Kadıköy depreme dayanıklı mı? İşte Kadıköy deprem risk raporu

Kadıköy, Kocaeli Yarımadası'nın güneybatı kesiminde bulunan Kadıköy, batı ve güneyde Marmara Denizi, kuzeybatıda Üsküdar, kuzeydoğuda Ataşehir ve doğuda Maltepe ilçeleriyle çevrilidir.

Marmara sahilleri boyunca Haydarpaşa'dan Bostancı'ya dek kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda oldukça uzun bir sahil şeridine (yaklaşık 21 km) sahip olan Kadıköy'de kıyı şeridi ve buna paralel uzanan ana ulaşım güzergahları yerleşme yapısını belirlerken, daha geride yer alan D-100 Karayolu ilçenin kuzey sınırını oluşturur.

İSTANBUL İLÇELERİ OLASI DEPREM RİSK RAPORU

“İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminleri İlçe Kitapçıkları”, ilçelere ait deprem tehlike analizlerini, kentsel üstyapı ve altyapı unsurlarının risk analizlerini sunmak amacıyla, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (DEZİM) ile Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı iş birliği ile hazırlanan “İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi” (İBB-KRDAE, 2019) verileri ve sonuçları kullanılarak, 2020 yılında hazırlanmıştır. “İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi (2019)” kapsamında, İstanbul bina envanterinin deprem risk analizlerini gerçekleştirmek üzere sınıflandırılmasında üç parametre dikkate alınmıştır (dini, tarihi, akaryakıt istasyonu vb. gibi özellikli bina türü yapılar hariç olmak üzere)

KADIKÖY RİSK RAPORU İÇİN TIKLAYINIZ

* Senaryo depremi için Kadıköy ilçesi tahmini çok ağır hasarlı bina sayısı dağılım haritası

* Senaryo depremi için Kadıköy ilçesi mahalle bazlı bina hasar tahminleri

* Senaryo depremi için Kadıköy ilçesi mahalle bazlı can kaybı ve yaralanma tahminler

KADIKÖY'DE BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİNDEN EN ÇOK KURBAĞLIDERE ETKİLENECEK

Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, olası büyük İstanbul depreminde Kadıköy'de Kurbağlıdere vadisi daha çok etkileneceğini söyledi.

En tehlikeli bölgenin Avrupa Yakası'nda Haliç'ten başlayıp Silivri'ye giden 10 kilometrelik alan olduğunu belirten Görür, "Sert olmayan yumuşak, kaygan zeminler şiddetli bir sarsıntıda heyelan yapma özelliğine sahip. Bu da riski artırıyor. Adaların güneyinden geçen bir fay var 1766’dan beri stres söz konusu.

Anadolu yakası ve Kadıköy, Avrupa'ya göre daha iyi durumda. Büyük ölçüde zeminde sorun yok. Sahilden kuzeye yani, Karadeniz'e doğru çıkıldığında olası bir depremin etkisi daha azalacaktır. Bunu 0.200'lerden 0.70'lere, hatta 0.40'lara gerileyen bir ivme ile orantılayabilirsiniz. Feneryolu, Fenerbahçe’den başlayan kaya zeminler genelde sağlam.

7 ve 8 aralığında olası bir depremde Kadıköy'ün Kurbağlıdere vadisi daha çok etkilenecektir. Merdivenköy, Zühtüpaşa, Caferağa, Osmanağa’da etki söz konusu" diye belirtti.

'KENTSEL DÖNÜŞÜM RASİMPAŞA, CAFERAĞA CİVARINDAN BAŞLAMALI'

Ataşehir’e uzanan bölgelere dikkat etmek gerektiğine dikkat çeken Görür, "Örneğin Kadıköy'de depremin etkisini büyüten oluşumlar var. Bu oluşum Kurbağlıdere. Bu vadideki binalar risk altında. Kentsel dönüşüm Rasimpaşa, Caferağa civarından başlamalı. Ve bunu geciktirmemeliyiz. Çünkü ciddi bir deprem tehdidi var. Fazla uzak bir zamanda da değil bu olası deprem. Yapıları tam, güvenli hale getirmeniz gerekir. Burada kentsel dönüşüm çok önemli. Yapı stokunun alt yapısı, deprem sonrası yol, su, elektrik, kanalizasyon, gaz hatları güvenli hale getirilmeli. Bu da tek başına olmaz. Devlet, iktidar, yerel yönetim ve halk el ele vermek zorunda" dedi.

