Kamuda yardımcı hizmetler sınıfı sancısı
Kamudaki taşeron işçilerin kadroya alınmasının ardından yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar da eğitimlerine uygun memur kadrolarına atanmak için ümitlendi. Sayıları 110 bine ulaşan yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar, Devlet Memurları Kanunu'ndan yardımcı hizmetler sınıfı ile ilgili hükümlerin tümüyle kazınmasını istiyor. CHP, İYİ Parti ve MHP milletvekillerinin TBMM Başkanlığına sunduğu kanun teklifleri, gözleri meclise çevirdi. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, yıllardır eğitimlerine uygun kadrolara geçmek isteyen yardımcı hizmetler sınıfında çalışanların sorunlarını yazdı.
Yardımcı hizmetler sınıfı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36. maddesinde düzenleniyor. Kanunda yardımcı hizmetler sınıfı şöyle tanımlanıyor:
“Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi anahizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar.”
Kanunun bu hükümleri en son 1975’te değiştirilmişti. Turgut Özal’ın Başbakanlığı döneminde, 1988 yılında yapılan bir eklemeyle, temizlik başta olmak üzere bazı hizmetlerin taşeron firmalara yaptırılmasına olanak sağlandı. O tarihte kamuda görev yapmaya başlayan taşerona bağlı işçiler de geçen yıl 4/D kadrosuna alındı. Taşeron işçilerin kadroya alınması, yardımcı hizmetler sınıfında çalışanları da umutlandırdı.
HİZMET TANIMI MUĞLAK
Kanunda yardımcı hizmetler sınıfında çalışanların görev tanımı belirsiz olduğu için uygulamada büyük sıkıntı yaşanıyor. Habertürk’e mesaj gönderen çok sayıda okurumuz, amirlerinin, hatta amir olmayan memurların, görev tanımında yer almayan talepleriyle karşılaştıklarından yakınıyor.
Yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar geçmişte müstahdem, çaycı, odacı şeklinde adlandırılıyordu. Ancak, zamanla kamu personel seçme sınavı (KPSS) ile lise, üniversite mezunları da bu sınıfta işe girdiği gibi, devlete girdikten sonra eğitimini tamamlayarak üniversite bitirenler de bulunuyor.
“ÜÇ ÜNİVERSİTE BİTİRDİM, MEMUR OLAMIYORUM”
Yusuf Hüzün isimli okurumuz, biri mühendislik olmak üzere üç üniversite bitirdiğini, yüksek lisansın yanı sıra yeni bir lisans okuma gayretinde olduğunu, ancak hala memur olamadığını belirtti. Hüzün, kamuda görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavları kurumdan kuruma farklılık gösterdiği için yardımcı hizmetler sınıfında çalışanların çoğunlukla bu sınavlarda görmezden gelindiğine dikkat çekti. Hüzün, şöyle yakındı:
“İstediğimiz kadar lisans bitirelim, yüksek lisans yapalım görmezden geliniyoruz ve geçmişten gelen yanlış algılardan kurtulamıyoruz. Bakanlıkta çalışan bir kamu personeli olarak masa başında görev yapmama rağmen, devletime ve ülkeme daha faydalı olamamanın üzüntüsünü yaşamaktayım. Sınav açılmazsa, sesimiz duyulmazsa, görmezden gelinirsek bu sistemin kast sisteminden ne farkı kalır? Ölene kadar bu sınıfta olmak liyakat ve kariyer ilkelerine uygun mudur? Kendimizi geliştirmenin, donanımlarımızı artırmanın yanında, ülkemize ve devletimize daha faydalı olmak varken 2. sınıf insan muamelesi görmenin suçlusu biz yardımcı hizmetli kadrosunda çalışanlar mıdır?”
MAAŞ VE EMEKLİ AYLIKLARINA YANSIYOR
Yardımcı hizmetler sınıfında kamuda işe girenler, ömür boyu aynı sınıfta kalmanın bir kast sistemi anlamına geldiğini belirtirken, manevi kaybın yanı sıra maddi kayıp da yaşıyorlar. Devlet memurlarından sadece yardımcı hizmetler sınıfı çalışanlarının ek göstergesi bulunmuyor. Bu hem maaşlarına, hem de emekli aylıklarına olumsuz yansıyor.
2005’TE SÖZ VERİLDİ
Sendikalar ile imzalanan 2005 yılı Toplu Görüşme Mutabakat Metni’nin 11. maddesinde, “Yardımcı hizmetler sınıfında çalışanların öğrenim durumlarına göre diğer hizmet sınıflarına bir defaya mahsus olmak üzere sınavsız atanmalarının sağlanması” öngörüldü. Aynı mutabakat metninde, yardımcı hizmetler sınıfının kaldırılması ya da bu hizmet sınıfında görev yapmakta olan personele de ek gösterge verilmesi konusunda görüş birliğine varıldı.
Aradan geçen 13 yıla rağmen bu konuda bir ilerleme sağlanamadı.
ÜÇ PARTİDEN YASA TEKLİFİ
Yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndan yardımcı hizmetler sınıfının tamamen kazınmasını, bu hizmetlerde çalışmakta olan 110 bin kişinin eğitimlerine uygun memur veya diğer unvanlı kadrolara atanmalarını istiyorlar.
Bu konuda sadece 2018 yılında altı adet yasa teklifi verildi. CHP’li Sibel Özdemir, Ömer Fethi Gürer, Mehmet Ali Çelebi, Mahmut Tanal, MHP’li İsmail Faruk Aksu yardımcı hizmetler sınıfının kaldırılması; İYİ Parti’li İsmail Ok da bu sınıfta çalışanlara eğitim durumlarına göre ek gösterge verilmesi yönünde yasa teklifi hazırlayarak TBMM Başkanlığına sundu.
Kamuda yardımcı hizmetlerde çalışanlar zaman zaman üniversite diplomaları ve süpürgeyle eylem yapıyor