Batarya anlaşmasının birden çok nedeni var

Adını Mercedes'ten aldığı yaklaşık 500 milyon dolarlık yatırım ile duyduğumuz batarya üreticisi Farasis, Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) ile flaş bir anlaşmaya giderek dikkatleri üzerine çekti. Söz konusu anlaşma kapsamında yerli otomobilin batarya modülü ve paketi Türkiye’de üretilecek. Karşılıklı atılan imzalar yerli otomobilin kalbi görevini gören bataryasını da yerli yaparken, bu anlaşmanın TOGG için önemini anlamak adına öncelikle elektrikli otomobil bataryalarındaki teknolojik gelişmelere ve dünyadaki diğer elektrikli araç üreticilerinin batarya tercihlerine bakmakta fayda var.

Son yıllarda elektrikli araçların yaygınlaşmasında bataryaların önemli bir payı bulunuyor. Batarya teknolojisinde gerçekleşen ilerlemeler, en hafif metallerden lityumun şarj edilebilir bataryalarda kullanılmasına yol açtı. Yüksek miktarda elektro kimyasal madde içeren ve bu sayede daha yüksek enerji depolamaya izin veren lityum maddesi, batarya paketlerinde hafifleme ve küçülme sağladı. Ayrıca, daha kısa şarj sürelerinin de önünü açtı. Böylece, elektrikli otomobillerde kullanılan nikel ve kobalt içerikli bataryalar, fiyatlarında ucuzlaması ile yerini lityum bataryalara bırakmaya başladı.

Bu noktada, Bloomberg Yeni Enerji Finansmanı'nın (BNEF) Aralık 2019'da yayınladığı yıllık rapora göre, son 10 yılda lityum iyon batarya fiyatlarının yüzde 87 oranında azalarak 156 dolar/kWh'ye düştüğünü belirtelim.

Tüm bunlar alt alta konulduğunda, elektrikli otomobillerin lityum bataryalar sayesinde içten yanmalı otomobillere göre daha güçlü birer alternatif haline geldiği görülüyor. Yerli otomobilin Türkiye'de üretilecek bataryasının da lityum içerikli olması, çağın bir gereği olarak karşımıza çıkıyor.

ÇOĞU ÜRETİCİNİN 'KALBİ' UZAK DOĞULU

Batarya teknolojilerinin haricinde, dünyadaki diğer elektrikli otomobil üreticileri ile batarya geliştiricileri arasındaki ilişkilere de bakmakta yarar var.

Elektrikli otomobillere pil geliştiren firmalar arasında Çinli, Koreli ve Japon şirketler öne çıkıyor. Elektrikli otomobil üreticilerinin batarya geliştiren firmalar ile çeşitli anlaşmaları bulunuyor. Bunlar arasında Tesla ile Japon Panasonic arasındaki anlaşma en çok dikkat çekenler arasında.

.png

Uzuna bir süredir ABD'li elektrikli otomobil üreticisi Tesla'nın tek batarya tedarikçisi konumunda olan Panasonic, Tesla'nın Çin pazarına girmesi ile bu özelliğini kaybetti ve önemli bir pazar kaybı yaşadı. Öyle ki, Çin'in Şangay kentinde geçtiğimiz yıl üretime başlayan Tesla, buradaki tesisindeki ürettiği araçlarda Çinli batarya üreticisi CATL'in teknolojisini kullanmaya başladı.

Panasonic bir süredir ABD'deki Tesla fabrikasının içinde şirket için üretim yapıyor. Tesla'nın ise, herhangi bir batarya üreticisine bağımlılığı azaltmak adına kendi başına batarya üretme çalışmaları devam ediyor.

Çin merkezli China's Contemporary Amperex Technology (CATL), hali hazırda dünyanın en büyük batarya üreticisi konumunda. BMW, Volkswagen, Daimler, Toyota, Volvo ve Honda gibi üreticiler ile anlaşmaları bulunan CATL, kendi ülkesindeki yerel üreticilere batarya sağlıyor. Çin'in elektrikli otomobillere geçiş için belirlediği hedefler doğrultusunda her yıl üretimini artıran firma Almanya'da ve ABD'de fabrika yatırımı yapmayı hedefliyor.

