Kültür mantarı nasıl yetiştirilir? Kültür mantarı yetiştiriciliği nasıl yapılır, ne kadar sürede yetişir?

Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Kültür mantarı yetiştiriciliği diğer tarımsal ürünlerden farklı özelliklere sahiptir. Mantarlar yeşil yapraklı bitkilerden farklı gereksinimlere sahip oldukları için yetiştirme koşulları da oldukça farklıdır. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki kültür mantarı yetiştiriciliği için ısı ve nem kontrolü sağlanan kapalı ortamlara ihtiyaç vardır. Kültür mantarlarının yetişmesi için dikkat edilmesi gereken en önemli hususların başında mantarların farklı dönemlerinde ihtiyaç duydukları farklı ısı ve nem oranlarının sağlanması gelmektedir. Bir diğer önemli nokta ise mantarların içerisinde yetişeceği kompostun temin edilmesidir.

Kültür mantarı yetiştiriciliği temelde iki aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar kuluçka aşaması ve üretim aşamasıdır. Mantarların her iki aşamada da farklı gereksinimleri vardır. Fakat bu aşamalara geçmeden önce hazırlık aşaması başlığı altında birkaç bilgiyi paylaşmak gerekiyor.

Hazırlık aşaması

Bu aşamada kültür mantarı yetiştirmeye başlamadan önce bilinmesi gerekenleri paylaşacağız.

Kültür mantarları, toprakta yetiştirilmez, ihtiyaç duydukları besinlere sahip ve bu besinleri rahatlıkla alabilecekleri kompostlar içerisinde yetiştirilirler. Bu kompostları hazır olarak tedarik edebilir veya kendiniz üretebilirsiniz. Kompostların yapımı meşakkatli olduğundan özellikle kültür mantarı üretimine yeni başlayacaklar için hazır kompost tedarik edilmesini öneririz. Kompostlarla oluşturulacak ekim yatakları farklı şekillerde hazırlanabilir. Kompostlar torba içerisine doldurularak torbalar içerisinde üretim yapılabilir veya ahşap veya plastik yetiştirme kapları kullanılabilir. Kompostunuzu dışarıdan tedarik edecekseniz üretim yapacağınız bölge yakınlarında bir kompost tedarikçiniz olduğunu mutlaka kontrol edin. Kültür mantarı yetiştirmeye başlamadan önce yetiştiriciliği yapacağınız bölgenin iklim koşullarını dikkate almalısınız. Kültür mantarı yetiştiriciliği ısı ve nem kontrollü kapalı alanlarda dahi yapılıyor olsa mantarların ihtiyaç duydukları sıcaklığa yakın ortalama sıcaklığa sahip bir bölgede yetiştiricilik yapmanız olaşabilecek yüksek maliyetlerden kaçınmanızı sağlayacaktır.

Kuluçka aşaması

Kültür mantarı yetiştiriciliğinin iki temel aşaması olduğundan bahsetmiştik. Bu iki aşamada mantarların ihtiyaç duydukları ısı ve nem değerleri farklıdır. Bu sebeple birçok mantar yetiştiricisinin de yaptığı gibi kuluçka ve üretim aşamaları için iki farklı oda kullanmak en sağlıklısı yöntem olacaktır. Kuluçka süresince kültür mantarlarının 20 ila 25 santigrat derece ısıda ve nem seviyesinin yüzde 80 ila 90 arasında olması gerekir. Kuluçka süresince mantarlar yüksek karbondioksit seviyesine ihtiyaç duyarlar. Bunun sağlanabilmesi için iyi izole edilmiş odalar kullanılmalı veya kompostların üzeri örtülmelidir. Kültür mantarları kuluçka odasında 17 ila 20 gün arası kaldıktan sonra üretim aşamasına geçerler.

Üretim aşaması

Kültür Mantarı Türkiye’de Yetişir Mi?

