Doğal kaynakların istatistikleri ne ifade ediyor?
Son yıllarda uzmanların dünyanın doğal kaynaklarının alarm verdiği yönündeki açıklamaları bir hayli arttı. Dünya nüfusunun 8 milyara ulaşmasının yanı sıra iklim değişikliğine bağlı olarak buzulların erimesi, sel, orman yangınları ve kuraklık gibi doğal felaketlerin ivme kazanması, alarmın seviyesini daha da yükseltti. Peki bütün bu gelişmelerin ölçüsünde çok değil, sadece 30 yıl sonra dünya nasıl bir yer olacak? Yaşamın kaynağı olan su, orman alanları ve tarım arazileriyle ilgili son yılların istatistik verileri, uzmanların gelecekle ilgili çarpıcı öngörülerde bulunmasında önemli rol oynuyor. Haftanın Portresi'nde yaşamın kaynaklarıyla ilgili bir hayli çarpıcı sayısal verileri okuyacaksınız
- 1
2023’te dünyanın nüfusu 8 milyarı geçti.
Herkesin zihninde aynı soru; “Yaşamın devamını sağlayan 3 ana unsur olan su kaynakları, ormanlık alanlar ve tarım arazileri bu denli yüksek nüfusa, daha da önemlisi gelecek nesillere yetecek mi? Dünyanın nüfus artışı bu hızla giderse işin sonu nereye varacak? ” İstatistiklere göre dünya genelinde doğumlarla ölümler arasındaki günlük fark; 151 bin kişi. - 2
HER 12 YILDA 1 MİLYAR ARTIŞ
Bazı kaynaklar, milyarlık nüfusa 1802'de ulaşıldığını yazsa da aslında bu tamamen tahmini bir sonuç. Çünkü dünya genelinde ilk nüfus sayımı 1950'li yıllarda yapıldı.
1961 - 2023 arasındaki 62 yıllık süreçte dünya nüfusuna bir milyar eklenme süresi ortalama 12.4 yıl.
• 1961… 3 milyar
• 1971… 4 milyar
• 1987… 5 milyar
• 1999… 6 milyar
• 2011… 7 milyar
• 2023… 8 milyar - 3
Uydu görüntülerine bakınca yerleşim merkezlerinin okyanuslar dışında kalan doğal alanların yanında henüz çok küçük bir paya sahip olduğu izlenimi oluşuyor.
İnsana bir ferahlama geliyor.
O ferahlamanın aslında ne kadar yalancı olduğu özellikle son yıllarda yapılan haberlerde, çekilen belgesellerde, kaleme alınan makalelerde gözler önüne seriliyor.Sonuç olarak hepsi dikkatlerini çekme umuduyla insanlara ciddi araştırmaların sonuçları olarak sunuluyor.
Uyduların gönderdiği fotoğraflarla yerdeki gerçeklik arasındaki fark insanoğlunun zihinde karıncalanmalara, ruhunda ezilmelere neden oluyor.
İnsanoğlunun kendini geleceğe taşımasının formülü belli; ya dünyamıza sahip çıkacağız ya da yaşanılası yeni bir dünya bulacağız. Henüz Güneş sistemimizde bile bize en yakın ikinci gezegen olan Mars’a insanlı iniş yapamadık.Görünen o ki yeni dünya / dünyalar arama çabamız bir hayli zaman alacak. O zamana kadar yerküremizde insan yaşamının kalıp kalmayacağı bilinmez ama bilinen tek gerçek dünyamıza sahip çıkmamız, yaşam kaynaklarını korumamızın ne büyük ölçüde elzem olduğu…
-
- 4
2022'de;
• Dünyanın Nüfusu… 7.965.432.000
• Dünya Genelinde Günlük Doğum Oranı… Ortalama 261.000 kişi
• Dünya Genelinde Günlük Ölüm Oranı… Ortalama 110.000 kişi
• Dünya Genelinde Günlük Nüfus artış hızı: Ortalama 151.000 kişi (Doğumlarla ölümler arasındaki fark)Dünyanın nüfusunun yaklaşık dörtte üçü 20 ülkede bulunuyor.
20 ülkenin toplam nüfusu; 5.569.909.885… (Dünya nüfusunun % 70.29’u)İlk 20 ülkenin nüfusu;
1- Çin… 1.425.887.337 (% 17.90)
2- Hindistan… 1.417.173.173 (% 17.79)
3- ABD… 338.289.857 (% 4.24)
4- Endonezya… 275.501.339 (% 3.45)
5- Pakistan… 235.824.863 (% 2.96)
6- Nijerya… 218.541.212 ( % 2.74)
7- Brezilya… 215.313.498 (% 2.70)
8- Bangladeş… 171.186.373 (% 2.14)
9- Rusya… 144.713.314 (% 1.81)
10- Meksika… 127.504.126 (% 1.60)
11- Japonya… 123.951.692 (% 1.55)
12- Etiyopya… 123.379.925 (% 1.54)
13- Filipinler… 115.559.009 (% 1.45)
14- Mısır… 110.990.103 (% 1.39)
15- Kongo Demokratik Cumhuriyeti… 99.010.212 (% 1.24)
16- Vietnam… 98.186.856 (% 1.23)
17- İran… 88.550.570 (% 1.11)
18- Türkiye… 85.279.553 (% 1.07)
19- Almanya… 83.369.843 (% 1.04)
20- Tayland… 71.697.030 (% 0.90)* Parantez içindeki yüzdeler; ülkelerin dünya nüfusuna olan oranını gösteriyor.
