Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Bilgi Gıda Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir ve Ne Kadar Sürede Yetişir? Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

        Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

        Kültür mantarı yetiştiriciliği diğer tarımsal ürünlerden farklı özelliklere sahiptir. Mantarlar yeşil yapraklı bitkilerden farklı gereksinimlere sahip oldukları için yetiştirme koşulları da oldukça farklıdır. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki kültür mantarı yetiştiriciliği için ısı ve nem kontrolü sağlanan kapalı ortamlara ihtiyaç vardır. Kültür mantarlarının yetişmesi için dikkat edilmesi gereken en önemli hususların başında mantarların farklı dönemlerinde ihtiyaç duydukları farklı ısı ve nem oranlarının sağlanması gelmektedir. Bir diğer önemli nokta ise mantarların içerisinde yetişeceği kompostun temin edilmesidir.

        REKLAM

        Kültür mantarı yetiştiriciliği temelde iki aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar kuluçka aşaması ve üretim aşamasıdır. Mantarların her iki aşamada da farklı gereksinimleri vardır. Fakat bu aşamalara geçmeden önce hazırlık aşaması başlığı altında birkaç bilgiyi paylaşmak gerekiyor.

        Hazırlık aşaması

        Bu aşamada kültür mantarı yetiştirmeye başlamadan önce bilinmesi gerekenleri paylaşacağız.

        Kültür mantarları, toprakta yetiştirilmez, ihtiyaç duydukları besinlere sahip ve bu besinleri rahatlıkla alabilecekleri kompostlar içerisinde yetiştirilirler. Bu kompostları hazır olarak tedarik edebilir veya kendiniz üretebilirsiniz. Kompostların yapımı meşakkatli olduğundan özellikle kültür mantarı üretimine yeni başlayacaklar için hazır kompost tedarik edilmesini öneririz. Kompostlarla oluşturulacak ekim yatakları farklı şekillerde hazırlanabilir. Kompostlar torba içerisine doldurularak torbalar içerisinde üretim yapılabilir veya ahşap veya plastik yetiştirme kapları kullanılabilir. Kompostunuzu dışarıdan tedarik edecekseniz üretim yapacağınız bölge yakınlarında bir kompost tedarikçiniz olduğunu mutlaka kontrol edin. Kültür mantarı yetiştirmeye başlamadan önce yetiştiriciliği yapacağınız bölgenin iklim koşullarını dikkate almalısınız. Kültür mantarı yetiştiriciliği ısı ve nem kontrollü kapalı alanlarda dahi yapılıyor olsa mantarların ihtiyaç duydukları sıcaklığa yakın ortalama sıcaklığa sahip bir bölgede yetiştiricilik yapmanız olaşabilecek yüksek maliyetlerden kaçınmanızı sağlayacaktır.

        REKLAM

        Kuluçka aşaması

        Kültür mantarı yetiştiriciliğinin iki temel aşaması olduğundan bahsetmiştik. Bu iki aşamada mantarların ihtiyaç duydukları ısı ve nem değerleri farklıdır. Bu sebeple birçok mantar yetiştiricisinin de yaptığı gibi kuluçka ve üretim aşamaları için iki farklı oda kullanmak en sağlıklısı yöntem olacaktır. Kuluçka süresince kültür mantarlarının 20 ila 25 santigrat derece ısıda ve nem seviyesinin yüzde 80 ila 90 arasında olması gerekir. Kuluçka süresince mantarlar yüksek karbondioksit seviyesine ihtiyaç duyarlar. Bunun sağlanabilmesi için iyi izole edilmiş odalar kullanılmalı veya kompostların üzeri örtülmelidir. Kültür mantarları kuluçka odasında 17 ila 20 gün arası kaldıktan sonra üretim aşamasına geçerler.

