve ABD'li diğer yetkililer katıldı.

İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Türkiye'nin konsolos ve büyükelçilikleriyle birlikte çalışılıyor.

Zeynep Boz, Fransa'da ülkeye sokulmaya çalışılırken ele geçirilen yaklaşık 8 bin parça tarihi eserin, 2025'te iade edilmesini beklediklerini söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Arkeolog Zeynep Boz, bu konudaki çalışmaların neler olduğunu, iade sürecinin nasıl sürdüğünü Habertürk'e anlattı. Boz, eğitimin tarihi eserlerimizin iade çalışmalarında bir hayli farkındalık oluşturduğunun altını çizdi.

2024 YILINDA İADESİ SAĞLANAN ESERLER

✔ Fransa'dan Gönüllü İadesi Sağlanan Eserler... 2 Adet

✔ Almanya'dan Gönüllü İadesi Sağlanan Roma Dönemine Ait Pişmiş Toprak Vazo... 1 Adet

✔ İngiltere'den İadesi Sağlanan Milet Kökenli Kore Torsosu... 1 Adet

✔ İngiltere’den Gönüllü İade Alınan Bronz İmparator Heykeli... 1 Adet

✔ İtalya’dan İadesi Sağlanan Pişmiş Toprak Eserler... 11 Adet

✔ İsviçre’den Gönüllü İade Alınan Yazıt Parçası... 1 Adet

✔ ABD’den Gönüllü İade Alınan ‘Lekytos’‘Lekytos’ Görünümlü Pişmiş Toprak Vazo... 1 Adet

✔ İngiltere’den İadesi Sağlanan Mustafa Dede Tarafından İstinsah Edilen Kuran-ı Kerim... 1 Adet

✔ ABD’den Gönüllü İade Alınan Heykel Başı... 1 Adet

✔ ABD’den İadesi Sağlanan Kolye... 1 Adet

✔ ABD’den İadesi Sağlanan Eserler... 14 Adet

(4 Sikke, 2 bronz erkek başı, 1 bronz kadın heykeli, 4 pişmiş toprak kap, 1 mücevher parçası, 2 kama)

✔ ABD’den İadesi Sağlanan Bronz Kline... 1 adet)

2024 YILI İADE ESER SAYISI TOPLAMI: 36