Dizelini getir, elektrikliyi götür!

Otomotiv endüstrisi tarihindeki en büyük dönüşümlerinden birini yaşıyor.

2015’te patlak veren 'dizel skandalı' sonrası başta Avrupa Birliği olmak üzere neredeyse tüm dünya ülkeleri sıfır emisyonlu araçlara geçişe yönelik yasalar çıkarırken, bu durum üreticileri de ister istemez elektrikli otomobillere yönlendirdi.

Aradan geçen 8 yılda, otomotiv üreticileri birçok elektrikli otomobil tanıttı ve tanıtmaya devam ediyor.

Hem bu otomobilleri geliştirmek için hem de şarj altyapısı kurmak için milyarlarca dolar harcanırken, gelinen noktada sıfır emisyonlu araçların pazar payı da her geçen gün artıyor.

Avrupa’da pazarın yüzde 10’unu aşan elektrikli otomobiller, Türkiye’de ise yüzde 7’e yakın pazar payına ulaştı. 2024'te Türkiye'de de elektrikli otomobil satışlarının pazar payının yüzde 10'u aşması bekleniyor.

Fakat, bataryaların halen istenildiği kadar ucuz olmaması elektrikli otomobillerin üretim maliyetlerinin içten yanmalı motora sahip araçlara göre daha fazla olmasına yol açıyor. Her ne kadar, Türkiye de dahil olmak üzere, çoğu ülkede sıfır emisyonlu araçlara dolaylı veya doğrudan teşvikler verilse de, bu otomobillerin fiyatları içten yanmalı muadilleri ile ancak rekabetçi konuma gelebiliyor.

Ticari araçlarda ise durum daha farklı. Yük taşımak için tasarlanan bu araçlar, elektrikli olarak üretildiklerinde binek otomobillere göre daha yüksek kapasiteli batarya ve daha güçlü elektrik motor bulundurmak durumunda kalıyor. Bu da ister istemez maliyetleri yukarı çıkarıyor.

İşte bu durum, sıfır emisyona geçme baskısı yaşayan üreticileri farklı çözümler bulmaya itiyor.

DİZEL MOTORU ÇIKARIP ELEKTRİK MOTORU KOYUYOR

Geçtiğimiz hafta Fransa'nın Lyon kentinde düzenlenen ticari araç fuarı Solutrans'ta, yukarıda bahsettiğimiz alternatif çözümlerden birini inceledik.

Qinomic isimli Fransız bir startup, dizel motora sahip ticari araçları kendi geliştirdiği yöntem ile elektrikli araçlara dönüştürüyor.

1 tonluk hafif ticari araçlar ile işe başlayan şirket, son 1 yıldır da Stellantis ile işbirliği yapıyor. Fuardaki Stellantis standından kendi çözümlerini tanıtan firmanın yetkililerinden gelecek hedefleri hakkında bilgi aldık.

İlk etapta kullanılmış dizel motorlu Citroen Jumpy'yi elektrikli bir araca dönüştüren Qinomic, bu dönüşüm ile birlikte Jumpy'ye 45 kwh kapasiteli bir batarya ve 100 kW güç üreten bir elektrik motor ekliyor.

Aracın bataryası ve elektrik motorunun ise Stellantis raflarından alındığını belirtelim.

SATIN ALMA MALİYETİ YARIYA DÜŞÜYOR

Qinomic yetkilileri, bu işlem sayesinde elektrikli bir ticari araca sahip olma maliyetini yarı yarıya düşürdüklerini aktarıyor.

Bunu da Jumpy'i örnek göstererek, "eğer doğuştan elektrikli bir araç olsaydı 50 bin euroya satın almak durumda kalacaktınız, fakat bizim çözümümüz sayesinde 25 bin euroya elektrikli bir ticari araç sahip olabilirsiniz" ifadeleri ile anlatıyorlar.

Bu noktada, Qinomic'in geliştirdiği elektrikli araçların aslında kullanılmış birer dizel motorlu ticari araç olduğunu da unutmamak gerek.