        Üretim aşaması

        • Kuluçka sürecini tamamlayan mantarlar yaklaşık 20 gün içerisinde üretim aşamasına alınırlar.
        • Üretim aşamasında ortamın sıcaklığı 14 ila 18 santigrat derece arasında olması gerekir.
        • Nem seviyesi ise yine kuluçka aşamasındaki gibi yüzde 80 ila 90 arasında olmalıdır.
        • Üretim aşamasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise üretim odalarının havalandırılmasıdır.
        • Kültür mantarları üretim aşamasında kuluçka aşamasından çok daha düşük karbondioksit seviyelerine ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla üretim odaları karbondioksit seviyesinin dengelenmesi için çok iyi havalandırma mekanizmalarına sahip olmalıdır. İdeal ısı, nem ve karbondioksit seviyesi mantarların gelişimini teşvik etmek ve verimliliği arttırmak için çok önemlidir.
        • Kültür mantarları üretim odalarına alındıktan yaklaşık 20 gün sonra hasat başlar ve doğru bakım devamlı sağlanırsa 40 gün boyunca hasat devam eder.
        • Hasat başladıktan sonra da, hasadın devam edebilmesi için odaların sıcaklığı 14 ila 17 derece arasında sabit tutulmalıdır. Sıcaklığı doğru seviyede kontrol altında tutmak mantarların gelişimi ve verimi üzerindeki olumlu etkisinin yanı sıra zararlı patojenlerin ve böceklerin uzak tutulmasında da etkilidir.
        • Kültür mantarlarının üretim aşamasında bulundukları ortamın bağıl nem seviyesinin doğru seviyede olması oldukça önemlidir. Düşük nem seviyesinde örtü toprağının kurumasıyla karşılaşılabilir ve verim alınmayabilir. Bu durumun tam aksi şekilde yüksek nem seviyeleri de mantarların bozulmasına sebep olarak verimi düşürebilir. Bu sebeple üretim aşamasında kültür mantarlarının bulundukları ortamın nem seviyesi yüzde 80 ile 90 arasında korunmalıdır.
        • Kültür mantarlarının su stresine girmemesi için haftada 2, 3 defa sulanmalıdır. Doğru bakım koşullarında kültür mantarı hasadı 40 boyunca yapılabilir.
        REKLAM

        Kültür Mantarı Türkiye’de Yetişir Mi?

        Kültür mantarı yetiştiriciliği diğer tarımsal yetiştiriciliklerden farklı olarak mutlaka ısı ve nem kontrollü kapalı alanlarda yapılmalıdır. Bu özellik ekstra maliyet oluşturuyor olsa da bir taraftan da iklim faktörünün bölgesel seçiciliğini ortadan kaldırdığı için kültür mantarını her bölge ve iklimde yetiştirilebilir bir olmasını sağlar. Mantarların diğer tarımsal ürünler gibi toprağa ihtiyaç duymaması, farklı yöntemlerle kullanılan kompost karışımları içinde yetiştirilmesi yine bölgesel seçiciliği ortadan kaldıran bir diğer faktör olmaktadır. Dolayısıyla kültür mantarı nem ve ısı kontrolü sağlanan her kapalı ortamda yetiştirilebileceği gibi Türkiye’nin her bölgesinde yetiştiricilik yapılabilir.

        Bunun yanında mantar yetiştiriciliği yapılacak bölgenin iklim koşulları oluşacak maliyetleri kontrol altında tutmak için göz önünde bulundurulmalıdır. Her ne kadar ısı ve nem kontrolü sağlanan kapalı alanlarda yetiştiriliyor olsa da mantarlar için gerekli ideal ısı ve nemin oluşturulması için harcanacak enerjinin minimumda olması olaşabilecek ekstra maliyetlerin önüne geçmek için hayati öneme sahiptir. Mantar yetiştiriciliği yapılacak bölgenin yıllık ortalama sıcaklık değerlerinin bilinerek hesaba katılması maliyetlerin hesaplanması ve gerekli teçhizatların seçilmesi açısından elzemdir.

        REKLAM

        Örneğin kültür mantarları kuluçka dönemlerinde 20 ila 25 santigrat derece sıcaklığa ihtiyaç duymaktadır, öte yandan mantarlar gelişme sürecinde 14 ila 18 santigrat derece bir ortam isterler. Üretim yapılacak bölgenin iklim koşulları ortalamada bu sıcaklık derecelerine ne kadar yakın ise ısıtma veya soğutma işleminin oluşturacağı maliyet o denli düşük olacaktır.

