Rusya, ABD yaptırımları karşısında rezervine güveniyor
Putin'in Ukrayna kararı sonrası ABD ve Avrupa Birliği Rus ekonomisine yönelik mali yaptırımlar uygulamaya başlarken Rusya yaptırımlara alışık olduğunu açıklamakla yetindi. Analistler yaptırımların Rus ekonomisine etkisinin sınırlı olacağını belirtirken Rusya'nın en büyük kozu Merkez Bankası rezervleri. Son açıklanan verilere göre rezervler son 5 yılda neredeyse iki kat arttı ve 640 milyar dolarla rekor kırdı. Rezervlerde dolar cinsi varlıkların azaltılarak altının üç katına çıkması dikkat çeken bir diğer unsur
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Ukrayna'da iki bölgeyi ayrı cumhuriyet olarak tanımasının ardından bir dizi yaptırım açıkladı.
Bu yaptırımlar kapsamında Rusya'nın finansmana erişimini zorlaştırmak isteyen ABD Hazinesi, 1 Mart'tan sonra ihraç edilen Rusya devlet tahvillerinin ikincil piyasada ticaretine yasak getirdi. ABD, 2014 yılında Kırım'ın işgali sonrasında da ABD'li yatırımcıların dolar cinsi Rus tahvil ve bonolarını almalarını ve 2019 yılında da ABD bankalarının Rusya'nın ihraç ettiği ruble dışı tüm hazine kağıtlarında esas pazarda olmarını yasaklamıştı.
Başkan Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik tehdidinin artması durumunda yaptırımların ağırlaşacağını belirtti. Peki bu yaptırımlar Rusya'yı nasıl etkileyecek?
CARİ FAZLA REKOR KIRDI
Rusya'nın dolar cinsi tahvillerinde karar sonrası kayıplar bir miktar arttı, 10 yıllık gösterge tahvilinin faizi de yüzde 11 ile son 6 yılın en yüksek seviyesine çıktı fakat analistler Rusya'nın rezerv kalitesi ve mali durumu itibarıyla söz konusu yaptırımların ülke ekonomisini etkilemekten uzak olabileceğini belirtiyor.
Reuters'a konuşan Uluslararası Finans Enstitüsü Başekonomist Yardımcısı Elina Ribakova, Rus tahvillerindeki yabancı payının sadece 64 milyar dolar olduğunu ve Rus bankalarının 11 milyar dolarlık likidite fazlasıyla bu tahvilleri alabileceğini belirtiyor. Yabancı bankalarda sağlanan kurumsal finansman da son 6 yılda 150 milyar dolardan yarıya indi.
Bununla birlikte, Rusya Merkez Bankası'nın 27 Ocak'ta yayımladığı son raporuna göre ödemeler dengesi 2021 yılı 4. çeyreğinde 42 milyar dolar fazla verirken 2020 yılındaki 36 milyar dolarlık fazla 2021 yıl sonu itibarıyla 120 milyar dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Grafik:Rusya'nın ihracatı ve petrol fiyatları
RUS MERKEZ BANKASININ REZERVLERİ 5 YILDA YÜZDE 60 ARTTI
Öte yandan, Rusya'nın Merkez Bankası rezervlerindeki artış ve rezerv ağırlığındaki dönüşüm de dikkati çekiyor.
2014 yılındaki Kırım işgali sonrasında ABD yaptırımlarına maruz kalan Rusya, ülke ihracatının yüzde 70'inin oluşturan petrol, doğal gaz ve değerli metallerdeki değer kaybıyla birlikte Ruble'nin erimesini durdurabilmek için Merkez Bankası aracılığıyla piyasaya doğrudan müdahale bulunmuştu.
2014-2015 arasında rezervler 500 milyar dolardan 360 milyar dolara kadar gerilerken Başkan Putin'in talimatıyla dedolarizasyon politikası uygulanmaya başlandı.
Grafik:Rusya Merkez Bankası rezervleri
Aradan geçen 5 yılda Rusya'nın rezervleri 640 milyar dolarla rekor kırarken yabancı paraların ağırlığı yüzde 89'dan yüzde 74'e kadar geriledi. Bu dönemde rezervlerdeki altın miktarı 3 kattan fazla artarak 41 milyar dolardan 132 milyar dolara çıktı ve rezervlerdeki payı yüzde 22'ye ulaştı. Pandeminin yoğun hissedildiği dönemde rezervlerdeki altın miktarı 144 milyar doları bulmuştu.
ENERJİ FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ VE ÇİN DESTEĞİ
Rus rezervlerindeki dolar ağırlığı ise bu dönemde yüzde 16.4'e kadar geriledi. Başta Almanya olmak üzere Rus gazının en büyük alıcısı Avrupa'nın para birimi olan Euro cinsi rezerv miktarı yüzde 30'un üzerine çıktı. Rezervler ve ödemeler dengesinin fazla vermesinde aslan payı enerji fiyatlarındaki artıştan kaynaklandı.
Pandemi döneminde talebin düşmesiyle 12 euro seviyesinde işlem gören doğalgaz vadelileri yıl sonunda yüzde 1500 artarak 190 euroya dayanmıştı.
Rusya rezervlerindeki bir diğer dikkat çeken unsur da Çin Yuanı'nın payının yüzde 13'e çıkması oldu.
Çin, aynı zamanda NATO'nun doğuya genişlemesine karşı geliştirdiği politikada Rusya'nın en büyük müttefiki konumunda. Pekin Kış Olimpiyat Oyunları'nda Putin ve Çin Lideri Xi yeni bir stratejik ortaklığı duyurmuş ve Başkan Xi, Ukrayna'nın NATO'ya üye olmaması talebinde Rusya'nın yanında durmuştu.
