Trump'lı dönemde ABD ekonomisini neler bekliyor?

Donald Trump, her bir Amerikan vatandaşı için çalışacağını belirterek, yeni döneminin ABD'nin altın çağı olacağını söyledi. ABD'nin yeni başkan yardımcısı olması beklenen J.D. Vance ise konuşmasında ekonomiye vurgu yaparak Trump'ın liderliğinde Amerikan halkına verdikleri sözleri tutacaklarını ve ekonomiyi ülke tarihindeki en büyük gücüne kavuşturacaklarını belirterek "ABD tarihindeki en büyük siyasi geri dönüşe tanıklık ettiğimizi düşünüyorum" dedi.

İşte yeni dönemde resmi olarak seçilmesi sonrası Trump'ın ekonomiyi nasıl ele alacağına dair bilmeniz gerekenler...

VERGİLER

Trump, 2017 Vergi Kesintileri ve İş Yasası'nın (TCJA) sağladığı tüm bireysel gelir ve miras vergisi kesintilerini uzatmak istiyor. Bu standart kesintide bir artış, çoğu gelir dilimi için daha düşük marjinal gelir vergisi oranları ve miras vergisi muafiyetinde bir artış içeriyor.

Ek olarak, Trump belirli şirketler için kurumlar vergisi oranının yüzde 15'e düşürülmesi çağrısında bulundu. TCJA en yüksek kurumlar vergisi oranını yüzde 35'ten yüzde 21'e düşürdü ve kademeli kurum oranı çizelgesini ve kurum alternatif asgari vergisini ortadan kaldırdı. Trump ayrıca şirketlerin ekipman ve araştırmaya yaptıkları yatırımları derhal vergiden düşebilme yetkisini de geri verecek.

CNN'e göre,yaşlı vatandaşlara da hitap etmeyi amaçlayan Trump, Sosyal Güvenlik noktasında kişilerin aldıkları aylık yardımlar için artık vergi ödemek zorunda kalmayacaklarına dair söz verdi. Alıcıların yaklaşık yarısı (çoğunlukla daha yüksek gelire sahip olanlar) Sosyal Güvenlik ödemeleri için federal gelir vergisi ödüyor.

ORTA SINIF

Trump, seçim kampanyası sırasında Amerikalıların geçim masraflarını karşılayabilmelerine yardımcı olmayı amaçlayan çeşitli önlemleri açıklamıştı.

Trump katıldığı bir mitingde kredi kartı faiz oranlarını geçici olarak yüzde 10 civarında sabitleyeceğini, bunun da mevcut oranın yarısından bile az olduğunu söyledi.

Trump, ipotek faizi için popüler olan mevcut kesintiye benzer şekilde, araba kredilerinde ödenen faizi tamamen vergiden düşülebilir hale getirmeyi vaat etti. Trump bunun araba sahipliğini teşvik edeceğini savunurken, bazı uzmanlar bunun daha zengin Amerikalılara yardımcı olacağını söylüyor. Cumhuriyetçi Parti başkan yardımcısı adayı JD Vance ise çocuk vergi kredisini çocuk başına 5 bin dolara çıkarmayı önerdi ancak uzmanlara göre Trump bu fikri henüz resmen benimsemedi.

DIŞ TİCARET

Trump yeniden seçilirse ABD'ye gelen her ithalata yüzde 10 veya yüzde 20 oranında genel bir gümrük vergisi, ayrıca tüm Çin ithalatına da yüzde 60'a varan bir gümrük vergisi uygulayacağını söyledi.

Eski Başkan ayrıca Meksika'da üretilen otomobillere veya üretimini ABD'den Meksika'ya taşıyan şirketlerin ürünlerine yüzde 100 veya yüzde 200 oranında gümrük vergisi uygulanmasını da gündeme getireceğini de ifade etti.

