2019'da havacılık geri gitti
Dünya havacılık sektörü için çok ilginç bir yıla şahitlik ettik. Son yıllarda teknolojik yeniliklerle, büyümelerle gündemde olan havacılık sektörü 2019'da geçen yılın gölgesinde kaldı. Özellikle 2018 yılında yaşanan üzücü Boeing 737MAX kazaları 2019 yılının tamamına damga vurdu. Güntay Şimşek yazdı
- 1
Tarihi Rekor Tarihi Hüsrana Döndü-Ocak
Ocak ayı şirketlerin bir önceki yılın verilerini açıkladıkları bilgilerle öne çıkar. Değerlendirmeler yapılır. 2019 Ocak’ta Boeing, 2018’de rekorlar açıkladı. 102 yıllık tarihi boyunca 2018’de en çok sipariş aldığını ve en karlı yılını yaşadığını ilan etti.
- 2
ABD'li uçak imalatçısı 102 yıllık tarihinde ilk kez 100 milyar doların üzerinde gelire ulaşmıştı. Bu gelişmeler üzerine Boeing yöneticileri 2019 yılı satışlarının da 109.5 ile 111.5 milyar dolar arasında gerçekleşmesini öngördüler. Fakat 737 MAX hadisesi tahminleri alt üst etti.
- 3
Uzay Turizmine Kapı Aralandı-Şubat
Şubat ayında Virgin Galactic’e ait uzay aracı ‘SpaceShipTwo’ 15 dakikalık uzay uçuşu testini başarıyla tamamladı. İngiliz milyarder Richard Branson’ın şirketi Virgin Galactic uzay turizmi için yörünge altı uçuşunu California eyaletinde gerçekleştirdi. Virgin Galactic böylece müşterilerini uzaya göndermeye bir adım daha yaklaşmış oldu
- Uzun yıllar dünyanın en büyük yolcu uçağı unvanını elinde bulunduran ve tahtını Airbus A380’e devreden Boeing 747-400, bir Türk girişimi olan Corendon Turizm Gurubu’nun Corendon Village Hotel Amsterdam’ın bahçesine yerleştirildi. Airbus, dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380 üretimini sipariş iptallerinin ardından 2021’de sonlandıracağını açıkladı.
-
- 4
- İstanbul Çekmeköy'de bir sitenin içerisine UH-1 tipi askeri helikopter düştü. Kazada 4 askerimiz şehit oldu.
- Manş Denizi üzerinde 22 Ocak’ta kaybolan Arjantinli futbolcu Emili ano Sala’yı taşıyan uçağın enkazına denizin dibinde ulaşıldı.
- 5
En Temiz Havalimanı Tokyo’da- MART
Skytrax, 2018’in en iyi havalimanının Singapur Changi, en temizinin ise Tokyo Haneda olduğu açıkladı. Uluslararası Havalimanları Konseyi – ACI’nın (Airports Council International) her yıl açıkladığı ‘Dünyanın En Yoğun Havalimanları’ raporunda, 1998’den beri listenin zirvesinde yer alan Atlanta Hartfield-Jackson Havalimanı’nın 21’nci kez zirvede yer aldı. Atlanta Hartfield-Jackson’ın haricinde ise ilk defa Pekin Başkent Havalimanı 100 milyon yolcu barajını geçerek, bu kulübün ikinci üyesi oldu.
- 6
- Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (European Aviation Safety Agency) Avrupa hava sahasındaki tüm Boeing 737 MAX uçuşlarını durdurduğunu açıkladı. Dünyanın hemen her yerindeki MAX kullanıcı havayolları da arka arkaya benzer kararı aldı. Böylece tüm MAX’ler o günden günümüze kadar halen daha yerde yatmaya devam ediyor.
- TUSAŞ’ın geliştirdiği AKSUNGUR, ilk uçuşunda TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) tarafından geliştirilen yerli, milli ve özgün tasarım PD170 motorlarını kullandı. PD170 motoru ilk defa 2018’de ANKA’da kullanılmıştı.
-
- 7
“Büyük Göç” Başarıyla Tamamlandı- Nisan
Nisan havacılıkta dikkat çeken bir ay oldu. Atatürk Havalimanı’ndan “Büyük Göç” gerçekleşerek tüm ticari kapasitesi İstanbul Havalimanı’na taşındı. Türk Hava Yolları da yeni merkezinde uçuş ağını genişletmeye devam etti.
- 8
-Atatürk Havalimanı’ndan düzenlenen son yolculu sefer ise Singapur’a gerçekleşti.
-Öte yandan Singapur Havalimanı’nda dünyanın diğer meydanlarına örnek olacak 3 ve 4’ncü terminalin arasında bulunan Jewel alışveriş merkezi hizmete girdi. İçerisinde yapay bir şelale bulunan Jewel açılışından sonra ciddi ilgi görmeye başladı.
