Ülke tarihinde bir ilk! Meksika'nın ilk kadın devlet başkanı Claudia Sheinbaum: Sizi hayal kırıklığına uğratmayacağım
Meksika'da Pazar günü gerçekleşen 100 milyona yakın seçmenin oy kullandığı seçimlerden tarihe geçecek bir sonuç çıktı. Ülke tarihinde ilk kez kadın bir başkanın seçildiği seçimin kazananı Claudia Sheinbaum oldu. Fizik alanında ülkenin önde gelen bilim insanlarından biri olan 61 yaşındaki Sheinbaum, iklim aktivisti ve çevre çalışmalarıyla da biliniyor. Seçim zaferi konuşmasında bunun tüm kadınlar için bir başarı olduğunu kaydeden Sheinbaum, "Sizi hayal kırıklığına uğratmayacağım" ifadelerini kullandı. İki yüzyıldan fazla süredir erkek devlet başkanları tarafından yönetilen, şiddet olaylarının ve kadın cinayetlerinin yüksek olmasıyla bilinen Meksika'da Sheinbaum'un kadın cinayetleri, şiddet ve eşitsizlik konularıyla nasıl mücadele edeceği merak ediliyor.
Meksika'da 100 milyona yakın seçmenin ülkeyi altı yıl boyunca yönetecek devlet başkanını seçtiği seçimlerden tarihe geçecek bir sonuç çıktı. Meksika tarihinde ilk kez kadın başkan seçildi; Claudia Sheinbaum, seçimin ardından yaptığı konuşmada "Bu ülkenin ilk kadın başkanı olacağım" ifadelerine yer verdi.
Diğer yandan Meksika, ülke tarihinin en kanlı seçim sürecini de yaşadı. Seçim kampanyaları boyunca 38 siyasetçiye suikast düzenlendi.
Fizik alanında ülkenin önde gelen bilim insanlarından biri olarak kabul edilen 61 yaşındaki Claudia Sheinbaum, Meksika Devlet Başkanı Lopez Obrador'un desteğiyle Ulusal Yenilenme Hareketi Partisi'nden (MORENA) aday oldu. Eski Meksiko Belediye Başkanı Sheinbaum, oyların yüzde 60'ını alarak, en yakın rakibi Xochitl Galvez'e 30 puan fark attı.
"SİZİ HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRATMAYACAĞIM"
İklim aktivisti ve çevre çalışmalarıyla bilinen Sheinbaum, seçim süreci boyunca Obrador'un geliştirdiği "ilerlemeleri" sürdüreceği sözünü verdi. Ancak kendisini Obrador'a kıyasla daha 'çevreci ve feminist' olarak tanımlıyor ve zafer konuşmasında bu seçimlerini öncekilerden farklı kılan şeyin de altını çizdi ve bunun sadece kendisi için değil tüm kadınlar için bir başarı olduğunu söyledi ve şu ifadeleri kullandı:
"Meksika Cumhuriyeti'nin 200 yıllık tarihinde ilk kez, bu ülkenin ilk kadın başkanı olacağım. Başından beri söyledim, bu sadece benim buraya gelmemle ilgili değil, hepimizin buraya gelmesiyle ilgili. Sizi hayal kırıklığına uğratmayacağım."
6 yıl boyunca Meksika'ya liderlik etmek üzere seçilen ülkenin ilk kadın başkanı Claudia Sheinbaum, iki yüzyıldan fazla süredir yalnızca erkekler tarafından yönetilen, çoğunlukla muhafazakar bir ülkede bazı cinsiyet eşitsizliği sorunlarıyla karşı karşıya.
KADINLAR 1953'TE OY KULLANMA HAKKINI KAZANDI
Meksikalı kadınlar 1953'te oy kullanma hakkını kazandı. Kadın adayların görevde kalmasını engelleyen hiçbir yasa yok ama cinsiyetçilik ve "maço" kültürü 129 milyon nüfuslu ülkenin kökeninde bulunuyor.
Kadınlar şu anda Senato, Yüksek Mahkeme ve Ulusal Seçim Enstitüsü gibi bazı önemli Meksika kurumlarına liderlik ediyor. Meksika, ulusal kabinede en fazla kadının (yüzde 44) yer aldığı Latin Amerika ülkeleri arasında üçüncü sırada yer alıyor ve 32 eyalette 10 kadın vali bulunuyor.