Trump, gümrük vergilerinin Amerikan imalatını canlandıracağını, iş yaratacağını ve vergi indirimleri gibi diğer politika girişimlerini finanse etmek için milyarlarca dolar getireceğini öne sürse de uzmanlara göre yeni vergilerden elde edilen gelirin harcamayı tam olarak karşılaması pek olası görülmüyor. Uzmanlara göre ayrıca vergiler muhtemelen Amerikan tüketicilerinin fiyatlarını da artıracak.

FİYATLARI DÜŞÜRME POLİTİKASI

Trump son yıllardaki fiyat artışları nedeniyle Harris'i defalarca eleştirdi. Rotasını değiştirip benzin ve temel ihtiyaçların fiyatlarını düşürme sözü verdi ancak bunu nasıl başaracağına dair pek fazla ayrıntı vermedi. Trump yine de petrol ile gaz üretimini artırarak fiyatları düşüreceğini, daha fazla sondaja izin vereceğine ve düzenlemeleri azaltacağını vaat etti.

Trump ayrıca Biden-Harris yönetimi tarafından desteklenen ve bir dönüm noktası niteliğindeki iklim yasası olan Enflasyon Azaltma Yasası kapsamında harcanmamış fonları geri çekmeyi ve federal hükümetin mali ve performans denetimini yapmak üzere yeni bir verimlilik komisyonu oluşturmayı vaat etti. Trump Eylül ayında ElonMusk'ın komisyona liderlik etmeyi kabul edeceğini duyurmuştu.

KONUT FİYATLARI

Trump henüz resmi bir konut teklifi sunmadı ancak seçim kampanyası sırasında ev sahiplerine nasıl yardımcı olabileceği konusunda ara ara açıklamalarda bulundu. Trump, maliyetleri artıran düzenlemelerden kurtularak ve büyük ölçekli konut inşaatı için bazı federal arazileri açarak konutları daha uygun fiyatlı hale getirme ve arzı artırma sözü verdi.

Ayrıca ipotek faiz oranlarını yüzde 3'e veya daha da aşağıya çekeceğini, bunun da ev alıcıları için finansmanı daha az masraflı hale getireceğini söyledi.

Konut maliyetlerinin artmasından kaçak göçmenleri sorumlu tutan Trump, bu sorunu toplu sınır dışı politikaları ile çözeceğini söylüyor.

ABD İŞLETMELERİNE YATIRIM

Donald Trump, gümrük vergilerini artırma ve kurumlar vergisi oranını düşürme planlarının Amerikan imalatında patlamaya yol açacağını söyledi.

Trump üretim tesislerini ABD'den başka bir ülkeye taşıyan şirketlere gümrük vergileri uygulayacağını söyledi ve Eylül ayında özellikle ABD merkezli şirket John Deere'i, eğer üretiminin bir kısmını Meksika'ya taşıma planından vazgeçmezse gümrük vergilerini hızla uygulamakla tehdit etti.

2019'da, Fed ekonomistleri Trump'ın daha önceki vergi kararlarının üretim istihdamında net bir düşüşe yol açtığını ifade etmişti.

SAĞLIK YATIRIMLARI

Sağlık hizmetleri Trump'ın ilk döneminde ana odak noktasıydı. Trump Obama dönemindeki Affordable Care Act'i (Hasta Koruma ve Ekonomik Sağlık Bakımı Yasası) yürürlükten kaldırmaya çalışmış ancak başarısız olmuştu. Zira yasanın hükümlerinin çoğu hala yürürlükte.

Trump bu süreçte Obamacare olarak da bilinen Affordable Care Act'i tekrar yürürlükten kaldırıp yerine daha iyi bir program koymayı denemek istediğini ara ara ima etti.

Yeni başkan yardımcısı olması beklenen JD Vance, geçen ay mitinglerde bu konulara değinmeyi hedefledi. Ekim ayındaki bir konuşmasında, birçok yüksek maliyetli hastayı kaydeden sigortacılara fon sağlayarak Obamacare primlerini genel olarak düşüren eyalet reasürans programlarının federal olarak onaylanmasını desteklediğini söyledi.

* Haberin görselleri Associated Press'ten servis edilmiştir.