- 9
Airbus 50’nci Yılını Kutladı-Mayıs
-Dünyanın en büyük iki uçak üreticisinden olan Airbus 50'nci yılını kutladı. Rakibi Boeing’in yaklaşık yarı yaşına erişen şirket aynı gün 12 bininci uçağını Delta Havayollarına teslim etti.
- Bu kadar olumsuzluğun yaşandığı 2019’da en güzel haberlerden birisi ise ABD'de Maryland Medikal Merkezi'ndeki bir hastaya, bağışçıdan alınan ve drone ile taşınan böbreğin nakledilmesi oldu. Drone'un Baltimore'daki hastaneye böbreği ulaştırması 5 dakika sürdü.
-
- 10
Avrupa’dan Ortak Savaş Uçağı- Haziran
-Haziran ayı havacılık sektöründe Paris Airshow ile anılır oldu. Önemli gelişmelerde artık bu fuarda duyuruluyor. Nitekim Avrupa'nın 6'ncı nesil savaş uçağı Paris Airshow’da duyuruldu ve mock up’ı sergilendi. Almanya ve Fransa'ya İspanya'nın da katılımıyla ortaya çıkan yeni savaş uçağı projesinin 100 milyar Euro ile mal olacağı ve 2040 yılında hizmete gireceği belirtildi.
- 11
- Türkiye de Milli Muharip Uçak (MMU) projesini mock-up ile Paris’te dünyaya tanıttı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen savaş uçağı ilk kez uluslararası kamuoyuna önüne çıkarak adından bahsettirdi.
- Paris Airshow’da Skytrax tarafından belirlenen en iyiler açıklandı. Qatar Airways yılın en iyi havayolu seçilirken, 2018'in birincisi Singapur Havayolları ise ikinci oldu. Japon All Nippon Airways (ANA) üçüncü, Hong Kong merkezli Cathay Pacific Airways dördüncü, Emirates ise beşinci olarak ilan edildi.
- Türk Hava Yolları da ilk Boeing 787-9 Dreamliner uçağını Haziran’da filosuna kattı.
- 12
Havalimanı’nda Çin Direnişi-Temmuz
-Temmuz’da Hong Kong'daki suçluların Çin'e iade edilmesini öngören yasa tasarısı nedeniyle başlayan protestolar havalimanına sıçradı. Hong Kong Havalimanı da Çin’e direniş merkezlerinden birisi haline geldi. Uçuşlar aksadı. Havalimanındaki protestolara polis sert müdahalelerde bulundu, ama bu meydan seyahatlerde önemli oranda düşüşler yaşandı.
-
- 13
- Filipin merkezli havayolu şirketi Cebu Air kısa uçuşlarda kullandığı A330 model uçaklarında mutfak ve tuvaleti kaldıracağını duyurması dünya havacılık gündemine oturdu.
- Dünyanın en büyük ticari jet motoru unvanını elinde bulunduran General Electric GE9X, Guinness tarafından en güçlü motor olarak tescil edildi.
- 14
Rus Su-57 Sahneye Çıktı- Ağustos
-Rusya merkezli Ural Havayollarına ait Airbus A321 tipi yolcu uçağının motorlarına kalkıştan kısa bir süre sonra martı sürüsüne çarpması sonucu pilotlar uçağı mısır tarlasına indirmeyi başardı. Rusya'nın başkenti Moskova'dan, Kırım'ın Simfrepol kentine giden 233 kişinin bulunduğu yolcu uçağındaki 23 yolcu ve mürettebat hafif yaralandı.
- 15
- Türk Hava Yolları Latin Amerika’nın ikinci büyük şehri ve Meksika’nın başkenti Mexico City ile Orta Amerika’nın en çok tercih edilen turizm merkezlerinden Cancun’a tarifeli sefer başlattı. Ayrıca THY bu ayda yeni kabin ekibi kıyafetleriyle uçmaya başladı.
- Rusya’da ise MAKS-2019 Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı düzenlendi. Paris ve Londra’daki fuarları aratmayan Moskova fuarında Rusya’nın geliştirdiği beşinci nesil savaş uçağı SU-57 ilk kez sergilendi
-
- 16
ABD’den 737 MAX Kararı- Eylül
ABD Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu – NTSB (National Transportation Safety Board) Boeing 737 MAX uçaklarının karıştığı iki kazaya dair araştırma sonuçlarını açıkladı. Kurul, uçak üreticisi Boeing ve Amerikan Federal Havacılık Dairesi'nin (FAA) pilotların uçuş sırasında birden fazla uyarı ve alarma ne şekilde tepki vereceklerini yanlış değerlendirdiği sonucuna vardığını açıkladı.
