Akaryakıt zamları sonrası benzinli mi, dizel mi?
Akaryakıt fiyatlarında son dönemde gerçekleşen artışlar, yıllardır cevabı merak edilen 'dizel mi benzinli mi?' sorusunu da yeniden gündeme getirdi. Benzin ve motorinde ÖTV ve KDV kaynaklı 6 liralık artış yaşanması depo dolum maliyetlerini artırırken, benzinli araçlara göre daha pahalı olan dizel otomobillerin amortisman sürelerinde de değişim yarattı. Aynı otomobilin dizel ve benzinli versiyonları üzerinden yaptığımız hesaplamada çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı! Yiğitcan Yıldız yazdı...
Benzin ve motorinde yaşanan vergi artışı, akaryakıt fiyatlarının son dönemdeki en büyük fiyat artışına yol açtı.
Önceki gün, benzin ve motorine uygulanan ÖTV 5 lira artırıldı. ÖTV'den yüzde 20 KDV alınması sebebiyle de pompa fiyatlarındaki artış 6 lirayı buldu.
Gelinen noktada, benzinin litresi 34 TL, motorinin litresi ise 32.37 TL oldu. Yılbaşında ise benzinin litresi 19.47 TL, motorinin litresi ise 22.08 TL'den satılıyordu.
Akaryakıt fiyatlarındaki hızlı değişimin yanında araç fiyatlarının da yükselmesi, dizel ve benzinli araç arasında kalanların amortisman hesabını da baştan yazdı.
Örneğin, Bursa'da üretilen yerli bir c-segment sedan otomobili ele alalım. Bu otomobilin 1.5 litrelik dizel motor ve otomatik vitesli versiyonunun fiyatı 1 milyon 363 bin 900 TL'den başlıyor. Bu aracın, aynı donanım paketine sahip fakat 1.3 litre benzinli ve otomatik şanzımanlı versiyonun fiyatı ise 1 milyon 205 bin TL olarak açıklanıyor. Yani arada 158 bin 900 TL'lik fark bulunuyor.
Fabrika verisine göre, dizel motorlu versiyon 100 kilometrede 4.7 litre yakıt tüketirken, benzinli versiyon ise 100 kilometrede 6 litre yakıt tüketiyor.
Fakat, İstanbul gibi yoğun trafiğin olduğu kentlerde ortalama bir kullanım ile bu değerler yüzde 25 kadar yukarı çıkabilir. Dolayısı ile, dizel motorun tüketimini 100 kilometrede 5.8 litre, benzinli motorun ise tüketimini 100 kilometrede 7.5 litre olarak değerlendirmek, yapılacak hesaplamada daha gerçekçi veriler elde etmemizi sağlayacak.
Rakamlar, dizel motorlu versiyonun tek depo ile 862 km, benzinli versiyonun ise tek depo ile 653 km yol gidebildiğini gösteriyor.
Hesaplamada, bu araçların yakıt deposunun büyüklüğünü de göz önünde bulundurmak gerekli. Buna göre dizel versiyonun yakıt deposu 50 litre iken, benzinli versiyonun yakıt deposu ise 49 litre yakıt kapasitesine sahip.
HESAP DEĞİŞTİ
Aynı otomobilin dizel ve benzinli versiyonlarının teknik özelliklerine baktıktan sonra, işin amortisman hesabına bakalım.
Bu hesabı yaparken, kaç kilometrelik kullanımdan sonra dizel motora ödenen fazladan 158 bin 900 TL'nin çıkarılabileceği ve dizelin daha ekonomik bir seçenek hale geleceğini tespit etmeye çalışacağız.
Hesaplamada otomobillerin ikinci el değerleri ve bakım masrafları gibi parametreleri göz ardı ederek, sadece güncel akaryakıt fiyatları üzerinden bir sonuç edeceğiz. Bu noktada, her iki versiyonun Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin (MTV) aynı tutarda olduğuna da belirtelim.
Buna göre, örnekte ele aldığımız otomobilin dizel versiyonun deposunun güncel motorin fiyatına göre 1618.5 TL'ye, benzinli versiyonun deposunun ise yine güncel fiyatlara göre 1668.45 TL'ye dolduğunu bilmek lazım.
GİDİLEN YOL ARTTIKÇA AMORTİSMAN SÜRESİ KISALIYOR
Eğer yılda 10 bin kilometre yol giden bir sürücü dizel motorlu aracı tercih edecekse yılda 11.6 depo motorin almak durumunda kalacak. Dolayısı ile yakıt maliyeti yılda 18 bin 774 TL'yi bulacak.
Aynı sürücü benzinli otomobili tercih ederse, yılda 15.3 depo benzin alacağından, yıllık akaryakıt masrafı 25 bin 527 TL olacak.
Rakamlar, aynı otomobilin dizel ve benzinli versiyonları ile yılda 10 bin kilometre yol yapılması halinde dizel motor lehine yılda 6 bin 753 TL fark yaratıyor.
Fakat, ilk satın alımda dizel motorlu otomobilin benzinli araca göre 158 bin 900 TL kadar pahalı olması, yıllık 10 bin kilometrelik kullanımda 24 yıl sonra dizelin daha cazip olacağı anlamına geliyor.
Bu süre, yıl içinde gidilen yol arttıkça azalıyor. Örneğin, yılda 20 bin kilometre yapılırsa, bu sürenin 12 yıla ineceği söylenebilir.
Yılda 30 bin kilometre yapıldığında ise, söz konusu amortisman süresi 8 yıla inerken, yılda 50 bin kilometrelik kullanımda ise 5 yıl içinde dizel motora fazladan ödenen parayı çıkarmak mümkün hale geliyor.
Bu hesap ile, dizel motor için fazladan ödenen 158 bin 900 TL'yi çıkarmak için yılda 236 bin kilometre mesafe yapmak gerekiyor.
Yaptığımız hesaba göre, eğer bir sürücü yılda 236 bin kilometre yaparsa, ancak o zaman dizel motorlu otomobilini amorti edebiliyor.
Bir diğer deyişle, yılda 10 bin kilometre yapan bir kullanıcı, 23.6 yılda dizel motor için ödediği fazladan tutarı çıkarabiliyor.
Dizel motor için benzinli versiyona göre ödenen fazladan tutarın amortisman süresi, otomobillerin modeline göre farklılık gösterebilir.
Fakat, günümüzde emisyon kuralları sebebi ile artık çok az üretici dizel motor seçeneği sunmaya başladı.
Dolayısı ile, Türkiye'nin en çok satılan yerli otomobillerinden biri üzerinden yaptığımız incelemede, aynı otomobilin dizeline ödenen farkın mevcut akaryakıt fiyatları göz önüne alındığında ancak 236 bin kilometreden sonra sahibine kazandırmaya başlaması genel bir fikir verecektir.
