Mama fiyatları neden artıyor?
Evinde kedi-köpek beslemenin maliyeti, gittikçe artıyor. Mama fiyatlarındaki artışın sebeplerini ihracat-ithalat rakamları ışığında aradık. Veriler incelendiğinde son yıllarda ihracat ve ithalatın sürekli arttığı, ton başına fiyatta ihracat yerinde sayarken ithalatta ciddi bir yükseliş olduğu görülüyor. Yerli üretim yatay seyrederken, yerli mamanın ihracatındaki yükseliş de dikkat çekiyor. Yani yerli mamadan iç pazara kalan kısım her yıl azalırken ithal ürünlere mecburiyet artıyor ve daha pahalı olan ithal mamaları satın almak durumunda kalıyoruz
Evcil dostlarımızı beslemek son yıllarda mali açıdan giderek zorlaşıyor. Mama fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekici noktalara geldi. Fiyatlardaki artışın ana sebebi olarak ithal ürünlerdeki fiyat artışları olarak göze çarpıyor.
TÜİK verilerine göre; 2019'dan bu yana ithal edilen kedi/köpek maması her yıl artarken, ithalatta birim fiyattaki yükseliş ciddi boyutta. Ton başına ithalat fiyatı, 2019'dan itibaren yıllara göre; 1806, 1880, 1938, 1776, 2596 ve 2470 dolar olarak sıralandı. Yani dip fiyat 2022'de 1776 dolar olurken, 2023'te yüzde 46,2'lık yükselişle 2596 dolarla zirve görüldü. 2024'te de ton başına fiyat 2470 dolar civarında seyrediyor.
PAHALI İTHAL EDİP, UCUZA İHRAÇ EDİYORUZ
İhracatta ise fiyat yerinde sayıyor diyebiliriz. 2019'da 1478 dolar olan ton başı fiyat, sonraki yıllarda 1293, 1371, 1437, 1490 dolar olarak şekillendi. 2024'ün ilk 4 ayında ise 1478 dolar civarında seyrediyor. Yani 2019'daki ton başına fiyata yeni ulaşıldı.
ÜRETİM YATAY, İHRACAT SÜREKLİ ARTIYOR
2020-2024 arasında Türkiye'deki kedi-köpek maması üretimi 220-240 bin ton arasında seyrediyor. İhracat ise her yıl artışta, yani üretimin ihracata giden payı giderek yükseliyor. 2020'de 46 bin ton olan ihracat sonraki yıllarda 58, 77 ve 88 bin tona ulaştı.
ABD'Lİ ÜRETİCİLERİN GÖZÜ TÜRKİYE'DE
ABD merkezli Petfood Industry isimli internet sitesi bu yıl Türkiye'deki mama sektörüyle ilgili bir makale yayımladı. Yazıda Türkiye'deki arzın talebe yetişemediği ve ithalat yapıldığı belirtildi. Bu durumun ABD'li firmalar için bir fırsat olabileceği ifade edildi. Türkiye'deki mama sektörünün büyüklüğü 2022'de 127 milyon dolar olurken 2027'de bu rakamın 300 milyon doları bulabileceği kaydedildi.
Makaleye göre; tüketimin 3'te 2'si yerli mamalardan karşılanırken 3'te 1'i ithal mamalardan karşılanıyor. Türk firmaları, üretim için gereken hammaddelerinin yüzde 15'ini ithal ediyor. Türkiye'deki mama fiyatlarındaki artışın sebebi olarak enflasyon, hammadde bulmanın zorlaşması, yüksek girdi fiyatları, düzenlemeler ve vergiler olarak gösterildi.
ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre; 2021'de ithal mamalar yüzde 90, yerli mamalar ise yüzde 60 zamlandı. Türkiye'nin en çok mama ihraç ettiği ülkeler, Fransa, Macaristan ve Sırbistan olarak şekillendi. Fransa ve Sırbistan'dan gelen mamaların yüksek kalitede olduğu ve üst - orta gelir grubu tarafından alındığı, Macaristan'dan gelen mamaların ise orta gelir grubu ve barınaklar tarafından alındığı kaydedildi.
Türkiye'den en çok mama alan ülkeler ise Malezya, İsrail, Irak ve ABD olarak sıralandı.
EVCİL HAYVAN SAHİPLİĞİ ORANIMIZ, AVRUPA'NIN DİBİNDE
Öte yandan Türkiye'deki evcil hayvan sayısının 4,5 milyon köpek ve 1,5 milyon kedi olmak üzere 6 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor. Evcil Hayvan Yemi Endüstrisi Federasyonu'nun (FEDIAF) 2022 verilerine göre; evlerimizde 4 milyon 660 bin evcil kedi ve 1 milyon 386 bin evcil köpek bulunuyor. Köpek sahipliği yüzde 5 olurken, kedi sahipliği yüzde 15 olarak gösteriliyor.
Kedi sahipliğinde Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında Yunanistan'ın ardından sondan ikinci sırada yer alıyor. Köpek bulunan hanelerin oranında ise açık ara sonuncuyuz. Türkiye'deki yüzde 5'lik orandan sonra en az köpek sahibi olan ev oranı yüzde 12 ile İsviçre.
SOFRA ATIKLARI İLE BESLENENLER DAHA FAZLA
Türkiye'de sofra atıklarıyla beslenen evcil hayvan sayısının ABD ve AB'ye göre daha yüksek olduğu belirtiliyor. Kedilerin yüzde 35'inin, köpeklerin ise yüzde 20'sinin hazır mamayla beslendiği ifade ediliyor.
