İsteğe bağlı sigortalı nasıl erken emekli olur?
Sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmayanlar isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabilirler. İsteğe bağlı sigorta primleri BAĞ-KUR statüsünde değerlendirilir. BAĞ-KUR'lular SSK'ya göre daha geç emekli olurlar. Peki isteğe bağlı sigortalılar erken emekli olmak için ne yapmalı? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, isteğe bağlı sigorta ile ilgili merak edilenleri yazdı...
SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda emeklilik koşulları farklıdır. Özellikle 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanlar için SSK’dan daha avantajlı koşullarla ve daha erken emeklilik mümkündür. Söz konusu tarihten önce çalışmaya başlayan Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR’lu kadınlar 7200, erkekler 9000 prim günüyle emekli olabilirken, SSK’lı kadın ve erkeklerde prim günü koşulu 5000 – 5975 gün arasında değişmektedir.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan SSK’lı kadın ve erkekler 7000 prim günüyle ve sırasıyla 58, 60 yaşında emekli olurlar. Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR’lu kadın ve erkekler ise 9000 prim günüyle ve aynı yaşlarda emekli olurlar.
Sigortalı herhangi bir işte çalışmayanlar veya geçmişte sigortalı bir işte çalışmış oldukları halde prim günü eksik olanlar isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabiliyorlar. 2008 öncesinde SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı kapsamında isteğe bağlı sigortalı olunabiliyordu. 2008’de sistem değişikliğiyle SSK’ya tabi isteğe bağlı sigorta uygulamasına son verildi. O tarihten sonra tüm isteğe bağlı sigortalılar BAĞ-KUR (4/b) kapsamında değerlendirilmeye başlandı. 2008’den önce 4/a kapsamında prim ödemekte olanlar da 4/b’ye geçirildi.
SON 1260 GÜNE DİKKAT
Sistem değişikliği dolayısıyla isteğe bağlı sigortalılar eskisine göre daha geç emekli oluyorlar. Ancak, isteğe bağlı sigortalıların SSK statüsüne geçiş yaparak daha az primle daha erken emekli olmaları mümkün.
Kanuna göre, 1 Mayıs 2008 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlardan birden fazla statüde çalışması bulunanların son 7 yıldaki çalışma statüsüne bakılıyor. Son 7 yıl içinde en çok hangi statüde çalışılmışsa emeklilikte o statünün koşulları aranıyor.
SSK statüsünde emeklilik için gerekli prim gününü tamamlamaya yaklaşmış olanlar son 1260 gün (3,5 yıl) SSK’lı olarak çalışırlarsa daha erken emekli olabilirler.
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, SSK statüsünde emekli olabilmek için hesap kitap yaptırmalı. SSK’ya tabi olarak ne zaman emekli olabiliyorlarsa o tarihten geriye doğru 3.5 yıl (1260 gün) önce isteğe bağlı sigorta primi ödemeyi kesip 4/a (SSK) statüsünde bir işte çalışmaya başlamalılar.
2008 SONRASI ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLARDA UYGULAMA NASIL?
Birden fazla sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışanların hizmet birleştirmesinde son 7 yıl kuralı 1 Mayıs 2008 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar için geçerlidir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayıp birden fazla statüde çalışanların hizmet birleştirmesinde ise tüm çalışma yaşamına bakılıyor. En fazla hangi statüde çalışılmışsa o statüden emekli olunabiliyor. Sürelerin eşit olması halinde en son çalışılan statüden emekli aylığı bağlanabiliyor.
KİMLER İSTEĞE BAĞLI SİGORTA YAPTIRABİLİR?
İsteğe bağlı sigorta yaptırabilmek için aranan şartlar şöyle:
Türkiye’de ikamet etmek,
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak,
Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
18 yaşını doldurmuş bulunmak,
Sosyal Güvenlik Kurumu’na isteğe bağlı sigorta talebinde bulunmak.
