Ayağa kalkınca oluşan göz kararması nedenleri nelerdir?
Birçok insanın günlük yaşantısında sıklıkla başına gelen olaylardan biri de göz kararmasıdır. Genelde riskli bir durum olmasa da belirli aralıklarla meydana gelmesi rahatsız edici bir durum haline gelebilir. Peki, bu ortalama birkaç saniye süren durumun nedenleri nelerdir?
Belli bir süre sonra yattığımız veya oturduğumuz yerden aniden kalktığımızda her zaman olmasa da bazen düşecek gibi olur ve gözlerimize kısa süreliğine resmen perde iner gibi olur. Bu kısa süreli rahatsız edici durumun sebeplerine birlikte bakalım.
GÖZ KARARMASI NEDİR?
Tıp dilinde ortostatik, halk arasında ise göz kararması olarak bilinen bu rahatsızlık, birçok insanın gün içinde yaşadığı bir sorundur. Göz kararması bir kişinin aniden görüş açısında belli belirsiz kararmaların oluştuğu bir durum olarak ifade edilmektedir. Ayrıca göz kararması bazen; mide bulantısı, baş dönmesi, kulak çınlaması gibi durumlarla beraber ortaya çıkabilmektedir.
Genellikle çok ciddi nedenlerle ortaya çıkmayan göz kararmaları, özellikle bulantı ve sık yaşanan baş dönmeleri ile beraber yaşanıyorsa ciddi bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Özellikle bu tarz şikayetlere sahip olan kişilerin doktora muayene olması gerekmektedir.
GÖZ KARARMASI ÇEŞİTLERİ
Göz kararmasıyla birlikte birden fazla tür karşımıza çıkar. Meydana gelen bu türler de göz önünde bulundurulması gerekir. Bunlar nelerdir?
- Mide bulantısı ile yaşanan göz kararması: Bunun nedeni tansiyon ve şeker değerlerinde yükselme ve düşüşlerin olmasıdır. Migrende de görülen baş ağrısı da buna ek olabilir. Bu belirtiler nörolojik bir rahatsızlığın var olduğunu gösterir.
- Kulak çınlaması ile yaşanan göz kararması: Göz kararmasında görülen bir diğer tür de kararmayla birlikte gelişen kulak çınlamasıdır.
- Ayağa kalkınca yaşanan göz kararması: En fazla görülen göz kararması tipidir. Bu durumun temel sebebi, kişinin ani ayağa kalkma hareketi sonucunda bir anda tansiyon düşmesi ve beyne yeterli miktarda kan gitmemesidir. Buna baş dönmesi ve mide bulantısı da eşlik eder.
GÖZ KARARMASI VE KAN BASINCI
Göz kararmasının en temel sebebi genellikle kan basıncı olur. Ani bir şekilde veya uzun süre oturulmasından sonra ayağa kalkıldığında kan, bacak bölgelerinde birikir, bu da kan basıncının düşmesine neden olur. Düşük kan basıncı ile beyne yeterli oksijen gitmez ve bu görme kaybına yol açar.
GÖZ KARARMASI VE MİDE BULANTISI
Bazı kişilerde göz kararması yaşanılan anlara mide bulantısı eşlik edebilir. Bu durum genellikle tansiyon veya şeker sorunlarına işaret etmektedir. Diğer taraftan migren hastaları genellikle migren atakları sırasında göz kararması, mide bulantısı ve baş dönmesi durumlarını beraber yaşamaktadır. Diğer yandan bu durumun çok sık yaşanması halinde, göz, nöroloji ve KBB gibi farklı alanlardaki doktorlar tarafından kontrol edilmelidir.
GÖZ KARARMASI VE KULAK ÇINLAMASI
Göz kararması ile beraber kulak çınlaması yaşanması bazen nörolojik sorunlara işaret etmektedir. Bu sebeple bu sorunu yaşayan kişilerin bir nöroloji doktoruna muayene olması gerekmektedir.
ANİ GÖZ KARARMASININ NEDENLERİ NELERDİR?
Ani göz kararması, bireyin görüşünde beklenmedik bir karanlık veya bulanıklık hissi yaşamasına neden olan bir durumdur. Bu durum, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir ve şu faktörlere bağlı olabilir:
Düşük kan basıncı (Hipotansiyon): Hızla kalkma, uzun süre ayakta durma veya ağır bir pozisyondan aniden ayağa kalkma durumlarında kan basıncında ani bir düşüş, göz kararmasına yol açabilir.