- 5
ASYA (İlk 20’de 11 ülke bulunuyor)
• Toplam Nüfus… 4.168.231.556
Dünya Nüfusunun; % 52.60’ı.
• En Kalabalık Ülke… Çin (1.425.887.337) - 6
AFRİKA (İlk 20’de 4 ülke bulunuyor)
• Toplam Nüfus… 551.921.452
Dünya nüfusunun; % 7.9’u
• En Kalabalık Ülke… Nijerya (218.541.212 -
- 7
AMERİKA (İlk 20’de 3 ülke bulunuyor)
• Toplam Nüfus… 681.107.481
Dünya Nüfusunun; yüzde 8.59’u.
• En Kalabalık Ülke… ABD (338.289.857) - 8
AVRUPA (İlk 20’de iki ülke bulunuyor)
• Toplam Nüfus… 168.649.396
Dünya Nüfusunun; % 2.1’i.
• En Kalabalık Ülke… Türkiye (85.279.553) - 9
GELECEKTE DÜNYANIN NÜFUS TAHMİNLERİ
Birleşmiş Milletler Nüfus Projeksiyonu’na göre gelecekte dünyanın nüfusu üzerine tahminler şöyle;
• 2030… 9.3 milyar
• 2040… 10.3 milyar (Artış yüzdesi % 10.75)
• 2050… 12.1 milyar (Artış yüzdesi % 17.47)Nüfusla ilgili günümüzdeki istatistikler şöyle;
-
- 10
ERKEKLERDE ORTALAMA ÖMÜR SÜRESİ
• 194 ülkenin ortalaması; 69.1
• Ömrü en fazla olanların yaşadığı ülke; Monako (Ortalama ömür; 85.1)
• Ömrü en az olanların yaşadığı ülke; Lesotho (Ortalama ömür; 50.3)
• Ülkemizde ortalama ömür; 75 - 11
KADINLARDA ORTALAMA ÖMÜR SÜRESİ
• 194 ülkenin ortalaması; 74.4
• Ömrü en fazla olanların yaşadığı ülke Monako (Ortalama ömür; 88.9)
• Ömrü en az olanların yaşadığı ülke ise Lesotho (Ortalama ömür; 54)
• Ülkemizde ortalama ömür; 80.5 - 12
EN UZUN VE EN KISA ÖMÜR SÜREN ERKEKLERİN ÜLKELERİ
Avrupa ülkelerinde yaşayan erkeklerin uzun ömür sürmede önde olduğu görülüyor.
• Monako… 85.1
• İsveç… 83
• İsviçre… 82.5
• San Marino… 82 / Singapur… 82 / İtalya… 82
• İsveç… 81.9En az ömür süren erkeklerin ülkeleri Afrika’da bulunuyor.
• Lesotho… 50.3
• Çad… 51.3
• Orta Afrika Cumhuriyeti… 52.3
• Esvatini… 52.6
• Nijerya… 53.3* Lesotho Anayasal monarşiyle yönetilen Afrika’nın güneyinde bulunan Lesotho’nun nüfusu 2 milyon 300 bin.
-
- 13
EN UZUN VE EN KISA ÖMÜR SÜREN KADINLARIN ÜLKELERİ
3 ülke Avrupa’da, 2 ülke ise Uzak Doğu’da buluyor.
• Monako… 88.9
• Japonya… 87.8
• Kore Cumhuriyeti… 87.1
• İspanya… 86.5
• Singapur… 86.3En az ömür süren kadınların ülkeleri de erkeklerde olduğu gibi Afrika’da bulunuyor.
