Manisa'da magma odaları keşfedildi! Lav püskürtme riski var

T&uuml;rkiye nin en gen&ccedil; volkanlarının yer aldığı Manisa nın Kula il&ccedil;esinde yer kabuğunun farklı derinliklerinde 8 magma odası keşfeden bilim insanları, y&uuml;zeye yakın olan en b&uuml;y&uuml;k magma odasının deprem gibi etkenlerle p&uuml;sk&uuml;rme riskinin bulunduğunu belirledi. AA da yer alan habere g&ouml;re antik d&ouml;nem tarih&ccedil;isi Strabon un Geographika adlı kitabında Katakekaumene (Yanık &Uuml;lke) olarak bahsettiği Kula-Salihli Jeoparkı, tarihi mirası, doğal g&uuml;zellikleri ve kaplıcalarıyla tanınıyor. T&uuml;rkiye nin UNESCO tescilli tek jeoparkı olan alan, volkanik tepeleri, kızgın lavların akarak oluşturduğu kaya denizi ile bilim insanları i&ccedil;in de doğal bir laboratuvar olma &ouml;zelliğini taşıyor. B&ouml;lgede T&Uuml;BİTAK destekli proje kapsamında araştırma yapan Eskişehir Osmangazi &Uuml;niversitesi nin y&uuml;r&uuml;t&uuml;c&uuml;l&uuml;ğ&uuml;nde, Ankara &Uuml;niversitesi, Eskişehir Teknik &Uuml;niversitesi, Afyon Kocatepe &Uuml;niversitesi, Kocaeli &Uuml;niversitesi nden 12 bilim insanı, belirledikleri alanlara &ouml;zel tasarım 15 sismometre yerleştirdi. Ulusal Deprem G&ouml;zlem Merkezi istasyonlarından da faydalanan araştırma ekibi, yerin 5 ila 30 kilometre altında akışkan ve ergimiş kaya&ccedil;lar olarak da bilinen 8 magma odası bulunduğunu tespit etti. Magma odalarından en b&uuml;y&uuml;ğ&uuml; ise yery&uuml;z&uuml;ne yaklaşık 5 kilometre derinliğe kadar uzanmasıyla dikkati &ccedil;ekiyor. Bilim insanları, jeolojik olarak y&uuml;zeye yakın sayılabilecek bir mesafede yer alan magma odasının, yer kabuğundaki hareketler ya da depremlerden etkilenerek p&uuml;sk&uuml;rme riski taşıdığını ve magma odasını harekete ge&ccedil;irebileceğini değerlendiriyor. GENİŞLİĞİ 30 KM YE ULAŞAN MAGMA ODALARI Eskişehir Osmangazi &Uuml;niversitesi Jeoloji M&uuml;hendisliği B&ouml;l&uuml;m&uuml; &Ouml;ğretim &Uuml;yesi ve proje y&uuml;r&uuml;t&uuml;c&uuml;s&uuml; Prof. Dr. &Ouml;zg&uuml;r Karaoğlu, AA muhabirine, 3,5 yıl boyunca &ouml;zel tasarım sismometrelerle Kula başta olmak &uuml;zere, Demirci, Selendi, Salihli, Alaşehir ve İzmir in Kiraz il&ccedil;esini kapsayan yaklaşık 10 bin kilometrekarelik alanı incelediklerini s&ouml;yledi. Jeoloji ve jeofizik alanında uzman bilim insanlarıyla &ccedil;alıştıklarını vurgulayan Prof. Dr. Karaoğlu, şu bilgileri verdi: Bu T&Uuml;BİTAK projesi farklı jeofiziksel y&ouml;ntemlerle s&ouml;z konusu magma odalarının belirlenmesi a&ccedil;ısından T&uuml;rkiye de ilk, d&uuml;nyada sayılı &ccedil;alışmalar arasındadır. &Ccedil;alışmalar sonucunda burada pek &ccedil;ok magma odasının varlığını tespit ettik. Şu anki sonu&ccedil;larımıza g&ouml;re 8 adet irili ufaklı magma odası var. Bunlar kimisi 5-6 kilometre boyutlarında kimisi 30 kilometreye kadar ulaşan magma odaları mevcut. Bu magma odaları ağırlıklı olarak y&uuml;zeyden 15 kilometre derinlikte bulunuyor, 30 kilometre derinliğe kadar bu magma odalarını izliyoruz. Ancak &ouml;zellikle bu b&ouml;lgedeki jeotermal sistemi de ısıttığını d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z bir magma k&uuml;tlesi var. Bu b&uuml;y&uuml;k magma k&uuml;tlesinin y&uuml;zeye 5 kilometre derinlikten yukarıya doğru y&uuml;kseldiğini, sokulduğunu tespit etmiş durumdayız. EN SON 4 BİN 700 YIL &Ouml;NCE P&Uuml;SK&Uuml;RTM&Uuml;Ş B&ouml;lgenin yaklaşık 2 milyon yıldır aktivitesi bilinen volkanik bir alan olduğunu, pek &ccedil;ok volkanik koni ve lav kalıntılarına