        Kültür Mantarı Ne Kadar Sürede Yetişir?

        Kültür mantarlarının yetişme süresi bakım kalitesiyle doğru orantılıdır. Bu süreyi 3 aşamada ele almak mümkündür. İlk olarak kuluçka süresi doğru bakım koşullarında 15 güne kadar düşebilir. Ortalama kuluçka süresi ise 17 ile 20 gün arasında sürmektedir. Kuluçka süresinin ardından üretim süreci başlar bu süreçte yapılan bakımın kalitesine bağlı olarak 20 gün içinde hasat başlamaktadır. Hasat süresi yine bakım kalitesiyle doğru orantılı olarak 20 gün ile 40 gün arasında değişmektedir. Ortalamada kuluçkadan hasada kadar kültür mantarı üretim süreci 60 gün sürmektedir.

        Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

        Kültür mantarı yetiştiriciliğine başlamayı düşünüyorsanız öncelikle mutlaka profesyonel yardım almanızı öneririz. Burada verdiğimiz bilgiler genel bir fikir oluşturmanın ötesine geçemez. Mutlaka çok kapsamlı bir maliyet hesabı yapılmalıdır.

        REKLAM
        • Tedarik kanallarının ve pazarların üretim yapılacak yere yakınlığı hesaba katılmalıdır. Mantar raf ömrü çok kısa olan bir ürün olduğundan pazara yakınlık oldukça önemlidir.
        • Kültür mantarının yetiştirilmesi sürecinde ısı ve nemin çok önemli olduğunu açıklamıştır. Dolayısıyla burada hesaba katılması gereken en önemli maliyet kalemlerinden birini enerji giderleri oluşturmaktadır.
        • Üretim yapacağınız bölgenin yıl içerisinde ısı ve nem değişimlerini öğrenmek ve buna bağlı enerji tüketiminizi öngörmek işe başlamadan önce karşılaşacağınız maliyetleri analiz etmek açısında oldukça önemlidir.
        • Enerji maliyetinin yanı sıra arazi maliyeti ve işçiliği de hesaba katmayı unutmayın.
        • Mantar üretimi sürecinde oluşacak atıkların bertarafı konusunda da araştırma yapmalısınız.
        • Kültür mantarı üretimi yapacağınız arazinin kendinize ait olması ilk önceliğiniz olmalıdır. Kiralık bir arazide üretim yapacaksanız araziye ve işinize ciddi bir yatırım yapacağınız için mutlaka uzun süreli bir kira sözleşmesi yaptığınızdan emin olun.
        • Mantar üretimini müsait bodrum katlarında veya ahır depo gibi müsait yapılarda yapabilirsiniz. Bu yapıları önce mantar üretimine uygun hale getirmelisiniz. Bunun için yapılacak masrafları da mutlaka hesaba katın.
        • Kültür mantarı üretimini küçümsemeyin. Konuyu tüm yönleriyle ele alarak hesaplı bir şekilde ilerleyin. Mantarlar üretimi hızlı ve kolay gibi gözükse de oldukça hassaslardır ve yapacağınız hataların ciddi mali karşılıkları olabilir.

        Kültür Mantarı Nasıl Bir İklimde Yetişir?

        Kültür mantarı yetiştiriciliği kapalı alanlarda yapıldığı için hemen hemen her iklim koşulunda yapılabilir. Mantar yetiştiriciliğine başlayacağınız bölgenin aşırı sıcak ve soğuk mevsimler yaşamaması oluşacak maliyetlerin düşürülmesi açısından önemlidir. Yıl içinde kışları eksi dereceleri görmeyen yazları ise 30 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıkların yaşanmadığı bölgelerde düşük maliyetli mantar üretimi yapmak mümkündür.

        ÖNERİLEN VİDEO
        Haberi Hazırlayan: Kübra Çorluk
        Yazı Boyutu
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ
        Habertürk Anasayfa