• Nijerya… 54
• Çad… 54.8
• Lesotho… 55.9
• Orta Afrika Cumhuriyeti… 56.8
• Güney Sudan… 57 - 14
ÇOCUKLARIN NÜFUSA ORANLARI
• Çocukların nüfusa oranlarının dünya ortalaması % 30
• Dünya en fazla çocuk nüfusuna sahip olan ülke; Orta Afrika Cumhuriyeti (% 55.8)
• Dünya en az çocuk nüfusuna sahip olan ülke; Kore Cumhuriyeti (% 14.2)
• Türkiye’de ise bu oran; % 26.5
- 15
GENÇLERİN NÜFUSA ORANLARI
• Gençlerin nüfusa oranlarının dünya ortalaması; % 15.5
• Dünyada en fazla genç nüfusa sahip ülke; Suriye (% 23)
• Dünyada en az genç nüfusa sahip ülke; Katar (% 7.2)
• Türkiye’de ise bu oran; % 15.2
Türkiye; henüz Avrupa Birliği üyesi değil ama bir kıyaslamak yapılacak olursa;
• Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin genç nüfus ortalaması yüzde 10.6
• Türkiye’de ise bu oran; yüzde 15.2
-
- 16
YAŞLILARIN NÜFUSA ORANLARI
• Yaşlıların nüfusa oranlarının dünya ortalaması; % 9.8
• Dünyada en fazla yaşlı nüfusa sahip olan ülke; Monako (% 35.9)
• Dünyada en az yaşlı nüfusa sahip olan ülke; Katar (% 1.5)
• Türkiye’de ise bu oran; % 9.9
- 17
TÜRKİYE’DE EN ÇOK NÜFUSA SAHİP 5 ŞEHİR
• İstanbul… 15.907.951 (% 18.65)
• Ankara… 5.782.285 (% 6.78)
• İzmir… 4.462.056 (% 5.23)
• Bursa… 3.194.720 (% 3.74)
• Antalya… 2.688.004 (% 3.15)* Parantez içindeki yüzdeler; şehirlerin Türkiye nüfusuna oranını gösteriyor.
- 18
DÜNYANIN SU KAYNAKLARI
• Tuzlu Su… % 97.5
• Tatlı Su… % 2.5% 2.5 oranındaki tatlı su kaynaklarının ise;
• Buzullar ve Kalıcı Kar Tabakaları… % 68.9 (24 milyon km3)
• Yeraltı suları – Toprak Nemi – Bataklıklar – Donmuş Toprak… % 30.8
• Yeryüzündeki Sular… % 0.3% 0.3 oranındaki yeryüzündeki suların ise;
• Yeraltı Buzu… % 68.9
• Göller… % 24
• Toprak Nemi… % 3.8
• Atmosfer… % 3
• Irmaklar… % 0.5
• Biyolojik Su… % 0.3 -
- 19
DÜNYADA ORMANLIK ALAN
78 milyon hektarlık yüz ölçümüne sahip Türkiye’nin tamamen orman olduğunu düşünün. Üzerine 5 milyon hektar daha ekleyin.
İşte o kadar ormanlık alan, 2013’ten bugüne kadar dünyada meydana gelen yangınlarda yok oldu.Dünyada en çok ormanlık alana sahip olan ülkeler;
ÜLKELERE GÖRE ORMANLIK ALANLAR
• Rusya… 8.153.116 (% 47.6)
• Brezilya… 4.966.196 (% 58.3)
• Kanada… 3.469.281 (% 34.7)
• ABD… 3.097.950 (% 31.5)
• Çin… 2.199.781 (% 22.9)
• Avustralya… 1.340.051 (% 17.4)
• Kongo… 1.261.552 (% 53.7)
• Endonezya… 921.332 (% 48.3)
• Peru... 723.303 (% 56.2)
• Hindistan… 721.600 (% 21.9)* Parantez içindeki yüzdeler, o ülkenin kaçta kaçının ormanlık alan olduğunu gösteriyor.
Özellikle yaz aylarında meydana gelen orman yangınları, bir hançer gibi hayatımıza, hayallerimize ve geleceğimize saplanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yeni kamu spotunun sloganında olduğu gibi “Yanan sadece ormanlar değil.”
184 ağaç türünün bulunduğu Türkiye'de ormanlık alan;
• 1973… 20.200.000 Hektar (% 26.1)
• 1999… 20.700.000 Hektar (% 26.7)
• 2004… 21.200.000 Hektar (% 27.2)
• 2012… 21.700.000 Hektar (% 27.7)
• 2015… 22.300.000 Hektar (% 28.6)
• 2018… 22.621.000 Hektar (% 29)
• 2020… 22.933.000 Hektar (% 29.4)
• 2021… 23.110.000 Hektar (% 29.6)* Parantez içindeki yüzdeler, ülkemizin kaçta kaçının ormanlık alan olduğunu gösteriyor.
- 20
EKİLEBİLİR TARIM ARAZİSİ
Dünya nüfusunun henüz bir milyara ulaşmadığı 1700’lü yıllarda dünyada ekilebilir tarım alanı 900 milyon hektardı.
2018’de ekilebilir tarım alanı 2 milyar 700 milyon hektar oldu ama dünyanın nüfusu 7 milyar 662 milyon kişiye ulaştı.
Ekilebilir alan 300 yılda 3 kat artarken dünyanın nüfusu 7 kat arttı.
78 milyon hektarlık yüzölçümüne sahip Türkiye’de tarım yapılan arazide son 30 yılda yüzde 16.94’lük azalma yaşandı.
• 1990… 27.856.000 Hektar
• 2002… 26.579.000 Hektar
• 2017… 23.375.000 Hektar
• 2018… 23.180.000 Hektar
• 2019… 23.094.000 Hektar
• 2020… 23.136.000 Hektar
2010’dan 2021’e kadar olan süreçte çiftçi sayısındaki azalma da oldukça dikkat çekici seviyeye ulaştı. Azalma, yüzde 53.5 oranında gerçekleşti.
• 2010… 1.101.131
• 2021… 511.923