Çinli bir diğer büyük batarya üreticisi BYD'nin arkasında ise ABD'li milyarder iş adamı Warren Buffett yer alıyor. Aynı zamanda otomobil üreticisi de olan BYD, ürettiği bataryaları çoğunlukla kendi araçlarında kullanıyor. Şirket, batarya hücresi üretimini ise Avrupa'ya taşımayı planlıyor.

EN BÜYÜK PAY ÇİNLİLERDE

Koreli LG Chem'in ise General Motors, Ford, Renault, Hyundai, Volkswagen, Volvo ile anlaşmaları bulunuyor. Şirketin Volvo'nun sahibi Çinli Geely ile ortak girişimi Çin'de faaliyet gösterirken, Şangay'daki Tesla fabrikasının yakınına da 2.8 milyar dolarlık fabrika yatırım planı bulunuyor. Koreli şirketin ABD ve Polonya için de yatırım planladığı kaydediliyor.

Koreli bir başka batarya üreticisi Samsung SDI'nın da, BMW, Volvo ve Volkswagen ile çeşitli anlaşmaları söz konusu. Şirket son olarak Macaristan'a 1.3 milyar dolarlık bir yatırımda bulundu. Buradaki tesiste yılda 50 bin bataryanın üretilmesi hedefleniyor.

Bir başka Koreli SK Innovation da, kendi ülkesinde ürettiği bataryaları Volkswagen, Daimler, Kia, Jaguar Land Rover ve Ferrari gibi firmalara satıyor. Şirketin, ABD, Çin ve Macaristan'da 3.9 milyar dolarlık genişleme planı bulunuyor.

Bu şirketlerin dünyadaki toplam batarya üretimindeki paylarına bakıldığında CATL'in yüzde 28, Panasonic'in yüzde 25, LG Chem'in yüzde 12, BYD'nin yüzde 9, Samsung SDI'ın yüzde 4 oranında söz sahibi olduğu görülüyor. Söz konusu şirketler haricinde, özellikle Çin'de, daha düşük adetlerde üretim yapan batarya firmaları da mevcut.

TÜRKİYE'YE TEKNOLOJİ TRANSFERİ SAĞLAYACAK

Gelelim TOGG'un Farasis ile imzaladığı anlaşmaya. Dünyanın büyük otomobil üreticilerinin yukarıda bahsi geçen şirketler ile çalışması, TOGG'un neden Farasis'i seçtiği sorusunu kuşkusuz akıllara getiriyor. Öncelikle, bu tercihin birden çok nedeninin bulunduğunu belirtelim.

İşe otomobil boyutundan bakıldığında, Farasis'in öncüsü olduğu NMC kimyasalının lityum pillere entegre edilmesi, bataryanın şarj süresi, araca sağladığı menzil ve sunduğu performans gibi parametrelerde verimlilik artışı sağlıyor.

Öte yandan, Farasis'in kendi tesislerinden TOGG'a batarya satmak yerine, Türkiye'de TOGG ve Farasis girişimiyle kurulacak ortak girişimin yerli otomobile batarya sağlayacak olması da yapılan tercihin bir başka ayağını oluşturuyor.

İşin bu kısmı, Türkiye açısından teknoloji transferi anlamına gelirken, kurulacak yeni şirketin diğer üreticilere batarya tedarikinde bulunacak olması da Türkiye'den önümüzdeki yıllarda batarya ihracatı yapılacağı anlamına geliyor. En önemlisi de, yerli otomobilin bataryasını kendi ortak olduğu şirketten sağlayacak olması ile batarya konusunda dışa bağımlılığın önüne geçilecek.

Ayrıca, ortak girişimin depolama ve mobilite çözümleri için de batarya geliştirecek olması, söz konusu teknolojinin otomobiller haricinde de kendisine kullanım alanı bularak ekonomik ölçeğini artırmasına yardımcı olacak.

Anlaşmaya varılan tüm bu başlıkların, TOGG'u salt bir elektrikli otomobil üreticisi konumundan, elektrikli araç teknolojileri geliştiren bir mobilite firmasına dönüştüreceğini söyleyebiliriz. Özetle, Pazar günü Alman basınının da vurguladığı gibi, TOGG Türkiye'nin Tesla'sı olma yolunda emin adımlarla ilerliyor.