Deprem hakkında doğru bilinen yanlışlar ve az duyulan bilgiler!

KAYDA GEÇEN EN BÜYÜK DEPREM 9.5

ABD Okyanus ve Atfosmer İdaresi'ne göre şimdiye dek kayıtlara geçen en büyük deprem Richter Ölçeği ile 9.5 büyüklüğünde.

22 Mayıs 1960'ta Şili'nin güney kıyılarında meydana gelen bu depremin hemen ardından büyük bir tsunami oluştu. Tsunami Hawaii, Japonya ve Filipinler'i vurdu.

Kayda geçen en büyük depremler:

- Şili - 1960: 9.5

- Alaska - 1964: 9.2

- Endonezya - 2004: 9.1

- Japonya - 2011: 9.0

- Rusya - 1952: 9.0

DEPREMLERİN BÜYÜK KISMI 'ATEŞ ÇEMBERİ'İNDE' OLUR

Pasifik Okyanusu'nu çevreleyen deprem bölgesine "Ateş Çemberi" denir. Depremlerin çok büyük bir kısmı Çevre- Pasifik kuşağı olarak bilinen bu bölgede oluşur.

Ateş Çemberi, Dünya'nın jeolojik açıdan en aktif bölgesidir. Gezegendeki tüm depremlerin yaklaşık yüzde 90'ı burada meydana gelir.

Bir sonraki deprem bölgesi ise yüzde 5 ila 6'sının görüldüğü Alp Kuşağı'dır.

Bu kuşak, Akdeniz bölgesinden doğuya doğru Türkiye, İran ve Hindistan'a uzanır.

BİLİNEN EN FAZLA ÖLÜMÜN YAŞANDIĞI DEPREM 1556'DA ÇİN'DE MEYDANA GELDİ

830 bin kişinin yaşamını yitirdiği bu deprem 1556'da Çin'de meydana geldi. Çoğu kişinin yumuşak kayadan oluşmuş mağara benzeri barınaklarda yaşadığı ülkenin merkezindeki Shaanşi bölgesinde gerçekleşmiştir.

1976'da Çin'in Tangshan kentinde 250 binden fazla insan hayatını başka bir ölümcül depremde yitirmiştir.

TARİHTE BİLİNEN EN ESKİ DEPREM ÇİN'DE

Bilim insanları tarafından dünyada bilinen en eski deprem MÖ 1831'e kadar uzanır. Bu deprem Çin'in Shandong eyaletinde meydana gelmiştir. O dönemde Çin'de Zhou Hanedanlığı hüküm sürüyordu.

YUMUŞAK ZEMİNİN DAHA TEHLİKELİ OLDUĞUNU İLK ARİSTOTELES SÖYLEDİ

Depremlerde yumuşak zeminin, sert kaya zeminden daha tehlikeli olduğu ve daha çok sallandığını ilk kez MÖ 350'de Yunan filozof Aristoteles dile getirdi.

DEPREMLERİN DERİNLİĞİ

Dünyada çoğu deprem, yüzeyin 80 kilometreden az bir derinliğinde meydana geliyor.

Ancak 80 kilometre derinlikten çok daha aşağıda da depremlere rastlanılır. Yüzey kabuğunun manto tabakasının daldığı sınırda yani 750 kilometre derinliklere kadar depremler meydana geliyor.

Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin derinliği ise 7 kilometreydi. Depremin derinliği ne kadar dipteyse hissedilmesi o kadar azalıyor.

DEPREM SESİNİ HAYVANLAR ÖNCEDEN DUYAR MI?

İnsanlar 20 ila 20 bin Hertz aralığındaki sesleri algılar. Çoğu deprem frekansı ise 20 Hz'den azdır. Bu nedenle dalgaların kendisi genellikle duyulmaz. Depremlerde insanların duyduğu ses çoğu zaman binalardaki kırılmalardır.

Ancak işitilebilir aralıkta olan depremler de vardır. Bu sesler gümbürtü sesi olarak duyulur. Köpek ve kedilerin deprem seslerini veya titreşimlerini hissetiğine inanılır. Ancak uzmanlara göre bu doğrulanmış bir bilgi değildir.

Bazı hayvanların depremden önce davranışlarında değişiklikler gözlemlenmiş olabilir. Fakat bilim insanlarına göre bu davranışlar yeterli değil.

DEPREM HAVASI VAR MIDIR?

Antik Yunanlar depremlerin özellikle sıcak ve kuru havalarda meydana geldiğine inanırdı.

17 Ağustos 1999 depreminin etkisinde kalarak bu inanışı sürdürenler var. Ancak uzmanlar bu teoriyi kesinlikle reddediyor.

Benzer şekilde büyük sarsıntıların sabaha karşı vakitlerde olduğunu düşünenler mevcut. Ancak yine bilim tarafından reddedilen bir iddiadır.

SIĞINILACAK EN GÜVENLİ YER KESİNLİKLE KAPI EŞİĞİ DEĞİL

Bilim insanları kapı eşiklerinin sadece kerpiç evlerde koruma sağlayacağını söylüyor. Modern yapılarda kapılar, binanın geri kalanından daha sağlam değil.

Aksine kamu binalarında, aceleyle dışarı çıkmaya çalışan insanlar, kapı eşiğinde ezilebilir. AKUT'un önerisine göre deprem sırasında içeride olanlar çamaşır makineri ve bulaşık makinesi gibi beyaz eşyaların yanlarına cenin pozisyonunda yatması daha mantıklı.

Kaynak: USGS science for a changing world, National Centers for Environmental Infırmation, NBC, Independent