Kıdem tazminatı için SGK'dan yazı almadan istifa etmeyin

Cevap: 150 kadın çalışan hesabında bankanın Türkiye genelindeki değil, eşinizin çalıştığı kentin belediye ve mücavir alan sınırındaki iş yerlerinde çalışan toplam personel sayısı dikkate alınıyor. Kadın çalışan sayısı 150’den fazla olduğu halde kreş yardımı yapılmaması durumunda idari para cezası uygulanıyor. Ceza tutarı 2018 yılı için bin 545 lira ile 4 bin 635 lira arasında değişiyor. Ancak, eşiniz işten ayrılırken bu parayı talep edebilir.

ZORUNLU OLAN İŞ YERLERİNDE KREŞ YARDIMI YAPILMAZSA HAKLI FESİH SEBEBİ

Soru: Eşim sağlık sektöründe bir firmaya bağlı olarak devlet hastanesinde taşeron olarak çalışmakta, fakat hepsi farklı hastanelerde görev yapıyor. Bağlı olduğu firmanın 150’den fazla kadın çalışanı mevcut. Kreş desteğini, bağlı olduğu firma mı yoksa çalışmakta olduğu hastane mi sağlamak zorunda? Firmadan kreş desteği talep ettiğimizde bunu kabul etmez ise tazminat hakkımız doğar mı? (Ömer T.)

Cevap: Öncelikle, kreş hizmetinin verilmesinden hastane değil, eşinizin bağlı bulunduğu firma sorumlu. Kreş hizmeti sağlanabilmesi için firmanın belediye ve mücavir alan sınırlarında en az 150 kadın çalışanı olması gerekiyor. İşverenin doğrudan kreş açması gerekmiyor, hizmet satın alma yoluna da gidebilir. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi, “İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse” işçiye iş akdini feshetme hakkı tanıyor. Kreş yardımı da, uygulama kapsamındaki iş yerlerinde çalışan ve 0-6 yaş arasında çocuğu bulunan kadın çalışanlara verilen ücret niteliğinde. Yasanın öngördüğü kreş desteğini alamayan çalışanın ücretini eksik aldığı dikkate alınırsa, işçi açısından iş akdini haklı fesih sebebi doğar.

KIDEM TAZMİNATI YAZISINI ALMAK İÇİN BORÇLANMA YAPABİLİRSİNİZ

Soru: 7 Ocak 1979 doğumluyum. Ticaret lisesinde staj yaparken 15 Eylül 1995 tarihinde sigortalı oldum. Hizmet dökümünde işe giriş tarihim de 15/09/1995. Geçtiğimiz günlerde SGK’dan kıdem tazminatı yazısı almak içim gittiğimde işe giriş tarihinde 18 yaşından küçük olduğum için, ilk bordrolu çalışmaya başladığım 07/08/2003 tarihi baz alındı. Yapılan işlem doğru mu, ne yapmam gerekir? (Hakan K.)

Cevap: Staj döneminde sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yapılıyor. O nedenle staj sigortası, 15 yıl sigorta 3600 prim günüyle kıdem tazminatı ödenmesinde dikkate alınmıyor. Sorunuzdan anlaşıldığına göre, 15 yıl sigorta süresini 7 Ağustos’ta doldurmuşsunuz. Şayet prim gününüz eksik ve askerlik borçlanması hakkınız varsa, borçlanma suretiyle 3600 prim gününü tamamladıktan sonra tekrar yazı isteyebilirsiniz.

KIDEM TAZMİNATI İÇİN SGK'DAN YAZI ALMADAN İSTİFA ETMEYİN

Soru: 2 Ağustos 1999 tarihinde özel bir bankada işe başladım ve 15 yılımı tamamlayarak 4 Ağustos 2015 tarihinde kendi isteğimle istifa ettim. Kıdem tazminatımı alamayacağım söylendi. Kıdem tazminatını alma konusunda bankaya dava açsam bir sonuç alabilir miyim acaba? (Mehmet S.)

