Cari açık geriledi

Cari açık nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20.4 oranında azalarak 3 milyar 130 milyon dolara düştü. Yılın ilk dört ayında da cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 3 oranında azalarak 12 milyar 258 milyon dolara indi.

Merkez Bankası, Ocak-Nisan dönemine ilişkin ödemeler dengesi gelişmelerini açıkladı. Buna göre, nisan ayında cari açık, bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 20.4 oranında azalarak 3 milyar 933 milyon dolardan 3 milyar 130 milyon dolara düştü. Nisan ayı cari işlemler hesabı alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18 oranında azalarak 3 milyar 417 milyon dolara düştüğü, hizmetler dengesindeki fazlanın yüzde 32.2 oranında büyüyerek 800 milyon dolara çıktığı, gelir dengesindeki açığın yüzde 31.2 artışla 580 milyon dolara yükseldiği ve cari transferlerden kaynaklanan girişlerin yüzde 5.6 azalışla 67 milyon dolar olarak gerçekleştiği gözlendi.

Bunun sonucunda 2007 yılının Ocak-Nisan döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 3 oranında azalarak 12 milyar 643 milyon dolardan, 12 milyar 258 milyon dolara indi.

İTHALAT YÜZDE 15.9, İHRACAT YÜZDE 25.3 ARTTI

Ocak-Nisan dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.5 azalarak 12 milyar 152 milyon dolar tutarında açık verdi. Ocak-Nisan dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 15.9 oranında artarak 47 milyar 643 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 25.3 oranında artarak 31 milyar 367 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin yüzde 28.2 oranında artarak 1 milyar 809 milyon dolara yükseldiği görüldü.

Nisan ayı için tahmini veriler olmak üzere, 2007 yılının ilk dört aylık döneminde turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 9.8 artarak 3 milyar 226 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 18.3 artarak 924 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 6.7 oranında artarak 2 milyar 302 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde ise net giderler, 2006 yılının aynı dönemine oranla yüzde 67.3 küçülme kaydederek 68 milyon dolar oldu. Alt kalemler itibariyle, net navlun giderlerinde 419 milyon dolar net çıkış gözlemlenirken, diğer taşımacılık kaleminden kaynaklanan net girişler 2007 yılının Ocak-Nisan döneminde 351 milyon dolar oldu.

Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetleri, 2007 yılının ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 1.2 azalarak 250 milyon dolar giriş kaydetti.

HİZMET DENGESİ 1.9 MİLYAR DOLAR FAZLA VERDİ

Bu gelişmeler sonucunda, 2006 yılının Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 772 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, 2007 yılının aynı döneminde 1 milyar 996 milyon dolar fazla verdi.

Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, 2007 yılının Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 474 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu dönemde yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 704 milyon, 325 milyon ve 1 milyar 407 milyon dolar oldu.

Aynı dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılının ilk dört ayına oranla yüzde 25.8 artarak 2 milyar 95 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Bir önceki yılın Ocak-Nisan dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2007 yılının aynı döneminde yüzde 3.9 oranında azalarak 372 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 311 milyon ve 61 milyon dolar olarak gerçekleşti.

FİNANS HESAPLARINDA NET SERMAYE GİRİŞİ AZALDI

2007 yılının Ocak-Nisan döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, 2006 yılının aynı dönemine göre yüzde 20.3 azalarak 9 milyar 958 milyon dolar oldu.

Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2006 yılının Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 713 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 10 milyar 40 milyon dolara yükseldi.

2007 yılının Ocak-Nisan dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 1 milyar 256 milyon dolara yükseldiği tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 145 milyon dolar net kullanım gerçekleştirildiği belirlendi.

Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, bir önceki yılın ilk dört ayında net 133 milyon dolar tasfiye yapılırken, 2007 yılının aynı döneminde ise net 1 milyar 333 milyon dolar tutarında yurtdışında yeni yatırım yapıldı.

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 8.7 MİLYAR DOLARA YÜKSELDİ

Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, 2006 yılının Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 846 milyon dolardan, 2007 yılının aynı döneminde 8 milyar 707 milyon dolara yükseldi.

Portföy yatırımlarında 2006 yılının Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 993 milyon dolar olarak gerçekleşen net sermaye girişi, 2007 yılının aynı döneminde 6 milyar 680 milyon dolara yükseldi.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2006 Ocak-Nisan döneminde 468 milyon dolar ve 2007 yılının aynı döneminde 1 milyar 262 milyon dolar net alım yapıldı.

PİYASALARDA 4.3 MİLYAR DOLARLIK ALIM

Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümü incelendiğinde yurtdışında yerleşik kişiler, bu yılın nisan ayında hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetleri piyasalarında sırasıyla 760 milyon dolar ve 1 milyar 920 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi. Böylece, 2007 yılı Ocak-Nisan döneminde söz konusu piyasalarda sırasıyla 217 milyon dolar ve 4 milyar 348 milyon dolar net alım gerçekleştirildi.

Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan kalemde 2006 yılı Ocak-Nisan döneminde 15 milyar 148 milyon dolar net giriş gerçekleşirken, 2007 yılının aynı döneminde 115 milyon dolar net giriş oldu.

Varlıklar bölümünde yer alan ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak 2006 yılı Ocak-Nisan döneminde ve 2007 yılının aynı döneminde sırasıyla 35 milyon dolar ve 104 milyon dolar tutarında net kredi geri ödemesi gerçekleşti. Nakit kredilerde ise 2006 yılı Ocak-Nisan döneminde yurtdışı yerleşiklere 237 milyon dolar net kredi açılmışken, bu yılın aynı döneminde 21 milyon dolar tutarında net kredi açıldı.

Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2006 yılının ilk dört aylık döneminde 2 milyar 310 milyon dolar azalırken, bu yılın aynı döneminde 1 milyar 846 milyon dolar tutarında arttı.

YÜKÜMLÜLÜKLER 1.8 MİLYAR DOLAR ARTTI

Bir önceki yılın Ocak-Nisan döneminde 13 milyar 40 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın aynı döneminde 1 milyar 878 milyon dolar artış gerçekleşti.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2006 yılının Ocak-Nisan döneminde toplam 717 milyon dolar, 2007 yılının aynı döneminde ise 1 milyar 50 milyon dolar net kullanım kaydedildi. Krediler kalemi incelendiğinde ise Ocak-Nisan 2007 döneminde Genel Hükümet, Uluslararası Para Fonu kredileriyle ilgili olarak 2 milyar 873 milyon dolar ve yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredilerle ilgili olarak da net 212 milyon dolar geri ödemede bulunuldu.

BANKA KREDİLERİ YÜZDE 65 AZALDI

Bu dönemde bankacılık sektörünün yurtdışından sağlamış olduğu net kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 64.5 azalarak 1 milyar 238 milyon dolar olurken, diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı da yüzde 19.3 azalarak 7 milyar 481 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, bir önceki yılın Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 6 milyon dolar net artış olmuşken, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 837 milyon dolar tutarında net düşüş yaşandı. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 4 milyar 756 milyon dolar tutarında azaldı.

Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2006 yılının ilk dört aylık döneminde 7.5 milyar dolar artmışken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 544 milyon dolar artış gösterdi.