Kent ve ilçe genelindeki tüm binaların kimlik kartlarının çıkarılması gerektiğini de savunan Görür, "Temelinden kullanılan malzemesine, mimarından müteahhidine, her bilginin kimlik kartına yazılmasını öneriyorum. Ardından mikro bölgelemeyi esas alan bir kent planı hazırlanmalı, sadece Kadıköy ve İstanbul değil, tüm kentlerimizin bu tür bir çalışmaya ihtiyacı var” diye konuştu.

KADIKÖY, ÇOK DAHA TEHLİKELİ

Jeofizik uzmanı Yard. Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu, yaptığı hesaplamalara dayanarak olası Marmara Depremi’nin Richter ölçeğine göre ‘+’0.2’ veya ‘-0.2’ yanılma payı ile 7.5 olacağını söyledi. Gündoğdu, Avcılar’a göre Kadıköy'ün çok daha tehlikeli olduğunun altını çizdi.

Gündoğdu'nun açıklamaları şu şekilde:

"1999’daki depremin yönü tam karşıdan yani deprem dalgaları Gölcük tarafından geliyordu. İzlediği yolda bir yansıma buldu veya gelip iki zon içinde kaldı. İki zon arasında kalınca frekansı çok arttı, genliği büyüdü. Olmadık hasarlar yaptı. Ama bu hasarlar Avcılar’ın her tarafında yok. Belirli yerlerde E5’in sağı solu, ve bir mahallede var. Denizden yamacı çıktıktan sonra hemen hemen hasar yok. Bu tabii yersel koşullarda özel bir durum.

Beklenen yeni deprem şimdi Avcılar’ın yanında kalıyor. Avcılar’ın yanında kalınca o kadar şiddetli hissetmeyeceğiz. Deprem dalgaları 'Makaslama' attığı zaman elips şeklinde hasar yayılıyor. Kırılma 251 yılda biriken enerji bitinceye kadar devam edecek. Buradaki hasar elips şeklinde oluyor. Hasar yani bu tarafa doğru şiddeti hemen azalıyor mesafeye bağlı. Avcılar’a göre Kadıköy çok daha tehlikeli. Çünkü istikamet olarak fayın tam karşısında kalacaklar. Gölcük’te olan depremde Adapazarı çok daha fazla hasar aldı. Ama kameralar falan oraya az gittiği için pek bilinmiyor. Bunun nedeni birincisi zemin faktörü, ikincisi tam depremin karşısında kaldılar. Bütün ivmesini, her şeyini aldılar."

KADIKÖY'ÜN ZEMİNİ DEPREM KONUSUNDA NE DURUMDA?

Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ise Kadıköy'ün olası bir depremdeki durumunu, İstanbul’daki fay hatlarını, kentsel dönüşümün bölgeye olan katkılarını ya da zararlarını şu şekilde anlattı;

"Kadıköy, 1894 depreminden etkilenmiştir. Kadıköy’ün büyük depremde etkileneceği Adalar fayı dediğimiz, Pendik açıklarından Büyükçekmece’ye kadar olan İstanbul’un 10 km güneyindeki fayın kırılacağı tezi öne sürülmüştür. Halbuki bu düşey bir faydır ve orada hiçbir ses yoktur. Bu anlamda 1894 depremi, Yalova Çınarcık’ta kırılmış ve İstanbul’u çok etkilemiştir. 1999 yılındaki depremden sonra 'İstanbul’a büyük bir deprem gelecek ve bundan en çok Kadıköy etkilenecek' söyleminin bilimsel hiçbir dayanağı yoktur.

Kumburgaz çukuru ve orta sırttaki depremin yönünün doğu-batı yönünde olacağı, depremin Kadıköy ve özellikle Moda’yı vuracağı söylenmiştir. Oysaki fayın kırılma biçiminin güney bloğu olan Marmara Denizi, batıya doğru hareket etmektedir. Kuzeydeki bölge doğuya doğru hareket edip, İstanbul’u vurmak yerine güneydeki grup batıya doğru hareket ettiği için Kadıköy’ü asla etkilememektedir. Kadıköy zemini Kurbağalıdere dışında, kıyı tarafı olsun Moda sırtları olsun kayalardan oluşmaktadır ve zemini oldukça iyidir. Fakat kıyıdaki yeşil alanları deprem riski var diye imara açıyorlar. Bunu bahane göstermeye başladılar."