Kısa çalışma ödeneği başvuruları evrak üzerinden değerlendirilecek

Koronavirüs dolayısıyla geçici olarak kapatılan iş yerlerinde çalışanlar için İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği verilecek. Kısa çalışma ödeneği genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin en az 3’te 1 oranında azaltılması veya faaliyetin en az dört hafta durdurulması hallerinde uygulanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta açıkladığı ekonomik paket kapsamında kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için gereken süreçler kolaylaştırılacak ve hızlandırılacak. İŞKUR, koronavirüs nedeniyle faaliyetlerine ara veren işletmelerin başvurusunu “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel zorlayıcı sebep” kapsamında değerlendirecek.

Kısa çalışma ödeneğinin normalde uzun bir prosedürü bulunuyor. Süreci hızlandırmak ve karantina döneminde insan temasını azaltmak amacıyla başvurular internet üzerinden yapılacak. İşverenler bugünden itibaren, bağlı bulundukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile merkezlerine, elektronik posta ile evrakları gönderebilecekler.

İş müfettişlerinin uygunluk tespitinin ardından kısa çalışma ödeneğinin ödenmesine başlanacak. İş müfettişleri hem iş yeri açısından hem de tek tek işçiler açısından uygunluk değerlendirmesi yapacak.

KORONAVİRÜS SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ!

YASAL DÜZENLEME BEKLENMEDİ

İş yerlerinde tatil uygulaması eğlence ve yeme-içme mekânları için geçen hafta başlarken, perakende, tekstil, otomotiv gibi istihdamın yoğun olduğu sektörlerde ise bugünden itibaren başladı.

İş yerinde faaliyete zorunlu ara verilmesi durumunda işverenin sorumluluğu bir haftalık ücretin yarısı ile sınırlı bulunuyor. Bu nedenle işçilerin ilk hafta ücretlerinin yarısı işverence karşılanacak. Bazı işverenler işçisini desteklemek amacıyla tam ücret ödeyecek. İlk haftaya ilişkin ücret ve prim yükümlülükleri işverene ait bulunuyor.

Kısa çalışma ödeneği, faaliyete ara veren, üretimi durdurulan iş yerlerinde, tatil uygulamasının ikinci haftasından itibaren devreye girecek.

İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılan işsizlik maaşı ve kısa çalışma ödemeleri her ayın 5’inde hesaplara yatırılıyor. İşlemlerin tamamlanması halinde 16-21 Mart tarihlerini kapsayan hafta faaliyetine ara verilen işletmelerde gerekli koşulları sağlayan çalışanlar için bugünden başlayarak kısa çalışma ödeneği verilecek.

TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmekte olan torba kanun teklifine, kısa çalışma ödeneği ile ilgili maddeler önergelerle eklenecek. Mevcut kanuna göre, kısa çalışma ödeneği alabilmek için işçinin son 3 yılda en az 600 gün priminin bulunması gerekiyor. Yapılacak değişiklik ile bu sürenin 450 veya 400 güne indirilmesi bekleniyor.

Yasa değişikliği yapılmadan başvurular toplanarak zaman kazanılacak. O arada yasa değişikliği de hayata geçeceğinden, yeni kriterlere göre ödenekten yararlanacak işçiler tespit edilecek. Böylece salgın nedeniyle üretime/faaliyete ara verilen iş yerlerinde çalışan işçiler için kısa çalışma ödeneği hızlı bir şekilde devreye sokulabilecek.

BAŞVURUDA NELER İSTENECEK?

İşverenler, kısa çalışma talep formu dolduracaklar ve kısa çalışma yaptırılacak işçilerin bilgilerini içeren listeyi İŞKUR’a elektronik postayla gönderecekler.

İşçiler kendi adına ödenek başvurusunda bulunamıyor. Başvurular işçiler adına sadece işverence yapılabiliyor.

Normalde kısa çalışma ödeneği verilmesi konusunda İŞKUR Yönetim Kurulu’nun karar alması gerekiyor. Fakat deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için yönetim kurulu kararı aranmıyor.

Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren, buna ilişkin kanıtları talep formuna ekleyecek.

Başvuruların iş yerine gidilmeden belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşıyor. İŞKUR gerektiğinde işverenden ilave belgeler talep edebilecek.

UYGUNLUK TESPİTİ NASIL YAPILACAK?

Başvurularla ilgili tüm incelemeler, iş yerine gidilmeksizin iş müfettişleri tarafından evrak üzerinden gerçekleştirilecek. Başvuru evrakında eksiklik bulunan işverenle derhal iletişime geçilerek, eksikleri elektronik ortamda tamamlaması istenecek.

Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan yeme içme mekânları, AVM’ler, kuaförler gibi işyerleriyle ilgili uygunluk tespiti incelemelerinde, sadece iş yerlerinin bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli kabul edilecek. Bu iş yerlerindeki kısa çalışma ödeneği, idari tasarrufun süresi ile sınırlı olacak. Örneğin 15 Nisan’da çalışma yasağı kaldırılırsa, bu tarihten sonra kısa çalışma ödeneği verilmeyecek.

İŞKUR, ödenek başvurusu kabul edilen işverenleri bilgilendirecek. İşveren, kendilerine tanınacak süre içinde işçi listesini güncelleyebilecek.

KİM NE KADAR ÖDENEK ALACAK?

Kısa çalışma ödeneği, son 12 aylık ortalama prime esas kazancın yüzde 60’ı oranında veriliyor. En yüksek kısa çalışma ödeneği ise brüt asgari ücretin yüzde 150’si ile sınırlı. Kısa çalışma ödeneğinden sadece damga vergisi kesilir. 2019’un mart-aralık ayları ile bu yılın ilk iki ayında prime esas kazancı asgari ücret olan kişiler 1.561 TL ödenek alacak. En yüksek ödenek ise 4 bin 380 TL olacak.

SİGORTA PRİMİ YATIRILMAYACAK

Kısa çalışma ödeneği alınan sürede genel sağlık sigortası (GSS) primleri İşsizlik Fonu’ndan yapılacak. Ancak, kısa ve uzun vadeli sigorta primleri yatırılmayacak. Bu dönemde işverenin de prim yatırma yükümlülüğü bulunmuyor.

ÖDENEK HANGİ DURUMDA KESİLİR?

Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silah altına alınması, mecburi hizmet dolayısıyla işinden ayrılması veya geçici iş göremezlik ödeneği bağlanması durumunda kesilir.