- Çin’in başkenti Pekin’de deniz yıldızı şeklinde inşa edilen yeni havalimanı Daxing International hizmete girdi.
- Dünyanın en eski seyahat firması Thomas Cook, resmen iflas ettiğini açıkladı.1841 yılından bu yana hizmet veren şirketin 20 bin çalışanı işsiz kaldı.
- 17
- Dünyanın en çok kazanan rotası geçen yıl olduğu gibi British Airways’in Londra Heathrow-New York JFK hattı oldu. Şirket bu hatta bir yılda yaklaşık 1,15 milyar dolarlık gelir sağladı.
- Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali Teknofest’i 6 günde 1 milyon 720 bin kişi ziyaret etti.
- 18
KLM 100 Yaşına Girdi-Ekim
-Aynı isimle faaliyetlerine devam eden dünyanın en eski Hollanda'nın bayrak taşıyıcı havayolu şirketi KLM, 100 yaşına girdi.
-Endonezya Ulusal Ulaştırma Güvenlik Komitesi (KNKT), Lion Air'e ait JT 610 sefer sayılı Boeing 737 MAX 8 tipi uçağın kazasına ilişkin nihai raporu açıkladı. Boeing 737 MAX 8 tipi uçaklarının otomatik uçuş kontrol sisteminin arızalanması halinde, pilotların hızlı bir şekilde karşılık vermek için eğitim almadıkları raporla kamuoyuna açıklandı. “Manevra Karakteristiği Takviye Sistemi - (MCAS)” olarak bilinen uçuş kontrol sisteminin tek bir sensöre dayalı olduğu belirtilen raporda, hatalı bilgiler sağlayan sensörün uçağın burnunu otomatik olarak aşağı yönlendirdiği aktarıldı.
-
- 19
- Avustralyalı Qantas Havayollarının 40 yolcu ve 10 mürettebat ile New York'tan havalanan Boeing 787-9 uçağı 19 saat 15 dakika sonra Sidney'e teker koyarak rekor kırdı. Qantas Havayollarının New York - Sidney arasında 16 bin 200 km non-stop uçuşu dünyanın en uzun uçuşu olarak kayıtlara geçti.
- 20
737 MAX-10 Fabrikadan Çıktı-Kasım
İki ölümlü kaza sonrasında Boeing'in ciddi sorunlar yaşadığı MAX modelinin en yenisi 737 MAX 10 sessiz sedasız ve törensiz olarak fabrikadan çıktı.
-Avustralyalı havayolu Qantas, Londra'dan Sidney'e gerçekleştirdiği 17 bin 800 km'lik uçuşunu tamamladı. Yaklaşık 50 kişiyle Londra'dan havalanan Boeing 787-9, 19 saat 19 dakika sonra Sidney'e teker koydu. Avustralya'dan Londra ve New York'a duraksız olarak uçmayı planlayan Qantas'ın test uçuşunun ikincisi de başarıyla tamamlandı.
- 21
- Baykar Savunma tarafından üretilen Bayraktar TB2 insansız hava aracı, 150 bin uçuş saatini geçerek yeni bir rekora imza attı.
- AtlasGlobal Havayolları, maddi sorunlar sebebiyle uçuşlarını 21 Aralık'a kadar durdurduğunu açıkladı. Havayolu kiralık uçaklarını geri gönderdi. 15 uçaklık filosunu küçülmeye başladı.
-
- 22
New York-Sydney Rekor Uçuşu- Aralık
Avustralyalı Qantas Havayolları, Project Sunrise kapsamında üçüncü uçuşunu New York-Sydney arasında gerçekleştirdi. Qantas’ın Boeing 787-9 Dreamliner tipi uçakla New York - Sydney arasında gerçekleştirilen uçuşu 19 saat 31 dakika sürdü. Üçüncü uçuşun daha önce yapılan New York-Sydney ve Londra-Sydney uçuşlarına göre en uzun uçuş olduğu açıklandı. Son olarak Londra’dan Sidney’e yapılan 17 bin 800 km’lik test uçuşu, duraksız en uzun uçuş olarak tescillenmişti. Son test uçuşu ise 17 Aralık’ta New York-Sydney arasında yine 787-9 ile gerçekleştirildi ve rekor kırıldı.
- 23
- Baykar Savunma tarafından geliştirilen Bayraktar AKINCI Taarruzi İnsansız Hava Aracı (TİHA) ilk uçuşunu başarıyla tamamladı.
- AtlasGlobal Havayolları 4 uçakla yeniden uçuşlarını başladı. Ancak maddi sorunları nasıl aştığını ve nasıl iş modeliyle uçuşlarına devam edeceğini kamuoyuna açıklamadı.
- Boeing CEO’su Denis A. Muilenburg görevden alındı.