Laiklik ilkesi nedir, özellikleri neler? Laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar hangileri?

En temel tanımıyla, din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması olarak tarif edilen laiklik ilkesi; toplum içinde yaşayan her birey için din ve vicdan hürriyetini teminat altına alan bir ilke olarak öne çıkmaktadır. Toplum içindeki din ve inanç farklarının arasında bir gerilim yaşanmasını önleyen, devletin her inanca eşit mesafede durmasını önceleyen laiklik ilkesi özellikleri nelerdir? Laiklik nedir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 06.04.2023 - 01:33 Güncelleme: 06.04.2023 - 01:33

Laiklik İlkesi Nedir, Özellikleri Neler?

1937 yılında yapılan anayasa değişikliği ile anayasaya giren ve 1961 ile 1982 anayasalarında da devletin temel niteliği olarak kabul edilmiş olan laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar nelerdir? Laiklik ilkesi ile ilgili Atatürk’ün söylediği sözler hangileridir? İşte, tüm detaylar…

Laiklik Nedir?

Hiçbir dini inancın devlet yönetiminde ve siyasette etkin bir rol oynamaması gerektiğini savunan laiklik ilkesi, bu açıdan din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması gerektiğini öngörmektedir. Atatürk için, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Türk toplumunun çağdaşlaşmasının temel ilkelerinden biri olarak kabul edilen laiklik ilkesine göre devlet, her inanca eşit mesafede durmalıdır.

REKLAM

Toplum içinde yaşayan her bir bireyin din ve inanç özgürlüğünün korunması, devlet yönetiminde herhangi bir dini inanca dayanan referansların yer almamasını savunan laiklik ilkesi, dini inançları ne olursa olsun tüm yurttaşlara eşit davranılmasını sağlama amacındadır.

Yukarıda bahsettiğimiz tüm bu özellikleri ile laiklik; toplum içinde yer alan din ve inanç farklılıklarının herhangi bir siyasi, ekonomik ve dini gerilime sebep olmaması, yurt içinde birlik ile beraberliğin sağlanması ve toplumdaki yurttaşların birbirlerine karşı anlayışlı ve hoşgörülü olmalarını hedefleyen bir Atatürk ilkesi olarak dikkat çekmektedir.

Laiklik Özellikleri

Mustafa Kemal Atatürk’ün ““Din ve mezhep, herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiçbir kimse, hiçbir kimseyi ne bir din ne de bir mezhep kabulüne zorlayabilir. Din ve mezhep, hiçbir zaman siyaset aracı olarak kullanılamaz” diyerek tanımladığı laiklik ilkesinin özellikleri şu şekildedir:

Laiklik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

1922 yılında saltanatın kaldırılması.
1924 yılında halifelik makamının kaldırılması.
1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte, eğitimde birlik sağlanması ve eğitimin laik ve bilimsel temeller üzerine oturtulması.
1924 yılında, Şeriye ve Evkaf Vekâlet’inin kaldırılması.
Şeyhülislamlık makamının 1924 yılında kaldırılması.
Medreselerin kapatılması.
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması.
1926 yılında, Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi.
1928 yılında, yapılan anayasa değişikliği ile anayasada yer alan “Devletin dini İslam’dır” maddesinin kaldırılması.
Şeyh, seyit, derviş gibi unvanlar ile falcılık, üfürükçülük ve büyücülük gibi faaliyetlerin yasaklanması.
1937 yılında laiklik ilkesinin anayasada yer alması.

Laiklik İlkesi İle İlgili Atatürk’ün Söylediği Sözler

“Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi dini yoktur. Devlet idaresinde bütün kanunlar, nizamlar ilmin çağdaş medeniyete temin ettiği esas ve şekillere, dünya ihtiyaçlarına göre yapılır ve tatbik edilir. Din telakkisi vicdani olduğundan, Cumhuriyet, din fikirlerini devlet ve dünya işlerinden ve siyasetten ayrı tutmayı, milletimizin çağdaş ilerlemesinde başlıca muvaffakiyet etkeni görür.”
“Din ve mezhep herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiç kimse hiçbir kimseyi ne bir din ne de bir mezhebi kabul etmeye zorlayabilir. Din ve mezhep hiçbir zaman politika aleti olamaz.”
Laiklik, yalnız din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir. Tüm yurttaşların vicdan, ibadet ve din özgürlüğü demektir.”

Haberi Hazırlayan: Türker Üner

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