Akaryakıt fiyatları masada
Brent petrolün varil fiyatı bugün yüzde 6 düşüşle 100 dolara gerilerken benzin ve motorinde indirim yapılması bekleniyor. Son 1 yılda kurdaki artış ve eşel mobil sisteminin sona ermesiyle benzinin satış fiyatında yüzde 180'lik artış yaşandı. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz hem vatandaşın hem de bayilerin artan fiyatlara karşı korunmasına yönelik çözümleri masaya yatırmak üzere sektör temsilcileriyle yarın bir araya gelecek. Bu arada EPDK bugün rafinerici ve akaryakıt dağıtıcı lisans sahiplerinin zorunlu petrol stokunun 14-31 Mart arasında yüzde 7, 1-12 Nisan arasında yüzde 6'sının piyasa faaliyetlerine konu edilebilmesine karar verdi. Sektöre son olarak EPDK ile EPGİS arasında yaşanan 'zam' tartışması damga vurmuştu
Rusya'nın Ukrayna'yı girişimiyle beraber dünya ve Türkiye'de akaryakıt fiyatlarında artış yaşandı. Arza yönelik endişelerle brent petrolün varil fiyatı işgal girişimin öncesi 94 dolar seviyesindeyken geçen hafta 130 doların üzerini gördü.
Ancak Irak, BAE gibi ülkelerin gerekirse petrol üretimlerini artırabileceklerini açıklaması ve henüz somut bir ilerleme yaşanmasa da Rusya ile Ukrayna'nın müzakere masasına oturması fiyatların alevini söndürdü.
Bugün brent petrolün varil fiyatı yüzde 6'lık düşüşle 100 dolara geriledi. Petrol fiyatlarındaki son gerilemeyle motorinin litresine dün 2.38 lira indirim geldi. Böylece motorinin litre fiyatı Ankara ve İzmir'de 20.52 liraya, İstanbul'da ise 20.44 liraya düştü. Bugün de benzine 0.93, motorine ise 1.76 TL indirim gelmesi bekleniyor. Şu anda benzinin litresi 20.35 liradan satılıyor.
NEREDEYSE 3 KATINA ÇIKTI
Geçen haftaya göre düşüş yaşansa da brent petrol fiyatı son 1 yılda yüzde 49 yükseldi. Buna karşılık benzin ve motorin fiyatları yüzde 180 civarında yükseldi. Aradaki fark dolar/TL'nin son 1 yılda yüzde 100 yükselerek 14.80'e çıkması ve eşel mobil sisteminin sona ermesinden kaynaklandı.
Son zamanlarda zamların üst üste gelmesi sebebiyle vatandaşlar zamlı fiyatlar geçerli olmadan önce akaryakıt istasyonları önünde kuyruklar oluşturdu. Zam haberleri sektörün düzenleyicisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) arasında tartışma yaşanmasına yol açtı.
ZAM DUYURUSU YÜZÜNDEN TARTIŞMA
EPGİS 9 Mart'ta petrol fiyatının 130 doların üzerini görmesinin ardından benzine 0.79 motorine ise 2.25 lira zam geldiğini duyurmuştu. Ancak petrol fiyatlarında daha sonra yaşanan yüzde 10'luk düşüşün ardından beklenen zam gelmedi. EPGİS bunun üzerine zammın iptal edildiğini bildirdi.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise aynı gün katıldığı canlı yayında EPGİS'in piyasaları manipüle ettiğini, uluslararası piyasaları beklemeden vatandaşları yanlış bilgilendirdiğini ve akaryakıt istasyonlarına yönlendirdiğini iddia ederek, suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi. Yılmaz "EPGİS denilen sendika, 'Zam gelecek' diyor kesin bir dille. Bugün de düşüşü görünce 'Böyle bir düzenlemeye ihtiyaç yok' dediler. Biz takip ediyoruz. Zam kararı yoktu ama böyle bir beklenti vardı. Gece 22.00’de de netleşecekti bu akaryakıt fiyatları" ifadelerini kullandı.
