Depremden sonra bilinmesi gereken ilk yardım kuralları hayat kurtarıyor!

En sık karşılaşılan yaralanamalar ise iç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göğüs yaralanmaları, ezik, kırıklar ve yanmalardır.

Enkaz altından yaralı çıkarılırken bilinmesi gereken birçok unsur vardır. Aceleye getirilen kurtarma girişimleri sonucunda kanamalar ve yeni kırıkları meydana getirebilir.

İlk dikkat edilmesi gerekenlerden birisi, yaralının vücudunun katlanmadan ve boynu ile belinin arkaya, sağa, sola kıvrılmadan vücut boyunca çekilerek çıkarılması gerekir.

Bu esnada yaralının vücudunun değişik bölümleri halen sıkışık olması ihtimali de göz önüne alınmalıdır.

İlkyardım teknikleri yeterince bilinmezse hayat kurtmak istenirken yaralanmalar meydana gelebilir.

TEMEL KURALLAR

- Çevrede ilk yardım konusunda daha deneyimli birisi varsa, ana müdahaleyi o kişiye bırakın.

- Soğukkanlı ve çevrenizi sakinleştirecek şekilde davranın.

- Yaralıyı soğuk kanlı ve hızlı bir şekilde değerlendirin.

- Bilmediğiniz konuya müdahale etmeyin.

- Yaralıyı ve yakınlarını sakinleştirin

- Olay yerine ulaşan sağlık personeline detaylı bilgi verin.

KAZAZEDENİN KAZA ORTAMINDAN ÇIKARILMASI

- Boyun tespiti yapılır

- Sıkışmanın kaldırılması için araç gereç kullanılır

- Kazazedenin arkasına geçilir

- Kollar kazazedenin kolları altından geçirilir

- Kazazedeyi kolundan tutularak çekilir

- Vücuda saplanmış cisim varsa çıkarılmamalı

ŞOK HALİNDE İLK YARDIM

Kazazede sırt üstü yatırılmalı,

Kanama ve şok ile ilgili bulgular kontrol edilmeli;

Görünür kanama

Soluk cilt

Uzuvlarda soğukluk

Hızlı nabız

Ayakların altına destek koyarak 20 -30 cm kadar kaldırılmalı,

Yaralı (varsa pansuman ve turnike görülecek şekilde) battaniye ile sarılmalı,

Tıbbi yardım gelene kadar bu pozisyon korunmalı,

Solunum ve nabız 3-5 dakika aralıklarla kontrol edilmeli.

UZUV KOPMASI

Kazazede sırt üstü yatırılmalı,

Kazazedenin bacakları 20-30 cm kadar yükseltilmeli,

Turnike uygulamalı (kopan uzvun 3-4 parmak üzerine),

Kopan parça temiz, su geçirmez ağzı kapalı plastik bir torbaya yerleştirilmeli,

Kopan parçanın konduğu torba, buz içeren ikinci bir torbanın içine konmalı (kopan parça direkt buz veya su içine konmaz),

Torba temiz bir bez ile sarılıp yaralı ile aynı vasıtaya konmalı, üzerine hastanın ad ve soyadı yazılmalı,

Tıbbi birimler müdahalenin hızlandırılması için transport esnasında haberdar edilmeli.

DIŞ KANAMA KONTROLÜ (KÜÇÜK KANAMA)

Kanayan yer üzerine (parmakla temiz bir bez kullanılarak) baskı yapılmalı,

Kanama durmuyorsa el ayası kullanılarak baskı artırılmalı,

Kanama duruncaya kadar baskı uygulamaya devam edilmeli,

Birinci bez, kanla ıslanırsa üzerine ikinci bir bez koyarak (Altın kural: ilk bezi kaldırmadan) baskı yapmaya devam edilmeli,

Yaranın uç tarafındaki renk değişikliği ve nabız, kontrol edilmeli.

KIRIKLARDA İLK YARDIM

Eklem veya kırık bölgenin hareketini engellemek için tespit (sabitlenmeli) edilmeli,

Kırık bölgeye soğuk uygulama yapılmalı (buz uygulaması),

Kol ve bacaklardaki kırıklar sabitlendikten sonra kalp seviyesinden yükseğe kaldırılmalı.

Bacak -Diz ve ayak bileği eklemini içine alacak şekilde ve eşit uzunlukta iki atel seçilmeli (uzun bir tahta kullanılabilir),

Atel bacağın iki tarafına uygun şekilde yerleştirilmeli ve geniş sargı ile bağlanmalı.

