Milli Piyango ihalesi fıkraları aratmadı!
Habertürk gazetesi yazarı Yavuz Semerci, 2014 yılının Temmuz ayında yapılan Milli Piyango ihalesi ile ilgili çarpıcı detayları yazdı
Yavuz SEMERCİ / GAZETE HABERTÜRK
Nasreddin Hoca fıkrasını bilirsiniz. Hani Hoca’nın, uyuşmazlık yaşayan iki kişi arasındaki sorunu çözerken, ikisine de “Haklısın” demesi ve sonucu yadırgayanlara “Siz de haklısınız” dediği fıkrayı... Neden bu topraklardan her tarafın haklı olduğu sorunlar çıkar, bir kez daha anladım.
Milli Piyango özelleştirmesi tam bu hikâyeye uyuyor. Özetle anlatayım:
1) 2014 yılının Temmuz ayında yapılan ihaleyi 2 milyar 755 milyon dolar vererek Net-Hitay Ortak Girişim Grubu kazandı. İkinci sırada ise sadece 5 milyon dolar az veren ERG-Ahlatcı vardı. Verilen ek süreye rağmen Net-Hitay Grubu parayı ödeyemedi. Bunun üzerine 2015 Nisan ayı sonunda ihalede ikinci sırada olan ERGAhlatcı’ya “Gelin paranızı ödeyin, Milli Piyango’nun 10 yıllık kullanım lisansını alın” dendi...
2) Aradan 6 ay geçtikten sonra Ahlatcı ve ERG şirketleri, Danıştay 13. Daire’ye davacı sıfatıyla başvurarak özetle, ‘’Biz parayı ödemek istiyoruz ama Özelleştirme İdaresi ihale sözleşmesine göre ödeme tercihimizi soracak (TL mi dolar mı), biz de yanıt vereceğiz ve bu tutanak altına alınacaktı... Tutanak tutulması yolundaki talebimiz de idarece reddedilmiştir. Bize tanınan satın alma süresinde zamanaşımı olmaması için öncelikle idarenin bizim başvurumuzu reddeden kararının yürütmesinin durdurulması gerekmektedir” der.
TUTANAK ALTINA ALINMASI ŞART
İhale dolar üzerinden yapılmasına rağmen (dava dosyası incelendiğinde) ihale şartnamesine göre teklif sahipleri ödemeyi o günün resmi dolar kuru üzerinden TL olarak yapma hakkına sahip. Şartnameye göre ödemenin hangi para birimiyle yapılacağının tutanak altına alınması şart. Ahlatcı-ERG Ortak Girişim Grubu bu tutanağın yapılmasını istiyor. Niye, çünkü o günün dolar kuru 2.12 TL... Yani idare ile masaya otursa, “TL üzerinden ödeyeceğim” diyecek ve o günün kuru ile 2.7 milyar dolar olan ihale kendisine 2 milyar dolara gelecek...
İdare ise “O gün ihalede en yüksek teklifi veren iki firmaya sözlü olarak sorduk, dolar üzerinden ödeyeceklerini söylediler ve biz de bunu tutanak altına aldık” diyor. Davacı firmalar ise ‘’O gün ihale canlı yayınlandı. Böyle bir olay gerçekleşmedi. Üstelik şartname çok açık... Ödemenin nasıl yapılacağının tutanak altına alınması gerekir. İdarenin ‘Tutanak altına aldık’ dediği konu, ihalenin sonuçlandırılmasıdır. Halbuki ilgili madde, ödemenin nasıl yapılacağını belirlemektedir’’ savunmasını yapar...
Peki Danıştay 13. Dairesi, davacıların talebini karşılıyor mu? Hayır. Mahkeme ‘’İhaleyi kazananların, ihale sırasında TL ile ödeme yapmak istediklerini belirterek bunun kayıt altına alması gerektiğini, aksi halde kayıt altına alınan ABD Doları ibareleri teklif sahiplerinin ödeme tercihini ortaya koymaktadır’’ görüşünde...
İDARE DE HAKLI...
Özetle, meseleye teklif veren firma açısından bakarsanız haklı denebilir. Ahlatcı-ERG Grubu ‘’Şartnamede ödeme şeklimiz tutanak altına alınmadığına göre ve alınması zorunlu ise biz TL üzerinden ödeyeceğiz’’ demeye hazırlanmış. Onlar, ihale süreci devam ettiği ve sıranın yeni kendilerine geldiğine göre “Nasıl ödeyeceğimi sormaları gerekir” görüşünde...
İdare de haklı. Bu teknik ayrıntı nedeniyle TL üzerinden Milli Piyango’nun lisans hakkını devretseler, kamuoyu kendilerine hesap soracak ve “Buharlaşan 700 milyon dolar nerede?” diye sorgulanacaklar.
Mahkeme de haklı. Diyor ki: “Şartnamede Türk Lirası ile ödemek istediğinizi siz talep edecektiniz... Etmediğinize göre dolar üzerinden ödeyin...’’
“Hepsine haklı denir mi?” diye soruyorsanız, siz de haklısınız. Tüm suç TL’nin değer kaybında. Ve ihaleleri kendi para birimi üzerinden yapamayan devlet idaresinde.
Yine de bir hatırlatma yapayım, ilk iptal edilen Milli Piyango ihalesinde bedel 1.6 milyar dolardı. Ahlatcı’nın önerisi kabul edilmiş olsaydı 2 milyar dolara satılacaktı. “Yeni baştan açılacak ihalede bugünün şartlarında aynı lisans kaça gider?” derseniz, “2 milyar doları zor bulur” derim.
MACERAYA GİRMEYİN...
FED herkesin dilinde. Ne karar alacak sorusu, yanıtını buldu. Piyasaların FED’in ölçülü faiz artırımına tepkisi sınırlıydı. Bence piyasa, Merkez Bankası’nın ne yapacağına kilitlendi. Faizleri artıracak mı, artırmayacak mı? Artıracağını hissettirecek mi, hissettirmeyecek mi? Dolar/TL ilişkisinin nasıl şekilleneceğini salı günü MB’nin alacağı karar belirleyecek. O kararı duymadan maceraya girmeyin derim...
