İterbiyum nedir, nerelerde kullanılır? İterbiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri
Nadir toprak elementleri arasında yer alan iterbiyum, diğer lantanitlerle birlikte doğal olarak oluşmaktadır. Adını İsveç'in Ytterby kasabasından alan element; fiber, lazer ve atomik saatlerde kullanılmaktadır. İterbiyum nedir, nerelerde kullanılır? İterbiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.
1878 yılında İsveçli kimyager Jean Charles Galissard de Marignac tarafından keşfedilen element, taşınabilir röntgen uygulamalarında radyasyon kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Eğilip bükülebilecek kadar yumuşak olan iterbiyum pek çok alanda kullanılmaktadır. İterbiyum nedir? Nerelerde kullanılır? İterbiyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.
İterbiyum Nedir?
Gümüşi renk ve parlak yapıda olan element oldukça sünek ve yumuşaktır. Kolayca eğilip bükülebilir; dövülebilir. Diğer lantanit elementlerinden daha reaktif olma eğilimi göstermektedir. Havadaki oksijenle reaksiyona girmesini önlemek için genellikle kapalı kaplarda saklanmaktadır. Suyla yavaş, asitler ve sıvı amonyakla daha hızlı reaksiyona girmektedir. Bütün halojenlerle reaksiyona girebilir; havada yavaş lekelenebilir. Havayla temas halindeyken yavaşça oksitlenir ve yüzeyinde koruyucu bir tabaka oluşturur.
İterbiyum Nerelerde Kullanılır?
Nadir bulunan elementlerden biri olduğu için iterbiyumun ticari kullanımı oldukça kısıtlıdır. En yaygın ticari iterbiyum bileşiği iterbiyum oksittir. İterbiyum oksit; alaşımlarda, özel camlarda ve seramik türlerinde kullanılmaktadır. Organik kimyada iyi bir katalizördür; paslanmaz çeliğin dayanıklılığını arttırır. Metalürjik ve kimyasal deneylerde de element yaygın olarak kullanılmaktadır. Entegre devrelerde kullanılan bazı bileşiklerde katkı maddesi olarak kullanımına rastlanır. İterbiyum oksit, renkli televizyon tüplerindeki yeşil fosforları uyaran bir maddedir. Sodyum iterbiyum borat, koherent ışık yayan bir lazer maddesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yb-169, röntgen cihazları için taşınabilir bir radyasyon kaynağıdır.
İterbiyum Simgesi
Elementin simgesi “Yb” harfleriyle ifade edilmektedir. Doğada nadir olarak bulunan bir element olmasına karşılık saf halde bulunmamaktadır. Yerkabuğunda kilogramda 3 miligram iterbiyum içeriği bulunduğu öngörülmektedir. En bol bulunan 43. elementtir. Diğer nadir toprak elementleri ile minerallerde oluşumları vardır. En çok iterbiyum içeren mineral gadolinittir. Ayrıca öksenit, monazit ve ksenotim minerallerinde de iterbiyum bulunmaktadır.
İterbiyum Sembolü
“Yb” sembolüyle temsil edilen element, doğada 7 kararlı izotopun karışımından oluşur. Bu izotoplar şunlardır; Yb-168, Yb-170, Yb-171, Yb-172, Yb-173, Yb-174, Yb-176 şeklindedir. Ayrıca 27 adet de radyoizotopu bulunur.
İterbiyum Periyodik Tablodaki Yeri
Periyodik tablonun 6. periyodunun lantanitler grubunda yer alan 14. element olarak karşımıza çıkan iterbiyumun atom numarası 70'tir. İterbiyumun bilinen bir biyolojik rolü yoktur. Düşük toksisiteye sahiptir. Bitkiler ve hayvanlar için herhangi bir tehdit oluşturmamaktadır.
İterbiyum Kullanım Alanları
İterbiyum Özellikleri