'EPGİS ZAM YAPMAZ'
Bu açıklamaların üzerine EPGİS sosyal medya hesabı üzerinden bir açıklamada bulundu. Verdikleri tüm bilgilerin belgeli ve resmi olduğunu belirtilen EPGİS açıklamasında "Bugün yapılan ve iptal edilen zam hakkında, hakkımızda savcılığa suç duyurusunda bulunmasını talep ediyoruz. bu zamma ilişkin resmi fiyat listeleri, resmi formülleri ilgili savcılığa teslim etmek istiyoruz. Ülkemizde zam ya da indirim hesaplaması yasa ile belirlenen formülle yapılmaktadır. Bu formüle 3 defa EPDK müdahale ederek zamları iptal ettirmiştir. EPGİS bir işveren sendikasıdır. TC Sınırları içerisinde faaliyet gösteren her sendika gibi, faaliyet alanları belli ve sınırlıdır. EPGİS Zam yapmaz, EPGİS Zam iptal etmez, EPGİS formülü diye bir şey söz konusu bile değildir" ifadeleri kullanıldı.
'EPDK FİYAT BELİRLEMİYOR'
EPDK ise yayımladığı videoda yurtiçi pompa satış fiyatlarının yurtdışı ürün fiyatları, rafineri, dağıtıcı ve bayi marjı ile alınan vergilerle belirlendiğini belirtti. Videoda dolar kurunun satış fiyatları etkilediği ifade edildi. Enerji Uzmanı Mustafa Düzgün tarafından yapılan bilgilendirmede EPDK'nın fiyatları belirlemediğini ancak yakından takip ettiğini belirtti. Düzgün sağlıksız bir yapı veya rekabete aykırı bir durum olduğunda EPDK'nın yasal yetkileri dahilinde önlem aldığını ifade etti.
SEKTÖR TOPLANIYOR
Bu tartışma devam ederken yarın EPDK akaryakıt fiyatlarını masaya yatırmak üzere sektör temsilcileriyle bir toplantı geçekleştirecek. Toplantıda hem bayilerin hem de vatandaşların artan fiyatlara karşı nasıl korunacağına dair çözüm önerilerinin konuşulması bekleniyor. Ayrıca fiyat artışlarının satışlara etkisinin de değerlendirileceği belirtiliyor.
KDV İNDİRİMİ ÇAĞRISI
EPGİS artan fiyatlar karşısında mart başında KDV oranının düşürülmesi çağrısında bulunmuştu.
EPGİS Başkanı Fesih Aktaş, yazılı açıklamasında “19 liraya ulaşan motorinin içerisinde 2 lira 52 kuruş ÖTV ve 2 lira 89 kuruşa varan KDV ile birim maliyette 1 litrede toplamda devlet, 5 lira 41 kuruş vergi almaktadır. Bu verginin KDV olan kısmından 2 lirasının vatandaşa yansıyacak şekilde pompa satış fiyatlarından düşürülmesinin, kalan 89 kuruşun ise hızla kapanan akaryakıt bayileri ile dağıtım şirketlerinin toplam marjına yansıtılmasının hem vatandaş hem de iflasa sürüklenen istasyonlar için can suyu olacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
BRÜT KÂR MARJI YÜZDE 8
Aktaş şubat ayında ise bayi ve dağıtıcıların toplam brüt kar marjının yüzde 8 olduğunu ifade ederek, "En adil şekilde yarı yarıya paylaşımda dahi bayinin payı şu an yüzde 4'e düşüyor. Bu hesaplamayla bir bayiye akaryakıt satışında litre başına 48,63 kuruş kalıyor ancak aynı bayinin gideri litre başına 94 kuruş civarında. Bu nedenle bayilerin kâr marjı artırılmalı ve zararına satış yapılmasına engel olunmalı" talebinde bulunmuştu.
STOKLAR SATIŞA KONU OLABİLECEK
Yarınki toplantı öncesinde EPDK'dan ürün arzına ilişkin bugün önemli bir adım geldi. EPDK, rafinerici ve akaryakıt dağıtıcı lisansı sahiplerinin tutmakla yükümlü oldukları zorunlu petrol stokunun 14-31 Mart arasında yüzde 7, 1-12 Nisan arasında yüzde 6'sına denk gelen miktarının piyasa faaliyetlerine konu edilebilmesine karar verdi