Kültür mantarı yetiştiriciliği diğer tarımsal yetiştiriciliklerden farklı olarak mutlaka ısı ve nem kontrollü kapalı alanlarda yapılmalıdır. Bu özellik ekstra maliyet oluşturuyor olsa da bir taraftan da iklim faktörünün bölgesel seçiciliğini ortadan kaldırdığı için kültür mantarını her bölge ve iklimde yetiştirilebilir bir olmasını sağlar. Mantarların diğer tarımsal ürünler gibi toprağa ihtiyaç duymaması, farklı yöntemlerle kullanılan kompost karışımları içinde yetiştirilmesi yine bölgesel seçiciliği ortadan kaldıran bir diğer faktör olmaktadır. Dolayısıyla kültür mantarı nem ve ısı kontrolü sağlanan her kapalı ortamda yetiştirilebileceği gibi Türkiye’nin her bölgesinde yetiştiricilik yapılabilir.

Bunun yanında mantar yetiştiriciliği yapılacak bölgenin iklim koşulları oluşacak maliyetleri kontrol altında tutmak için göz önünde bulundurulmalıdır. Her ne kadar ısı ve nem kontrolü sağlanan kapalı alanlarda yetiştiriliyor olsa da mantarlar için gerekli ideal ısı ve nemin oluşturulması için harcanacak enerjinin minimumda olması olaşabilecek ekstra maliyetlerin önüne geçmek için hayati öneme sahiptir. Mantar yetiştiriciliği yapılacak bölgenin yıllık ortalama sıcaklık değerlerinin bilinerek hesaba katılması maliyetlerin hesaplanması ve gerekli teçhizatların seçilmesi açısından elzemdir.

Örneğin kültür mantarları kuluçka dönemlerinde 20 ila 25 santigrat derece sıcaklığa ihtiyaç duymaktadır, öte yandan mantarlar gelişme sürecinde 14 ila 18 santigrat derece bir ortam isterler. Üretim yapılacak bölgenin iklim koşulları ortalamada bu sıcaklık derecelerine ne kadar yakın ise ısıtma veya soğutma işleminin oluşturacağı maliyet o denli düşük olacaktır.

Kültür Mantarı Ne Kadar Sürede Yetişir?

Kültür mantarlarının yetişme süresi bakım kalitesiyle doğru orantılıdır. Bu süreyi 3 aşamada ele almak mümkündür. İlk olarak kuluçka süresi doğru bakım koşullarında 15 güne kadar düşebilir. Ortalama kuluçka süresi ise 17 ile 20 gün arasında sürmektedir. Kuluçka süresinin ardından üretim süreci başlar bu süreçte yapılan bakımın kalitesine bağlı olarak 20 gün içinde hasat başlamaktadır. Hasat süresi yine bakım kalitesiyle doğru orantılı olarak 20 gün ile 40 gün arasında değişmektedir. Ortalamada kuluçkadan hasada kadar kültür mantarı üretim süreci 60 gün sürmektedir.

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültür mantarı yetiştiriciliğine başlamayı düşünüyorsanız öncelikle mutlaka profesyonel yardım almanızı öneririz. Burada verdiğimiz bilgiler genel bir fikir oluşturmanın ötesine geçemez. Mutlaka çok kapsamlı bir maliyet hesabı yapılmalıdır.

Kültür Mantarı Nasıl Bir İklimde Yetişir?

Kültür mantarı yetiştiriciliği kapalı alanlarda yapıldığı için hemen hemen her iklim koşulunda yapılabilir. Mantar yetiştiriciliğine başlayacağınız bölgenin aşırı sıcak ve soğuk mevsimler yaşamaması oluşacak maliyetlerin düşürülmesi açısından önemlidir. Yıl içinde kışları eksi dereceleri görmeyen yazları ise 30 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıkların yaşanmadığı bölgelerde düşük maliyetli mantar üretimi yapmak mümkündür.