Qinomic'in bir sonraki hedefinin ise Renault Trafic olduğunu aktaralım.

FRANSA'DA BAŞLADI AVRUPA'YA YAYILACAK

Öte yandan, Lyon'daki fuarda Stellantis'in Qinomic işbirliğinde tanıttığı 'dönüştürülmüş elektrikli' Citroen Jumpy, Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor.

Tofaş ve Stellantis arasında Temmuz ayında imzalanan 400 milyon euroluk anlaşma kapsamında, Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ'nin payları Tofaş'a devredildi. Ayrıca Stellantis'in Peugeot, Citroen, Opel, Fiat markalarının 'K0' adı verilen 1 tonluk hafif ticari modelinin üretim sorumluluğu da Tofaş tarafından üstlenildi. Böylece, Qinomic'in dizelden elektrikliye dönüştürdüğü Jumpy ve Peugeot, Opel, Fiat logolu kardeşlerinin yeni üretim adresi Bursa'daki Tofaş fabrikası oldu.

Solutrans fuarında bu anlaşmayı hatırlattığımız Stellantis yetkililerine, Qinomic'in faaliyetlerini Türkiye'ye taşıma ihtimalini ve dönüştürülen araçların sıfır kilometre elektrikli araçların satışlarını nasıl etkileyeceğini de sorduk.

Elektrikliye dönüştürülen ticari araçların en başta Fransa'da satışa sunulacağını aktaran yetkililer, ardından Avrupa'nın diğer büyük pazarlarının da hedeflendiğini belirtti. Türkiye hakkındaki sorularımız ise "neden olmasın" şeklinde yanıtlandı!

SEKTÖR BÜYÜKLÜĞÜ 4.6 MİLYAR DOLAR

İçten yanmalı motora sahip otomobilleri elektrikli araçlara dönüştürme sektörü, kısaca elektrikli araca dönüşüm sektörü de denilebilir, 2022'de 4.6 milyar dolar büyüklüğe ulaştı.

10 yıl içinde yılda yüzde 8 büyümesi beklenen bu endüstrinin 2032 yılında pazar büyüklüğünü 10.5 milyar dolara taşıması öngörülüyor.

Global Market Insight raporuna göre, bu sektörün yüzde 35'ini ticari araçlar, yüzde 65'ini ise binek otomobiller oluşturuyor.

Dünyada Qinomic gibi kullanılmış dizel araçları elektrikliye dönüştüren firmalar haricinde, sıfır kilometre içten yanmalı otomobilleri de elektrikliye çeviren firmalar bulunuyor. Örneğin, dünyanın önemli pick-up pazarlarından Avustralya'da özellikle maden sektörü filolarındaki araçları elektrikliye dönüştürmeye başladı.

Fakat, Avustralya'da otomobil markalarının elektrikli pick-up modellerini satmıyor olması, firmaları sıfır kilometre dizel pick-up araçları elektrikliye çevirmeye zorluyor. Bu kapsamda birçok firma harekete geçerken, bunlardan SEA Electric isimli bir şirket yılda 4 bin adet dizel motorlu pick-up aracı elektrikliye dönüştürmesi ile dikkat çekiyor. Yine ülkede yeni kurulan Roev isimli bir firma da yılda 1000 adet pick-up modeli elektrikliye dönüştürmeyi hedefliyor.

Fakat, elektrikliye dönüşen sıfır kilometreli araçların satın alma maliyeti ise katlanıyor. Çünkü bu araçlar ana üreticilerden satın alındıktan sonra üçüncü şirketler tarafından elektrikliye dönüştürülüyor. Dolayısı ile sıfır emisyona geçişin astarı yüzünden pahalıya gelebiliyor.

2030'lu yıllarda üreticilerin içten yanmalı motorlara veda edecek olması, elektrikli otomobillerde yeni çözümleri de beraberinde getirecektir. Yakın gelecekte ise, 'sıfır kilometre bir elektrikli araç almak mı, yoksa eldeki içten yanmalı otomobili elektrikliye çevirmek mi' sorusu daha çok gündeme gelecek gibi.