Berkelyum nedir, nerelerde kullanılır? Berkelyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi

Radyoaktif bir element olarak karşımıza çıkan berkelyum, adını ilk kez üretildiği yer olan Kaliforniya'nın Berkeley kasabasından almaktadır. 1949 yılında Stanley Thompson, Albert Ghiorso ve Glenn Seaborg tarafından keşfedilen element, doğada henüz bulunamamıştır. Berkelyum nedir, nerelerde kullanılır? Berkelyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 16.10.2023 - 17:38 Güncelleme: 16.10.2023 - 17:38

Mevcut bilgilerin çoğu elementin periyodik tablodaki konumu temel alınarak tahmin edilen özelliklerden ileri gelmektedir. Bugüne kadar sadece 1 gram berkelyum üretilebilmiştir. Radyoaktif özelliğinden dolayı zehirlidir. Berkelyum nedir? Nerelerde kullanılır? Berkelyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Berkelyum Nedir?

Aktinitler arasında sekizinci, uranyum ötesi (transuranyum) elementler arasında beşinci sırada yer alan element; Yumuşak, solgun gümüşi görünümlü, gümüş beyazı renkte katı bir metal olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapı olarak periyodik tablodaki komşusu kaliforniyum ile benzer; ancak kimyasal özellikleri bakımından aralarında önemli farkları mevcuttur. Erime noktası komşu element küriyumdan düşük, kaliforniyumdan yüksektir. Aktinitler arasında en düşük hacimsel modül değerlerine sahiptir.

REKLAM

Seyreltik mineral asitlerde kolayca çözünmektedir. Yüksek sıcaklıkta hava ve oksijene maruz kaldığında kolayca oksitlenmektedir. Oksijen, buhar ve asitlerden etkilenir ancak alkalilerden etkilenmemektedir. Elde edilen bileşiklerinden berkelyum florür ve berkelyum hidroksit suda çözünmez ancak berkelyum klorür, berkelyum nitrat ve berkelyum sülfat suda çözünmektedir. Berkelyum klorid, görülebilecek miktarda üretilen ilk berkelyum bileşiği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Berkelyum Nerelerde Kullanılır?

Çok nadir bulunduğundan ticari veya teknolojik bir kullanım alanına sahip değildir.

Berkelyum Simgesi

Element “Bk” simgesiyle gösterilmektedir. Amerikyum ve küriyum elementlerinin nükleer reaksiyonu ile yapay olarak elde edilebilen elementin 20 izotopu bulunmaktadır. En yaygın olan izotopu, 330 günlük yarılanma ömrüne sahip olan Bk-249’dur. En kolay sentezlenen izotop olan Bk-249, Plütonyum-239 izotopunun nötronlarla bombardımanı sonucu elde edilmekte ve yumuşak beta parçacıkları yaymaktadır.

Berkelyum Sembolü

Element periyodik tabloda “Bk” sembolüyle temsil edilmektedir. Berkelyumun bilinen bir biyolojik rolü yoktur. Radyoaktivitesi nedeniyle toksiktir.

Berkelyum Periyodik Tablodaki Yeri

Periyodik tablonun 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan 9. elementi olan berkelyumun atom numarası 97'dir.

Berkelyum Kullanım Alanları

Berkelyumu üretmek için kullanılan ana yöntem, plütonyum-239 izotoplarını nötron bombardımanına tutmaktır. Yıllık üretimi bir gramı geçmemektedir. Şu anda element biyolojik veya teknolojik amaçlarla kullanılmamaktadır. İzotopları ise temel bilimsel araştırmalar için kullanılmaktadır.

Berkelyum Özellikleri

Atom numarası 97 olan radyoaktif bir kimyasal elementtir.
Erime noktası 986 derece, kaynama noktası 2900 derecedir.
Yoğunluğu 14,78 gr/cm3’tür. Atom yarıçapı 170 pm’dir.
En yaygın oksidasyon durumları +3 ve +4’tür. 97 proton, 150 nötron içermektedir.
Periyodik tablodaki aktinit ve transuranyum element serisinin bir üyesidir.
Keşfedilen beşinci transuranyumdur.
Element yer kabuğunda doğal olarak bulunmaz. Kullanılmış nükleer yakıtlarda küçük miktarlarda bulunur.
Toksik ve radyoaktifliği yüksektir. Vücuda alındığında kemik dokularında birikme eğilimi göstereceği tahmin edilmektedir. Bk-249 izotopu, düşük enerjili elektronlar üretir.
Berkelyum, nükleer denemelerin yapıldığı ve nükleer faciaların yaşandığı bölgeler dışında doğada bulunmamaktadır. Yüksek yoğunluklu uranyum cevherlerinde nötron yakalama ve beta bozunma zincirinin bir parçası olarak eser miktarda bulunabileceği tahmin edilmektedir.
Bilimsel araştırmalar dışında önemli ve pratik bir ticari kullanımı bulunmuyor.
Özellikleri tam olarak belirlenemediği için hangi alanlarda kullanılabileceği bilinmiyor.
1967 yılından bu yana yalnızca 1 gram berkelyum üretilmiştir.
Bu elementten çok küçük miktarlarda elde edildiğinden dolayı yalnızca temel bilimsel araştırmalarda kullanılmaktadır.

Haberi Hazırlayan: Kubilay Kos

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