Zayıflama yolunda yeşil çayın etkileri: Yeşil çay gerçekten doğanın Ozempic'i mi? Uzmanlar ne diyor?

YEŞİL ÇAYIN TARİHİ VE DİYET KÜLTÜRÜNDEKİ YERİ

Yeşil çay, Asya kültürlerinde binlerce yıldır tüketilen bir içecektir. Özellikle Çin'de, yaklaşık 2.000 yıl önce kilo kaybı ve genel sağlık için kullanıldığı biliniyor. Modern zamanlarda da yeşil çay, diyet kitapları ve yemek planlarında sıkça yer almaya devam ediyor.

Bunun en büyük nedeni, yeşil çayın metabolizmayı hızlandırdığı ve kilo vermeye yardımcı olabileceği yönündeki iddialardır. Fakat yeşil çayın, modern diyet takviyeleriyle kıyaslandığında ne kadar etkili olduğu hala tartışma konusudur.

GLP-1 HORMONU VE YEŞİL ÇAY İLİŞKİSİ

Yeşil çayın kilo vermeye yardımcı olabileceğini iddia eden TikTok videoları, genellikle yeşil çayın GLP-1 hormonunu artırdığına dair teoriler üzerine yoğunlaşır. GLP-1, yemek yedikten sonra pankreasın insülin salgılamasını sağlayan bir bağırsak hormonudur. Bu hormon aynı zamanda yiyeceklerin mideyi terk etme hızını yavaşlatır ve açlık hissini düzenler.

GLP-1’in bu özellikleri, Ozempic gibi ilaçlarla benzerlik gösterir. Bu ilaçlar GLP-1’i taklit eder ve kişinin daha hızlı tok hissetmesini sağlar. Dolayısıyla, iştah azalır ve kilo kaybı desteklenir. Ancak yeşil çayın bu hormon üzerinde benzer bir etkisi olup olmadığı, bilimsel olarak tam anlamıyla kanıtlanmamıştır.

Bazı araştırmalar, yeşil çay ekstresinin diyabetik farelerde kan şekerini düşürdüğünü ve GLP-1’i uyarabileceğini öne sürmüştür. Ancak bu sonuçların insanlar üzerindeki etkileri kesin değildir. Tip 2 diyabetli 92 kişiyi kapsayan bir çalışmada, yeşil çay ekstresi alan kişilerle plasebo alanlar arasında GLP-1 üretiminde anlamlı bir fark bulunmamıştır.

KİLO VERMEYE ETKİLERİ NELERDİR?

Yeşil çayla ilgili en yaygın iddialardan biri, kafein ve antioksidanlar sayesinde metabolizmayı hızlandırdığı ve yağ yakımını artırdığı yönündedir. Kafein, merkezi sinir sistemini uyararak metabolizmayı kısa bir süreliğine artırabilir. Ancak uzmanlar, bu etkinin doğrudan büyük bir kilo kaybına dönüşmesinin düşük bir olasılık olduğunu vurguluyor.

Öte yandan, yeşil çayda bulunan polifenoller, iltihaplanmayı azaltmaya ve hücreleri hasardan korumaya yardımcı olabilir. Polifenoller aynı zamanda yağ emilimini azaltarak kilo kaybını destekleyebilir. Ancak bu etkinin ne kadar güçlü olduğu tartışmalıdır.

Hayvanlar ve insan hücreleri üzerinde yapılan çalışmalar, yeşil çayın metabolizmayı iyileştirebileceğini gösterse de, insanlarda yapılan klinik deneyler karışık sonuçlar vermiştir.

Bir düzineden fazla randomize kontrollü çalışmayı inceleyen bir makale, yeşil çay ekstresi alan kişilerin ortalama olarak küçük bir miktar kilo verdiğini göstermiştir. Bu kilo kaybı genellikle dört kilogramın altında olmuştur ve klinik olarak anlamlı kabul edilmemektedir.

UZMAN GÖRÜŞLERİ

Uzmanlar, yeşil çayın kilo kaybı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğunu vurguluyor. Johns Hopkins Üniversitesi'nde obezite tıbbı doktoru olan Dr. Jyotsna Ghosh, yeşil çayın metabolizmayı biraz hızlandırabileceğini, ancak bu etkinin önemli miktarda kilo kaybına yol açmasının olası olmadığını belirtiyor.

Ayrıca, yeşil çayın GLP-1 hormonunu önemli bir seviyede uyarma olasılığının düşük olduğunu, çünkü bu hormonun kısa süreli bir etkiye sahip olduğunu ekliyor.

George Washington Üniversitesi'nde egzersiz ve beslenme bilimleri profesörü Rob van Dam ise, yeşil çaydan büyük bir kilo kaybı etkisi beklemenin yanlış olduğunu söylüyor. Van Dam, yeşil çayın etkilerinin Ozempic gibi ilaçlarla kıyaslanamayacağını vurguluyor.

Ohio'daki Cleveland Kliniği'nde diyetisyen olan Julia Zumpano ise, kilo kaybına odaklanırken tek bir yiyecek ya da içeceğin mucizevi bir çözüm olmadığını hatırlatıyor.

Zumpano'ya göre, kilo vermek için tüm yaşam tarzını gözden geçirmek, daha geniş bir beslenme düzenine ve düzenli fiziksel aktiviteye odaklanmak gerekiyor.

DOĞANIN OZEMPIC'İ İDDİASI YERLİ DEĞİL

Yeşil çay, kilo kaybı ve genel sağlık için yüzyıllardır önerilen bir içecektir. TikTok ve sosyal medyada “doğanın Ozempic'i” olarak adlandırılması ise bilimsel olarak pek de geçerli görünmüyor. Yeşil çay, GLP-1 hormonu üzerinde küçük bir etkiye sahip olabilir, ancak bu etkinin kilo kaybına önemli bir katkı sağladığına dair net bir kanıt yoktur.

Kafein ve polifenoller gibi bileşenler metabolizmayı bir miktar hızlandırabilir, ancak bu hızlanma büyük bir kilo kaybına yol açmaz.

Uzmanlar, yeşil çayın kilo kaybına yardımcı olabileceğini kabul etse de, bu etkinin çok sınırlı olduğunu ve tek başına önemli bir sonuç sağlamayacağını belirtiyorlar. Kilo vermek için yaşam tarzı değişikliklerine, sağlıklı beslenmeye ve düzenli egzersize odaklanmak.

Kaynak: New York Times