SGK yazısıyla kıdem tazminatı nasıl alınır?

Kıdem tazminatı çalışılan her yıla karşılık 30 günlük giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatına hak kazanmak, işten ayrılan her kişinin kıdem tazminatı alabileceği anlamına gelmez. Tazminat alabilmek için işverenin haklı bir sebep olmadan işten çıkarması, işçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesi veya emekli olması gerekir. Ayrıca, kadın işçiler evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde çalışmayı bıraktıklarında, erkek işçiler ise askerlik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.

Bu saydıklarımın dışında kıdem tazminatı alabilmenin bir başka yolu ise 2003 yılından beri uygulanmakta olan yaş dışındaki normal emeklilik veya kısmi emeklilik için gerekli koşulları yerine getirmektir. Yaş dışındaki emeklilik koşulları sigorta başlangıç tarihine göre şöyledir:

8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanlar: 15 yıl sigortalılık + 3600 prim günü.

8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında çalışmaya başlayanlar: 25 yıl sigortalılık süresi + 4500 prim günü veya sigorta süresine bakılmaksızın 7000 prim günü.

30 Nisan 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar: Bu gruptakiler de kendi içinde sigortalı çalışmaya başlama tarihlerine göre kademeli uygulamaya tabidirler:

30 Nisan 2008 – 31 Aralık 2008: 4600 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2009: 4700 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2010: 4800 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2011: 4900 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2012: 5000 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2013: 5100 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2014: 5200 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2015: 5300 prim günü

1 Ocak 2016 ve sonrası: 5400 prim günü

Yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getiren kişilerin kıdem tazminatı alabilmesi için işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine veya il müdürlüğüne başvurarak “kıdem tazminatı yazısı” talep etmesi gerekir. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bu yazıyı alıp işverene teslim etmeden kesinlikle iş akdi feshedilmemelidir. İşverenin işçi tarafından verilen kıdem tazminatı yazısını inkâr etme ihtimaline karşı, noter aracılığıyla başvurmak daha güvenli bir yoldur.

Prim gününüzü 7000’e tamamladığınızda işyerinizin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezi veya sosyal güvenlik il müdürlüğünden kıdem tazminatı yazısı talep edebilirsiniz. Bu yazı, sizin o tarih itibarıyla yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirdiğiniz anlamına gelir. SGK’dan aldığınız “Kıdem tazminatı alabilir” yazısını hemen de verseniz bir iki yıl sonra da verseniz geçerliliğini korur.

İşten hemen ayrılmaktan vazgeçip daha sonra tekrar ayrılma kararı aldığınızda, bu işyerinde iken SGK’dan aldığınız yazıyı tekrar almanıza gerek yok.

Yazıyı alıp işten ayrıldıktan sonra yeni bir işe girerseniz yeni işyeriniz sizin sigorta primlerinizi yatırmak zorundadır. Daha doğrusu emekli de olsa hiç kimsenin sigortasız çalıştırılmaması gerekir. Sigortasız işçi çalıştırmanın hem idari yaptırımları vardır hem de çalışanların mağduriyetine yol açar.

EMEKLİ İŞÇİNİN ASGARİ ÜCRETİ NE KADARDIR?

EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde çalışmaktayım. Yeni asgari ücrete göre ne kadar maaş alacağım? (Ömer Ç.)

Asgari ücretle çalışan normal işçinin brüt ücretinden yüzde 14 oranında sosyal sigorta primi işçi payı, yüzde 1 oranında da işsizlik sigortası primi işçi payı olmak üzere yüzde 15 oranında kesinti yapılır. Brüt asgari ücret 26.005,50 TL’dir. Normal asgari ücretli işçi için toplam 3.900,83 TL prim kesilir.

Emekli olduktan sonra sigortalı işte çalışmaya başlayan işçilerden ise sosyal güvenlik destek primi (SGDP) alınır. SGDP işçi payı yüzde 7,5’tir. 2025 yılında asgari ücretle çalışan emekli işçiden 1.950,41 TL SGDP kesilir. Böylece eline geçen net ücret (26.005,50 TL – 1.950,41 TL olmak üzere) 24.055.09 TL olur. Asgari ücretle çalışan emekli işçi, diğer emekli işçiden 1.950,42 TL daha fazla ücret alır.