Patron işten çıkartırsa tazminat öder
Geçen yıl çıkartılan bedelli askerliğin ardından bu yıl askerlik sisteminde köklü değişiklik yapılarak bedelli askerliğin kalıcı hale getirilmesi nedeniyle askerlik konusunda okurlardan çok sayıda sorular geliyor. Kimisi askerliği kıdem tazminatını alarak işten ayrılıp yeni bir işe başlamak için fırsat olarak görürken, kimisi de işten çıkartılma endişesi yaşıyor. HABERTÜRK'ten Ahmet Kıvanç, sizlerden gelen soruları yanıtladı
ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN ATAN PATRON TAZMİNAT ÖDER
Soru: Devam eden 21 günlük bedelli askerlik sisteminde ücretli yıllık izin kullanabilir miyim? (Ali Uğur körkuyu)
Yanıt: Ali Bey, askerlik döneminde yıllık ücretli izin kullanma hakkı bulunmuyor. Kanuna göre, askerde iken sadece 4/b’lilerin (BAĞ-KUR) sosyal güvenlik prim ödemeleri devam edebilir. Askerlik süresi boyunca 4/a’lıların iş sözleşmesi askıya alınır, o dönemde sosyal güvenlik primleri ödenmez. Askerlik nedeniyle işten atılırsanız ihbar ve kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir. Çalıştığınız işyerinde en az 30 işçi bulunuyorsa, işe iade davası açma hakkınız doğar.
Askerlik gerekçesiyle iş akdinizi kendiniz feshederseniz kıdem tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz. Kendiniz ayrıldığınız halde askerlik sonrası yeniden eski işyerinizde çalışmak isterseniz işveren size öncelik vermek zorunda. Sizin yerinize başkasını işe alırsa üç aylık maaş tutarında ayrıca tazminat ödemesi gerekir.
MEMURİYETTEN ÖNCEKİ SSK’LI ÇALIŞMA EMEKLİLİK YAŞINI ETKİLER Mİ?
Soru: 20.07.1976 doğumluyum. Meslek lisesinde okuduğum için ilk işe giriş tarihim 02.10.1992. 17.05.1993 tarihinde
başlayan 481 gün 4/a’lı hizmet sürem mevcut. 07.10.1999 tarihinde de teknik öğretmen olarak girişim var ve halen de kamu üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışıyorum.4/c’li olarak toplam 6870 gün hizmetim var. Askerliğimi 6 ay kısa dönem olarak yaptım, onunla ilgili bir borçlanma da yapmadım. Daha önce bir okura verdiğiniz yanıtta, emeklilik yaşının düşebilmesi için 22.05.2002’den önceki çalışmalarının toplamının an az üç yıl olması gerektiğini belirtmişsiniz. Verdiğim bilgilere göre ne zaman emekli olabilirim? (Mehmet Tan)
Yanıt: Mehmet Bey, memuriyete başlama tarihiniz itibarıyla normalde 4/c statüsünde 60 yaşında emekli olabilirsiniz. Fakat, SSK’daki 481 günlük prim sayesinde 22 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmaya kalan süreniz 22 yılın altına düşer. Böylece 60 yerine, 58 yaşını dolduracağınız 20 Temmuz 2034 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Sizin durumunuzda askerlik borçlanması yapmak, emeklilik yaşını değiştirmez. Sadece prim günlerinizi artırır. Emekli aylığınıza, borçlanma yapmanızı gerektirecek önemli bir katkısı olmaz.
ASKERİ OKULDAN AYRILANLARIN SİGORTA BAŞLANGICI
Soru: 1992-1993 yılında teknik astsubay hazırlama okuluna başladım. Kendi isteğimle 1993 yılında tazminat ödeyerek okuldan ayrıldım. 2006 yılında SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Astsubay okulundan olan arkadaşlarım okul yıllarını emeklilik sürelerine saydırdı. Benim sigorta başlangıcım 1992 olarak kabul edilir mi? (Nafiz Kılınç)
Yanıt: Nafiz Bey, okul döneminizin sigorta başlangıcı sayılabilmesi için eğitiminizi başarıyla tamamladıktan sonra mesleğe başlamış olmanız gerekiyor. Astsubay okulunu bitirmiş olsaydınız da bitirdikten sonra göreve başlamadan ayrılsaydınız, öğrencilik döneminiz sigorta başlangıcı olarak kabul edilmezdi. Sizinle aynı dönemde okula başlayıp, astsubay olarak göreve devam edenlerin sigorta başlangıcı ise 1992 yılı olarak kabul edilir. Sizin için maalesef böyle bir imkan bulunmamaktadır. Bu kurallar emniyet hizmetleri sınıfında görev yapanlar için de aynen geçerlidir.
HİZMET BİRLEŞTİRME DİLEKÇESİNDEN ÖNCE E-DEVLET’TEN KONTROL EDİN
Soru: Babam 25.12.1972 doğumlu ve ilk sigorta girişi 02.10.1989. 4/a hizmetinde 5955 gün, 4/b hizmetinde 3475 gün sigortası bulunuyor. 1994 yılında da 18 ay askerlik yapmış. Son 3.5 yıl SSK’lı çalıştı. Ne zaman emekli olabilir? SSK ve BAĞ-KUR hizmetlerini birleştirmemiz gerekir mi? (Celil Berkcan Koca)
Yanıt: Celil Bey, babanız, SSK’dan normal emeklilikte 25 yıl sigortalılık, 5450 prim günüyle 51 yaşa tabi. Sigortalılık süresini ve prim gününü doldurmuş görünüyor. Bundan böyle hiç çalışmasa bile 25 Aralık 2023 tarihinde emekli olabilir.
SSK ve BAĞ-KUR hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından birleştiriliyor. E-Devlet’ten girip, 4/a ve 4/b hizmet dökümlerini kontrol ederek, hizmet birleştirmesi yapılıp yapılmadığını görebilirsiniz. Şayet birleştirilmemişse yazılı başvuru yapabilirsiniz.
Askerlik borçlanmasını yaparsa emekli aylığı artar. Özellikle 2000 öncesi askerlik yapmış olduğu içinmaaşını olumlu katkısı olur. 540 günlük askerlik borçlanması yapmak için tabandan ödeme yaptığında bile en az 14 bin 750 lira prim ödemesi gerekir.