Ani şeker düşüşü: Diyabet hastalarında kan şekerinin aniden düşmesi (hipoglisemi), göz kararmasına neden olabilir.
Göz tansiyonu sorunları: Göz içi basıncındaki ani değişiklikler, göz kararmasına yol açabilir.
Migren atağı: Migren, baş ağrısı ile birlikte görme sorunlarına neden olabilir ve bu durum ani göz kararmasına sebep olabilir.
Vertigo: İç kulak sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan vertigo atakları, göz kararmasına neden olabilir.
Panik ataklar: Panik ataklar sırasında yaşanan solunum değişiklikleri ve vücut tepkileri, göz kararmasına neden olabilir.
Bu durumların her biri, kişinin genel sağlık durumu, yaş, cinsiyet ve diğer kişisel faktörler göz önüne alınarak değerlendirilmelidir. Eğer ani göz kararması tekrarlayan bir sorun haline gelirse, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.
GÖZ KARARMASI HANGİ HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR?
Göz kararması, çeşitli hastalıkların belirtisi olabilir ve genellikle farklı sağlık sorunlarına işaret edebilir. Bu belirtinin başlıca ilişkilendirildiği hastalıklar arasında şunlar yer alabilir:
Düşük kan basıncı (Hipotansiyon): Ani postür değişiklikleri, düşük kan basıncına bağlı olarak göz kararmasına yol açabilir.
Diyabet: Düşük kan şekeri (hipoglisemi) veya yüksek kan şekeri (hiperglisemi) durumlarında göz kararması görülebilir.
Kalp problemleri: Kalp yetmezliği, kalp ritim bozuklukları veya damar tıkanıklığı gibi kalp sorunları göz kararmasına neden olabilir.
İç kulak sorunları: İç kulaktaki denge organları ile ilgili sorunlar, göz kararması ve baş dönmesine yol açabilir.
Migren: Migren atağı sırasında göz kararması görülebilir.
Göz tansiyonu sorunları: Yüksek göz içi basıncı veya diğer göz tansiyonu sorunları göz kararmasına katkıda bulunabilir.
Sinir sistemi sorunları: Beyin veya sinir sistemi ile ilgili hastalıklar göz kararmasına neden olabilir.
Anemi: Kansızlık, vücuttaki oksijen taşıma kapasitesini azaltarak göz kararmasına yol açabilir.
Bu sadece genel bir liste olup, kişisel durum ve semptomlar göz önüne alındığında daha spesifik bir tanıya ulaşmak için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.
AYAĞA KALKINCA OLUŞAN GÖZ KARARMASININ TEDAVİSİ
Ayağa kalkınca göz kararması genellikle zararsız olmakla birlikte, rahatsızlık verici olabilir. Tedavi gerektirmeyen durumlarda, kişilerin vücutlarının adaptasyon sürecini tamamlaması beklenir. Bununla birlikte, sürekli veya şiddetli göz kararması yaşayanlar doktora başvurmalıdır. Önlemek için ise ani duruş değişikliklerinden kaçınılmalı, yavaşça ayağa kalkılmalı, düzenli su tüketilmeli ve kan basıncını düzenleyici egzersizler yapılmalıdır.
Ayrıca, düşük kan şekeri veya demir eksikliği gibi altta yatan sağlık sorunları varsa bunların tedavi edilmesi önemlidir.
AYAĞA KALKINCA OLUŞAN GÖZ KARARMASINI ÖNLEMENİN YOLLARI
Egzersiz vücuttaki kan basıncının dengelenmesinde damarların pozisyonlarında önemli etkilere sahip olduğu ve sağlıklı bir hayatı desteklediği için göz kararması için olumlu bir etkiye sahiptir.
Yeterli su içme göz kararmaları için oldukça önemlidir. Sıvı yetersizliği göz kararmasına neden olabileceği gibi ilerleyen dönemlerde daha ciddi hastalıklara da yol açabilir.
Düzenli beslenme alışkanlığı edinen bireylerde göz kararması sık olarak görülmez. Çünkü bu bireylerin kan şekerleri ve tansiyonları daha dengeli olur.
Kan basıncını dengelemek, göz kararmasını önleyebilir ve geçici görme kaybını azaltabilir. Ayağa kalkınca göz kararması çarpıntı gibi sorunlara neden olabilir ancak uzun süreli olmadığı sürece korkmaya gerek yoktur. Ancak uzun süreli kalp çarpıntıları ciddi sorunların belirtileri olabilir. Böyle bir durumda doktora görünmek ihmal edilmemelidir.