Cevap: 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayanlar 15 yıllık sigorta süresi ve 3600 prim gününü doldurdukları takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan kıdem tazminatı alabileceğine dair yazı aldıktan sonra işverenden talepte bulunabilirler. İstifa etmeden önce SGK’dan bu yazıyı almanız gerekirdi. Banka, böyle bir yazı olmadan kendi isteğinizle istifa ettiğinizde kıdem tazminatı ödemez. İstifa ettikten bir gün sonra yazı almanız halinde bile kıdem tazminatı alamazsınız. Önce yazıyı alıp, sonra kıdem tazminatı talebiyle iş akdinizi feshetmeniz gerekirdi. Geriye dönük bir hak talep edemezsiniz.

KIDEM TAZMİNATI HAKKINIZ KAYBOLMAZ

Soru: Yakın zamanda, SGK’dan kıdem tazminatı alabileceğime dair yazıyı alarak işverenden kıdem tazminatı talep ettim. İşveren bir süre daha benimle çalışmak isteyince işten ayrılmaktan vazgeçtim. Benim için ileride bir hak kaybı doğar mı? (Deniz Y.)

Cevap: SGK’dan aldığınız yazıyı saklayın. Daha sonra ayrılmak istediğiniz zaman yine bu yazıyla işverenden kıdem tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz.

YAŞ HADDİNDEN BAĞLANAN AYLIK DÜŞÜK OLUR

Soru: Şu an 35 yaşındayım. 2006 yılında ilk sigorta girişim yapıldı, 3468 prim günüm var. 5400 prim günüyle kaç yaşında, 7200 günle kaç yaşında emekli olurum? Hangisiyle emekli olmak avantajlıdır? (Yasin Selçuk)

Cevap: Normal emeklilikte, 7200 gün ve 60 yaşa tabisiniz. Sizin durumunuzda 5400 günle emeklilik, yeterli prim gününe ulaşamadığınız takdirde yaş haddinden 63 yaşında emekli olmanıza imkân verir. Bu durumda emekli aylığı daha düşük olur. Prim günü yeterli olduğu takdirde normal emeklilik daha avantajlıdır.

KADEMELİ ARTIŞ NEDENİYLE ANNENİZ 58 YAŞINDA EMEKLİ OLABİLİR

Soru: Annem 12 Nisan 1967 doğumlu, işe giriş tarihi 30 Mart 1982 ve 2144 prim günü bulunmakta. Doğum borçlanması ile birlikte 3600 günü tamamlıyor. Fakat SGK’ya her gidişimizde “kademeye takılıyorsunuz” diye bir sorunla karşılaşıyoruz ve tam bilgilendirme alamıyoruz. Annemin tam olarak ne zaman emekli olabileceği hakkında bilgi almak istiyorum. (Yasin Özdemir)

Cevap: Anneniz 3600 prim günü, 15 yıl sigorta ve 50 yaş koşulunu yerine getirdiğinde emekli olabilir. Ancak, bu üç koşulun tamamının hangi tarihte doldurulduğu önem taşıyor. Anneniz üç koşulu 2017 yılında yerine getirdiği için kademeli yaşa takılmış. Bu durumda anneniz 2025 yılında, 58 yaşında emekli olabilir.

PRİM GÜNÜNÜZ YETERLİYSE ASKERLİK BORÇLANMASINA GEREK YOK

Soru: 07/09/1968 doğumluyum. SSK ‘lı olarak işe giriş tarihim 10/07/1985. SSK’da 3060 gün prim ödedikten sonra 2001’den itibaren şirket ortağı olarak BAĞ-KUR’lu oldum. BAĞ-KUR gün sayım 6183. 1995 yılında 9 ay kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Bu sürelere göre ne zaman emekli olabilirim? (Halil İbrahim Ökmen)

Cevap: Prim gününüz yeterli olduğu için askerlik borçlanması yapmanız gerekmiyor. 2016 yılından itibaren emekliliğe hak kazanmış görünüyorsunuz. Söz konusu prim günlerinize ilişkin borcunuz bulunmuyorsa, hizmet birleşmesi yaptırarak emekli olabilirsiniz.