Meksika'da kadın cinayetleri, cinsiyetler arası istihdam açığı ve cinsel ve üreme haklarını güvence altına alan yetersiz politikalar ciddi sorunlar arasında. 61 yaşındaki Sheinbaum 1 Ekim'de göreve başladıktan sonra bu sorunlar hızlı bir şekilde çözüm arayacak.
Her yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde Meksika'da yüz binlerce kadının katıldığı gösteriler, birçok Meksikalı kadının her gün ortadan kaybolduğunu veya öldürüldüğünü acı bir şekilde hatırlatıyor.
Birleşmiş Milletler Kadın Birimi'ne göre (UN Women), Meksika'da her güne 10'a yakın kadın cinayet sonucu hayatını kaybediyor. Binlerce kadının da bir anda ortadan kaybolduğu bildiriliyor.
Çoğu kadın cinayeti, gerekli şekilde rapor edilemediği için cezasız kalıyor.
Ulusal İstatistik ve Coğrafya Enstitüsü'ne göre, Meksika'da 15 yaş ve üzerindeki kadınların yüzde 40'ından fazlası, hayatlarında bir tür şiddete maruz kaldıklarını söylüyor.
BELEDİYE BAŞKANLIĞI DÖNEMİNDEKİ ÖNLEMLERİN TEKRARLANACAĞINI SÖYLEDİ
Seçim kampanyası sırasında Sheinbaum, Mexico'nun belediye başkanı olduğu dönemde uygulanan şiddete karşı önlemleri tekrarlayacağını söyledi. Bunlar arasında kadın cinayetleriyle mücadele savcılığının kurulması ve failleri evlerini terk etmeye zorlayacak bir mevzuat da yer alıyor.
Buna rağmen Sheinbaum, feministler ve aktivistler tarafından hükümetinin cinsiyetle ilgili politikalardan yoksun olduğunu öne sürerek eleştirildi. Gösteriler sırasında kadınlara karşı aşırı güç kullanımı da eleştirildi.
KÜRTAJ YASAĞININ KADIN HAKLARINI İHLAL ETTİĞİNE KARAR VERİLMİŞTİ
Meksika'da ergenlik dönemindeki hamilelik oranının artması endişelere yol açtı. En son 2021'de paylaşılan resmi verilere göre, 15-19 yaş arasında 147 bin 279, 15 yaşında altında ise 3 bin 19 doğum gerçekleşti.
Meksika Yüksek Mahkemesi 2023'te kürtajı yasaklayan ulusal yasaların anayasaya aykırı olduğuna ve kadın haklarını ihlal ettiğine karar verdi, ancak tüm cezaların kaldırılması için eyalet bazında daha fazla yasal çalışma bekleniyor.
Meksika'nın 32 eyaletinden 12'si, çoğu son beş yılda olmak üzere kürtajı suç olmaktan çıkardı. Birkaç eyalet annenin hayatının tehlikede olması durumunda kürtaja izin veriyor ve hamileliğin tecavüz sonucu oluşması durumunda kürtaj ülke çapında yasal.
Kürtajın suç olmaktan çıktığı çoğu eyalette uzman kişiler, kürtajın güvenli, erişilebilir ve devlet destekli hale getirilmesi gerektiğini ve çoğunlukla zorluklarla karşılaştıklarını söylüyor.
Sheinbaum kampanyası sırasında bu konuya değinmedi.
Resmi rakamlara göre Meksika'da erkeklerin yüzde 76'sı, kadınların ise yalnızca yüzde 47'si çalışıyor.
Çalışan kadınların yüzde 54'ü kayıt dışı işlerde çalışıyor ve haftada yaklaşık 43 saatini ev işlerine ayırıyorlar. Meksika Rekabet Kurumu'na göre bu, kadınların işgücü piyasasına ayırabilecekleri zamanı sınırlıyor.
Kadınlar genellikle erkeklerden daha az para kazanıyor. Mexico City'de fark yüzde 6 iken diğer eyaletlerde bu fark yüzde 25'e kadar çıkabiliyor.
*Haberin görselleri Associated Press tarafından servis edilmiştir.