Uyluk -Kalça ve diz eklemini içine alacak şekilde, biri koltuk altına uzanacak uzunlukta iki atel seçilmeli,

Atel bacağın iki tarafına uygun şekilde yerleştirilmeli,

İki atel gövde düzeyinde ve bacak hizasında iki veya üç geniş sargı kullanarak, diz seviyesinde geniş bir sargı, ayak bileğinde 8 şekli oluşturan bir sargı ile bağlanmalı.

OMURGA TESPİTİ

Esnemeyecek kalınlıkta 1.8-2 m. uzunlukta ve en az 70 cm genişliğinde sert materyal seçilmeli (tahta, kapı veya merdiven),

Tahta, katlanmış bir battaniye ile kaplanmalı,

Boyun, bel ve dizlerin arkası yumuşak materyalle desteklenmeli,

Başı desteklemek için, baş altına bir kumaş halkası yerleştirilmeli,

Baş bir bandajla tahtaya bağlanmalı,

Vücut, yanlarda rulo haline getirilmiş battaniyelerle desteklenmeli,

Ayak bileği, bacak, uyluk ve kalça sargılarla tahtaya bağlanmalı,

Göğüs çapraz sargılarla tahtaya bağlanmalı.

KANAMA VE BASKI

Boyuna baskı uygulamak için, baş parmakla (yara sağdaysa sol baş parmak, yara soldaysa sağ baş parmak) doğru yere baskı uygulanmalı,

Köprücük kemiğinin arkasından baskı uygulamak için, baş parmak (yara sağda ise sol baş parmak, yara solda ise sağ baş parmak) doğru yere baskı uygulanmalı,

Koltuk altında baskı uygulamak için, bir veya her iki baş parmakla doğru yere baskı uygulamalı,

Kolda baskı uygulamak için, baş parmakla (sağ koldaki yara için sağ baş parmak, sol koldaki yara için sol baş parmak) doğru yere baskı uygulanmalı,

Kasıkta baskı uygulamak için, el yumruk yapılmış ve kol düz olarak (sağ taraftaki yara için sağ yumruk sol taraftaki yara için sol yumruk ) doğru yere baskı uygulanmalı,

Uylukta baskı uygulamak için, yumruk sıkılmış ve kol düz olarak (sağ taraftaki yara için sağ yumruk, sol taraftaki yara için sol yumruk ) doğru yere baskı uygulanmalı,

Sağlık ekibi gelinceye yada sağlık kuruluşuna ulaşıncaya kadar basınç gevşetilmemeli,

Yaralı pansuman görülecek şekilde battaniye ile sarılmalı.

YANIK DURUMUNDA YAPILACAKLAR

Yanan bölge üzerine bol su dökülmeli,

Yanan bölge üzerindeki elbiseler (giysiler) keserek, sıyırmadan çıkarılmalı,

Yanan bölge üzerindeki içi su dolu kabarcıklar patlatılmamalı,

Yanan bölge üzerine, su dışında (salça, diş macunu, yoğurt, patates vb. ) herhangi madde sürülmemeli.

DONMA İLK YARDIM

Deri soğuk soluk ve duyusuzdur,

Vücud ısısı çok düşerse ; kan damarları çok gevşer ve cilt kızarır ; “yalancı kanlanma”

Soğuk kan kalbe gider ve kalbin durmasına yol açar,

Özellikle baş, yüz, el ve ayaklar iyi korunmalıdır,

Hastayı kapalı ve ılık yere taşıyınız,

Islak ve donmuş elbiseyi çıkarınız, baş dahil battaniyeye kundak gibi sarınız,

Masaj kesinlikle yapmayınız,

Bilinçsiz ise; Solunum ve kalp kontrol edilir, eğer alınamıyorsa kalp-akciğer canlandırma yapılmalıdır,

Bilinçsiz, fakat kalp ve solunum varsa ; kesinlikle ağızdan birşey verilmemelidir,

Bilinci yerinde ise; moral verilmelidir, kol ve bacaklarını hareket ettirmesi söylenilmelidir,

Alkollü içecek vermeyiniz, sıcak alkolsuz içecek veriniz, uyutmayın, konuşturunuz, 20 derecelik ortama alınız ve kademeli olarak ortamı ısıtınız,

HAFİF DONUK İLK YARDIM

Hafif donuklarda ilk yardım; hasta ılık yere götürülür, ayakkabı, çorap çıkartılır, el ve ayak kurutulur, hohlayarak nefesle veya koltuk altına sokularak ısıtılır.

AĞIR DONUK İLK YARDIM

Donuk kısım sarımtırak veya mavimtrak renkte olur,

Bekleme sürecinde donan el veya ayak 40 derece suda bekletilir,

Kuru hava tatbiki uygulanmamalıdır.

Kaynak: MEDAK