Tartışmaların odağındaki platform: Roblox
Dün akşam saatlerinde çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırması nedeniyle oyun platformu Roblox'a erişim engeli getirildi. Peki Roblox nedir, güvenlik endişeleri ne kadar ciddi ve çözümü ne?
Yaklaşık 1 haftadır Instagram'a erişim engeli getirilmesinin ardından dün akşam saatlerinde de Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği'nce çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırması nedeniyle oyun platformu Roblox'a erişim engeli getirildi.
Adana Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Bürosu, çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırması tespiti üzerine www.roblox.com/tr internet sitesi ve uygulama marketlerindeki linklerine erişimin engellenmesine karar verilmesini talep etti.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç konuyla ilgili, "Unutulmamalıdır ki Türkiye Cumhuriyeti, bir hukuk devletidir. Devletimiz, Anayasamıza göre çocuklarımızın korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür" derken "Teknolojinin olumsuz yönde kullanılması asla kabul edilemez. Ülkemizin ve milletimizin geleceğini düşünen, sorumluluk makamında bulunan herkesin çocuklarımızı hedef alan bu tür durumlara karşı hassasiyetle yaklaşması, popülist ve sorumsuz söylemlerden uzak durması gerekir. Toplumsal yapımıza dinamit koymaya yönelik girişimlere, çocukların istismarına, şiddete teşvik edilmesine, her biri birer cevher olan evlatlarımızın gelişimini olumsuz yönde etkileyecek faaliyetlere asla müsaade edilmeyecektir" diye ekledi.
Instagram için tartışmalar karmaşık. Birçok kişi platformun kapatılmasına tepki gösterirken, yetkililerin görüşmeleri devam ediyor. Ancak Roblox'a erişim engeli getirilmesi, özellikle kimi ebeveynler tarafından olumlu görülüyor. Nedeni ise dünya basınında da sıklıkla gündeme gelen site içerisindeki şüpheli cinsel istismar raporlarındaki artış ve her geçen yıl büyüyen pedofili sorunu.
Ancak sorunu anlamak için belki de en başa dönmek gerekiyor.
NASIL KURULDU?
Roblox, oyunların eğitim yazılımları için bir sonraki sınır olacağı varsayımıyla 2000'lerin başında piyasaya sürüldü. Çocuklar, platform üzerinden basit bir kodlama dili kullanarak çok oyunculu çevrimiçi yerleşim alanları tasarlayabiliyordu. Yani aslında daha geleneksel oyunların aksine içerik kullanıcılar tarafından üretiliyordu. Diğer şirketlerin karmaşık, grafik yoğunluklu oyunlarının aksine, Roblox'un oyunları çocukların teneffüslerde dahi hayal edebileceği türdendi.
Platformun Lego benzeri avatarlar olarak bu sanal dünyada özgürce hareket etmesi, kendilerini istedikleri şekilde gösterebilmeler çok kısa sürede milyonlarca çocuğu cezbetti.
Kısa sürede bu ilgiyi gören ve gençlere ulaşmaya çalışan büyük markalar da Gucci Town ve Nikeland gibi kendi oyun dünyalarını tasarladılar.
Bloomberg'in haberine göre geliştiriciler herhangi bir satıştan yüzde 30 pay alırken, geri kalanı da Roblox alıyordu. Öyle ki bu noktada platform içi kazanç 3,5 milyar dolara kadar ulaştı.
Günümüzde Roblox günlük 78 milyon aktif kullanıcısıya sahip ve geleneksel platformları geçerek gençlerin belki de 1 numaralı sosyal medya platformu haline gelmiş durumda.
Ancak bu oldukça başarılı platform, beraberinde bazı sorunlar da getirdi. Roblox'daki cinsel oyunlar ve pedofili sabıkası olan kullanıcılar artmaya başladı.
ARTAN SUÇLAR VE TARTIŞMALAR...
Bloomberg Businessweek tarafından derlenen verilere göre, 2018'den bu yana ABD polisi, Roblox kullanarak tanıştıkları kurbanları kaçırmak veya istismar etmekle suçlanan en az iki düzine kişiyi tutukladı.
Verilere göre bazıları zaten cinsel suçlu olarak sabıkalıydı veya geçmişte küçük yaştaki çocuklara istismarda bulunmakla suçlanıyordu. Bunlar arasında bir şerif yardımcısı, bir üçüncü sınıf öğretmeni ve bir hemşire de vardı.
Florida'da Roblox'ta oyun oynadığı bir genci kaçırmaya çalışmakla suçlanan adam ve Roblox'ta tanıştığı bir çocuğu istismar ettiği iddia edilen bir başka kişi dahil olmak üzere sadece son 13 ayda ABD'de 7 tutuklama yapıldı.
Bloomberg'e konuşan Roblox'un baş güvenlik görevlisi Matt Kaufman, şirket için güvenliği önemsediklerini ifade ederek platformun moderasyon sistemlerinin tüm sohbetleri ve diğer dijital içerikleri taradığını, uygunsuz sözcükleri susturduğunu ve oyuncuların resim göndermesini engellediklerini belirtti. Kaufman, bir dakikadan kısa sürede müdahale edebilen bu sistemlerin 13 yaş altı çocuklar için daha da kısıtlayıcı olduğunu da söyledi.
ŞİRKET İÇİNDE ENDİŞELİ ÇALIŞANLAR DA VAR...
Roblox'ta Kaufman için çalışan ve aynı kuruma isim vermeden konuşan 20'den fazla mevcut ve eski çalışanla yapılan görüşmelerde, ekibin her gün çocuk güvenliğiyle ilgili yüzlerce üst rapor aldığını ancak bunun ekibinin temizleyemeyeceği kadar çok olduğunu söyledi.
Uzmanlara göre Roblox'ta pedofilleri takip etmek diğer çevrimiçi platformlara göre daha zor. Çünkü her kullanıcı anonim, kayıt sırasında gerçek adlar ile e-posta adresleri veya telefon numaraları istenmiyor. Bunun asıl amacı çocukların gizliliğini korumak olsa da ne yazık ki bu aynı zamanda pedofillerin de gizliliğini de kısmen koruyor.
ÇOCUKLARI GÜVENDE TUTMAK İÇİN NE YAPMALI?
Roblox güvenlik konusunda tartışmalara yol açan ne ilk ne de son platform. Peki çocukları bu noktada güvende tutmak için ne yapmalı? Uzmanlara göre bunun biz çözümü çocuğunuzla oynamak...
Uzmanlar "İlk kez kullandığını düşünüyorsanız yanlarına oturun veya eğer zaten Roblox'talarsa, ne tür oyunlar oynadıkları hakkında sorular sormaya başlayın. Bu şekilde çocuğunuzun çevrimiçi ortamda başkalarıyla etkileşimde ve sosyalleşmede nasıl davrandığını görebilirsiniz" diyerek kısmen bir çözüm önerisinde bulunuyor.
Bunun dışında özellikle daha küçük yaşlarda Netflix'teki çocuk profili gibi ebeveynlerinin uygunsuz gördüğü içerikleri görmesini engellemek için benzer bir seçenek bulunuyor. Roblox'ta hem ebeveyn denetimlerini hem de gizlilik denetimlerini etkinleştirmek uzmanlara göre bir çözüm olabilir.
Uzmanlara göre Roblox'un bir yaş sertifika sistemi olsa da yine de çocuğunuzun oynamasına izin vermeden önce bir Roblox oyununu denemeniz bir başka yol olabilir.