ev sahipliği yaptığını aktaran Karaoğlu, b&ouml;lgedeki en son volkanik aktivitenin ise g&uuml;n&uuml;m&uuml;zden 4 bin 700 yıl &ouml;nce ger&ccedil;ekleştiğinin bilindiğini aktardı. Tespit ettiğimiz magma odalarının duruşu, pozisyonları, dizilişi, y&uuml;zeye yakınlıkları değerlendirildiğinde bunların yeniden faaliyete ge&ccedil;mesi ve p&uuml;sk&uuml;rmesi m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;nmektedir. diyen Karaoğlu, b&ouml;lgede aktif fayların da olduğunu, depremlerin magmayı tetikleyebileceğini, volkanik faaliyetleri başlatma riski bulunduğunu kaydetti. Karaoğlu, ş&ouml;yle konuştu: Alaşehir grabeninde sınır fayları var, başka aktif faylar da var. B&ouml;lge kuzey g&uuml;ney y&ouml;n&uuml;nde gerilmeye maruz kalıyor. Yer kabuğunu deforme eden başka aktif fay sistemleri de bulunmakta. Bundan dolayı bu magma k&uuml;tlelerinden y&uuml;zeye yakın olanların, yeniden aktivite g&ouml;stermesi m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Bundan sonraki s&uuml;re&ccedil;te de bu aktivite ve depremler devam ettik&ccedil;e, kabuktaki bu yırtılmalar devam ettik&ccedil;e -ki &ouml;yle g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor- 5 kilometre derinliğe kadar sokulan magma k&uuml;tlesinin bir şekilde y&uuml;zeye yaklaşması ve p&uuml;sk&uuml;rmesi &ccedil;ok olası g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. NİTELİK ANLAMINDA BELKİ DE T&Uuml;RKİYE DE BİR İLK Proje ekibinde yer alan Ankara &Uuml;niversitesi Jeofizik M&uuml;hendisliği B&ouml;l&uuml;m&uuml; Başkanı ve Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi M&uuml;d&uuml;r&uuml; Prof. Dr. B&uuml;lent Kaypak da b&ouml;lgeye ge&ccedil;ici yerleştirdikleri sismometrelerden gelen verilerle AFAD ve Kandilli Rasathanesi nin deprem g&ouml;zlem merkezi istasyonlarından alınan yer hareketlerini g&ouml;zlemlediklerini s&ouml;yledi. Bu alanda 3 bine yakın k&uuml;&ccedil;&uuml;k deprem tespit ettiklerini, bunları kullanarak magma odalarının yer altındaki tomografik kesitini oluşturduklarını dile getiren Kaypak, Tıpta kullanılan beyin tomografisi, MR gibi tekniklere benzer şekilde biz de yerin altını deprem verileri ile g&ouml;r&uuml;nt&uuml;ledik. &Ccedil;ok iyi sonu&ccedil;lar tespit ettik. Magma odalarının yerleri, b&uuml;y&uuml;kl&uuml;kleri ve derinlikleri konusunda &ouml;nemli bilgilere sahip olduk. dedi. &Ccedil;alışmalarının bilimsel ve ekonomik y&ouml;nden &ouml;nemli faydaları olacağını, en başta jeotermal araştırmalara rehberlik yapabileceğine işaret eden Prof. Dr. Kaypak, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Bu &ccedil;alışma nitelik anlamında belki de T&uuml;rkiye de bir ilk. Volkanik anlamda &ccedil;alışmalar yapılıyor ama jeofizik ve jeoloji anlamında, farklı y&ouml;ntemlerin kullanıldığı &ouml;nemli bir &ccedil;alışma oldu. Bu kapsamda biz yerin derinliklerini g&ouml;r&uuml;nt&uuml;lemeye başardık. Burada en &ouml;nemli şeylerden bir tanesi magma odalarının yerinin belirlenmesiydi ve bunu ortaya &ccedil;ıkardık. Bunun bilimsel d&uuml;nyaya &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k katkısı olacak. Ayrıca orta ve uzun vadede ekonomik katkıları da bulunmaktadır. &Ouml;rneğin jeotermal &ccedil;alışmalara ilişkin &ouml;nemli bilgiler sunacaktır.

Manisa'da magma odaları keşfedildi! Lav püskürtme riski var

Manisa'da volkanik alanda çalışma yapan bilim insanları, farklı derinliklerde 8 magma odası keşfetti. Yapılan incelemede yüzeye yakın olan bölümde lav püskürtme riskinin olduğu belirlendi